پسماندها و بازیافت

اخبار مربوط به زباله و بازیافت

پسماندها و بازیافت

اخبار مربوط به زباله و بازیافت

تعریف کاغذ باطله

تعریف کاغذ بازیافتی به گونه ای که در بر گیرنده انواع الیاف در گستره وسیعی باشد، طبعا امری دشوار است. با توجه به مشکلات بازیافت کاغذهای چاپ شده و نوشته شده ، کارخانه های بازیافت به کاغذهای باطله نرسیده به دست مشتری با کیفیت خوب علاقهمندترند. با توضیحاتی که بعدا داده خواهد شد ، این مشکل در مورد کاغذهای بسته بندی وجود ندارد. در سال 1978، اداره تجارت و صنعت انگلستان برای انجام این کار به گروهی ماموریت داد و این گروه کاغذ بازیافتی را اینگونه تعریف کرد: کاغذ حاصل از الیافی که از ماشین کاغذ یا مقوا حاصل شده است. اما این تعریف برای بسیاری از متخصصان محیط زیست، کاغذ سازها و مصرف کننده ها قانع کننده نبود . بعنوان مثال ، شرکت برندز پیپر که یک شرکت عمده توزیع کاغذهای بازیافتی انگلستان است، تعریف دوباره کاغذ بازیافتی را خواستار شد :

" بسیاری از کارخانه ها مدعی هستند که کاغذ بازیافتی تولید می کنند در حالیکه این ادعا درست نیست. احساس ما این است که بار زیست محیطی کاغذ بازیافتی مثبت است و باید واقعا محتوی مقدار زیادی کاغذ باطله باشد."

شرکت برندز پیپر ، همراه با سایر شرکتهای فروشنده کاغذ بازیافتی ، از سیستمی استفاده می کند که مشخصه مواد خام مورد استفاده در تولید کاغذ بازیافتی را تعیین می کند نه تعریف کاغذ بازیافتی را .

با این نگرش ، کاغذ های باطله به چهار دسته تقسیم می شوند :

-          کاغذهای فرآیندی و بدون چوب کارخانه

-          کاغذهای باطله چاپ نشده و بدون چوب

-          کاغذهای باطله چاپ شده و بدون چوب

-          کاغذهای باطله خمیر مکانیکی

درصد هر کدام در کاغذ بازیافتی با پیش نویسی مشخص می شود . بنابراین ، کاغذ بازیافتی محتوی 25% کاغذ باطله چاپ نشده و 50 % کاغذ باطله چاپ شده است.

کاغذ باطله بدون چوب از خمیر شیمیایی و کاغذ باطله مکانیکی از خمیر مکانیکی تولید می شود . برای کسانی که با صنعت کاغذ آشنا نیستند ، اصطلاح بدون چوب سبب سردرگمی می شود . این اصطلاح صرفا بدین معنی است که 90 یا 95 % خمیر مورد استفاده با فرآیندهای شیمیایی تولید می شود . ماده خام تولید خمیر کاغذ چوب است و برای تشخیص مقدار چوب در کاغذ آزمونهایشیمیایی سریع و آسانی وجود دارد .

تعریفهای دیگری نیز برای کاغذ باطله وجود دارد ، از قبیل تعریف ارائه شده توسط اتحادیه کاغذهای چاپ و تحریر وابسته به فدراسیون صنعت کاغذ و مقوای انگلستان:

" مقصود از کاغذهای چاپ و تحریر بازیافتی کاغذهایی است که ، به استثنای خرده کاغذهای فرآیندی کارخانه ، دست کم 50 درصد الیاف آنها صرفا کاغذ باطله مصرف کرده باشد.

فدراسیون صنعت کاغذ و مقوای انگلستان کاغذهای فرآیندی کارخانه ای را نیز به صورت زیر تعریف کرده است:

انواع کاغذهای زیر کاغذهای فرآیندی کارخانه ای به شمار می روند و باید از 50 درصد فوق مستثنی شوند :

1)                  خرده کاغذهای پیش از تشکیل حلقه که برای استفاده مجدد در همان خط تولید باز گردانده می شوند .

2)                  خرده کاغذهای حاصل از عملیات تبدیل که برای استفاده در همان خط تولید در همان عملیات تولید یا در عملیات دیگر بازگردانده می شوند.

3)                  خرده کاغذ و کاغذهای حاصل از ماشین کاغذ یا عملیات تبدیل در مکان دیگر در همان کارخانه یا کارخانه وابسته که به خط تولید اولیه برگردانده می شوند.

سایر کاغذهای ضایعاتی و باطله که اگر مصرف نشوند باید دور ریخته شوند و 50 درصد دیگر کاغذ بازیافتی را تشکیل می دهند ، به شرح زیرند:

1-) کاغذهای فرآیندی حاصل ار ماشین کاغذ دیگر یا عملیات تبدیل دیگر که در کارخانه ای در مکان دیگر و برای تولید محصول دیگر مصرف می شوند.

2-)کاغذهای فرآیندی حاصل از یک ماشین کاغذ یا عملیات تبدیل که در کارخانه ای دیگر و برای تولید محصولی دیگر مصرف می شوند.

3-) همه انواع کاغذ باطله های دیگر.

از نظر اتحادیه ملی بازرگانی کاغذ ، کاغذ بازیافتی کاغذی است که دست کم 75 درصد الیاف آن بازیافتی باشد. این اتحادیه کاغذهای بازیافتی با این ویژگی را را با یک علامت کناره ای مشخص می کند . از نظر فنی و علمی ، تعیین مقدار الیاف بازیافتی یک نمونه کاغذ غیر ممکن است . درصد مورد ادعا را یا باید بعنوان یک واقعیت پذیرفت یا با وارسی سوابق تولید کارخانه تایید کرد . البته لازم است استاندارهای کیفیتی یا مدیریتی از قبیل ایزو 9000 الزامی شود.

دولت کانادا، در چهارچوب قانون حفاظت از محیط زیست این کشور ، تعریف جامعی در مورد کاغذ بازیافتی به شرح زیر ارائه کرده است :

کاغذهای بازیافتی شامل موارد زیر است :

الف) ضایعات کاغذ پس از فروش از قبیل ضایعات کاغذ و مقوای خشک تولید شده پس از تکمیل فرآیند کاغذسازی . این ضایعات عبارتند از بریده های پاکت ، بریده های صحافی ، ضایعات عملیات چاپ و سایر عملیات تبدیل، کیسه ، جعبه ، ضایعات تولید کارتن، کاغذهای بسته بندی کاغذ و مقوا.

ب) ضایعات کاغذ پس از مصرف ازقبیل ضایعات لیفی جمع آوری شده از ادارات، خانه ها ، شهرداریها که شامل این موارد است: انواع کارتن کالا ، روزنامه های باطله ، مجلات باطله، ضایعات کاغذی مصرف شده مخلوط، انواع کارتها ، انواع پارچه های پنبه ای کهنه و بی مصرف.

کاغذهای بازیافتی شامل موارد زیر نیست:

1)                  خرده کاغذهای تر از قبیل ضایعات کاغذی پایانه مرطوب ماشین کاغذ.

2)                   خرده کاغذهای خشک از قبیل کاغذهای پاره شده در مراحل خشک کنی ، اتوزنی ، تولید حلقه و لبه بری حلقه ها.

3)                  ضایعات کاغذی پیش از فروش از قبیل ضایعات حاصل از تبدیل حلقه به ورقه در محل کارخانه یا بیرون از آن و کاغذهای کنار گذاشته شده به علت داشتن نقص .

4)                  ضایعات جنگل از قبیل کنده درختان ، خاک اره و ضایعات اره بری .

آنچه که از مطالب فوق استنباط می شود این است که در حال حاضر پاسخ سئوال ساده " کاغذ باطله چیست ؟" چندان روشن نیست. این ابهام باید رفع شود به طوری که مصرف کنندگان و خریداران کاغذ درباره آنچه که می خرند کاملا آگاه باشند. کمیته وابسته به موسسه استاندارد انگلستان به این مشکل پرداخته است. خطر درگیر شدن بیش از حد در بحث تعریف دقیق کاغذ باطله این است که هدف اصلی فراموش شود . کاغذ بازیافتی باید همان عمل کاغذ دست اول را انجام دهد. در مورد کاغذهای چاپ ، این نکته شامل سهولت چاپ و برخورداری از استانداردهای چاپ است. بازیافتی بودن کاغذ نباید بعنوان توجیهی برای کیفیت بد کاغذ و عملکرد آن در ماشین چاپ و پس از آن باشد. این نوع کاستی های کیفیتی ، آن هدف اصلی زیست محیطی را که در بازیافت کاغذ دنبال می شود تحت الشعاع قرار می دهد.

با پیشرفت فناوری بازیافت ، بعضی از مشکلات موجود رفع خواهد شد . با وجود این در کاغذهای بازیافتی بریا انواع کاربردها ، مقدار کاغذ باطله مصرف شده یک درصد بهینه دارد. ضروری است که این درصد بهینه رعایت شود و صرفا برای تحقق اهداف زیست محیطی ، درصد کاغذ باطله از این درصد بهینه فراتر نرود.

نوشته شده توسط امیرحسین حیدری عدلی

جمع آوری و دسته بندی کاغذهای باطله ۲

استفاده از کاغذهای باطله به کارایی و تداوم سیستم جمع آوری و دسته بندی کاغذهای باطله بستگی دارد. کارخانه های بازیافت باید از استمرار تهیه مواد خام خود با کیفیت مطلوب و معین مطمئن باشند. بنابراین ، به کاغذی که قبلا به آن اشاره شد، دو مرحله دیگر باید اضافه شود؛ جمع آوری کاغذهای باطله و دسته بندی آنها.

جمع آوری کاغذهای باطله :

برای جمع آوری کاغذهای باطله روشهای مختلفی وجود دارد. در انگلستان از 2.4 میلیون تن کاغذ باطله مورد استفاده در سال 1988، 1.4 تن از صنایع تبدیلی کاغذ و مقوا و بقیه از فروشگاههای بزرگ ، موسسه های داوطلب و غیره بدست آمده بود. بنابراین بیش از نیمی از کاغذهای جمع آوری شده ، هرگز بدست مصرف کننده نهایی نرسیده بوده است.

بدون توجه به نوع کاغذ باطله و اینکه چه کسی آنرا جمع آوری می کند، کارخانه ها کاغذ باطله مورد نیاز خود را از تجار تهیه می کنند. معمولا، کارخانه های بازیافت بزرگ یک بنگاه جمع آوری کاغذ دارند که کارشان جمع آوری و تدارک مواد اولیه کارخانه است.این روش ، سبب اطمینان خاطر مدیریت کارخانه می شود. این بنگاه ها آنقدر توانمند هستند که حتی برای سایر کارخانه ها هم می توانند مواد اولیه فراهم کنند.تجارت کاغذ باطله بازار دائمی داردو سود بعضی از شرکتهای بزرگ در این بخش قابل توجه است.

برای اینکه کاغذ باطله و مصرف شده از دست مصرف کننده بدست کارخانه برسد، مراحل ذیل باید طی شود :

1)                  تماس خریدار با تولید کننده کاغذ باطله و هماهنگی با او

2)                  جمع آوری کاغذهای باطله توسط تولید کننده کاغذ باطله

3)                  جمع آوری این کاغذها توسط خریدار

4)                  جابجایی ، دسته بندی و انتقال کاغذهای باطله به کارخانه توسط خریدار

گاهی هم ممکن است تولیدکنندگان کاغذهای باطله ، مستقیما کاغذهای باطله را جمع آوری کنندو به کارخانه بفروشند. موارد بالا در زیر به اختصار شرح داده می شود.

تماس با تولید کنندگان کاغذ باطله

تجار بزرگ کاغذ باطله عواملی دارند که بعنوان واسطه عمل می کنند. این واسطه ها با تولید کنندگان کاغذهای باطله به صورت حضوری ، تلفنی یا از طریق پست تماس می گیرند. ضمنا آنها مراقب استمرار کار و کیفیت کاغذهای باطله جمع آوری شده هستند.

تولیدکنندگان کاغذ باطله شامل مغازه ها، ادارات ، فروشگاههای زنجیره ای ، چاپخانه های کوچک و بزرگ ، صنایع تبدیلی کاغذ و مقوا و گروههای داوطلب می شود.

جمع آوری کاغذ باطله توسط تولیدکنندگان :

بسته به منابع کاغذ باطله ، روشهای جمع آوری فرق می کند و می توان آنها را به سه دسته تقسیم کرد :

1)                  کاغذهای باطله صنعتی و تجاری

2)                  کاغذهای باطله اداری

3)                  کاغذهای باطله خانگی

کاغذهای باطله صنعتی و تجاری

پایدارترین منبع تولید کاغذهای باطله از لحاظ تاریخی عبارتند از صنعت، بنگاههای چاپ و انتشار ، صحافان، مراکز بسته بندی کالا ، کتاب فروشیها و نظایر آن . در سال 1988 نیمی از کاغذهای باطله مورد نیاز انگلستان ، از همین منابع تامین شد. این نوع کاغذ که پیش از رسیدن بدست مردم به کارخانه بازیافت می آید ، کیفیت خوبی دارد ، تمیز است و شامل کاغذهای لبه بری و محصولات کاغذی مازاد بر نیاز بازار یا مرجوعی است. فراورش و بازیابی این نوع کاغذهای تمیز آسان و کم خرج است و متقاضیان زیادی دارد. افزایش کاغذهای باطله در این بخش ، بستگی به رشد چاپ و انتشارات و صنایع تبدیلی دارد که در حال حاضر حدود 2% است و در هر حال محدود نیست. پیشرفت فناوری چاپ و صنایع تبدیلی و رایانه ای شدن کنترلها و پیش بینی دقیقتر شمارگان کتابها و مجلات، از مقدار این نوع کاغذهای باطله مرغوب کاسته است.

تغییر فن آوری هم بر کیفیت و کمیت کاغذهای ابطله تاثیر می گذارد. یک مثال، پیدایش چاپگرهای زیراکس و لیزری به جای دستگاههای کوچک چاپ قدیمی است. سلامت و رونق اقتصادی صنعت چاپ و انتشارات و صنایع تبدیلی کاغذ و مقوا را نیز نباید از نظر دور داشت، زیرا این رونق ، بر حجم کاغذهای باطله مورد اشاره در این بخش و در نتیجه ، رونق فعالیت کارخانه ای بازیافت الیاف سلولزی برای تولید کاغذهای مرغوب اثر خواهد گذاشت.

نوشته شده توسط امیرحسین حیدری عدلی

جمع آوری و دسته بندی کاغذهای باطله ۲

استفاده از کاغذهای باطله به کارایی و تداوم سیستم جمع آوری و دسته بندی کاغذهای باطله بستگی دارد. کارخانه های بازیافت باید از استمرار تهیه مواد خام خود با کیفیت مطلوب و معین مطمئن باشند. بنابراین ، به کاغذی که قبلا به آن اشاره شد، دو مرحله دیگر باید اضافه شود؛ جمع آوری کاغذهای باطله و دسته بندی آنها.

جمع آوری کاغذهای باطله :

برای جمع آوری کاغذهای باطله روشهای مختلفی وجود دارد. در انگلستان از 2.4 میلیون تن کاغذ باطله مورد استفاده در سال 1988، 1.4 تن از صنایع تبدیلی کاغذ و مقوا و بقیه از فروشگاههای بزرگ ، موسسه های داوطلب و غیره بدست آمده بود. بنابراین بیش از نیمی از کاغذهای جمع آوری شده ، هرگز بدست مصرف کننده نهایی نرسیده بوده است.

بدون توجه به نوع کاغذ باطله و اینکه چه کسی آنرا جمع آوری می کند، کارخانه ها کاغذ باطله مورد نیاز خود را از تجار تهیه می کنند. معمولا، کارخانه های بازیافت بزرگ یک بنگاه جمع آوری کاغذ دارند که کارشان جمع آوری و تدارک مواد اولیه کارخانه است.این روش ، سبب اطمینان خاطر مدیریت کارخانه می شود. این بنگاه ها آنقدر توانمند هستند که حتی برای سایر کارخانه ها هم می توانند مواد اولیه فراهم کنند.تجارت کاغذ باطله بازار دائمی داردو سود بعضی از شرکتهای بزرگ در این بخش قابل توجه است.

برای اینکه کاغذ باطله و مصرف شده از دست مصرف کننده بدست کارخانه برسد، مراحل ذیل باید طی شود :

1)                  تماس خریدار با تولید کننده کاغذ باطله و هماهنگی با او

2)                  جمع آوری کاغذهای باطله توسط تولید کننده کاغذ باطله

3)                  جمع آوری این کاغذها توسط خریدار

4)                  جابجایی ، دسته بندی و انتقال کاغذهای باطله به کارخانه توسط خریدار

گاهی هم ممکن است تولیدکنندگان کاغذهای باطله ، مستقیما کاغذهای باطله را جمع آوری کنندو به کارخانه بفروشند. موارد بالا در زیر به اختصار شرح داده می شود.

تماس با تولید کنندگان کاغذ باطله

تجار بزرگ کاغذ باطله عواملی دارند که بعنوان واسطه عمل می کنند. این واسطه ها با تولید کنندگان کاغذهای باطله به صورت حضوری ، تلفنی یا از طریق پست تماس می گیرند. ضمنا آنها مراقب استمرار کار و کیفیت کاغذهای باطله جمع آوری شده هستند.

تولیدکنندگان کاغذ باطله شامل مغازه ها، ادارات ، فروشگاههای زنجیره ای ، چاپخانه های کوچک و بزرگ ، صنایع تبدیلی کاغذ و مقوا و گروههای داوطلب می شود.

جمع آوری کاغذ باطله توسط تولیدکنندگان :

بسته به منابع کاغذ باطله ، روشهای جمع آوری فرق می کند و می توان آنها را به سه دسته تقسیم کرد :

1)                  کاغذهای باطله صنعتی و تجاری

2)                  کاغذهای باطله اداری

3)                  کاغذهای باطله خانگی

کاغذهای باطله صنعتی و تجاری

پایدارترین منبع تولید کاغذهای باطله از لحاظ تاریخی عبارتند از صنعت، بنگاههای چاپ و انتشار ، صحافان، مراکز بسته بندی کالا ، کتاب فروشیها و نظایر آن . در سال 1988 نیمی از کاغذهای باطله مورد نیاز انگلستان ، از همین منابع تامین شد. این نوع کاغذ که پیش از رسیدن بدست مردم به کارخانه بازیافت می آید ، کیفیت خوبی دارد ، تمیز است و شامل کاغذهای لبه بری و محصولات کاغذی مازاد بر نیاز بازار یا مرجوعی است. فراورش و بازیابی این نوع کاغذهای تمیز آسان و کم خرج است و متقاضیان زیادی دارد. افزایش کاغذهای باطله در این بخش ، بستگی به رشد چاپ و انتشارات و صنایع تبدیلی دارد که در حال حاضر حدود 2% است و در هر حال محدود نیست. پیشرفت فناوری چاپ و صنایع تبدیلی و رایانه ای شدن کنترلها و پیش بینی دقیقتر شمارگان کتابها و مجلات، از مقدار این نوع کاغذهای باطله مرغوب کاسته است.

تغییر فن آوری هم بر کیفیت و کمیت کاغذهای ابطله تاثیر می گذارد. یک مثال، پیدایش چاپگرهای زیراکس و لیزری به جای دستگاههای کوچک چاپ قدیمی است. سلامت و رونق اقتصادی صنعت چاپ و انتشارات و صنایع تبدیلی کاغذ و مقوا را نیز نباید از نظر دور داشت، زیرا این رونق ، بر حجم کاغذهای باطله مورد اشاره در این بخش و در نتیجه ، رونق فعالیت کارخانه ای بازیافت الیاف سلولزی برای تولید کاغذهای مرغوب اثر خواهد گذاشت.

نوشته شده توسط امیرحسین حیدری عدلی

جمع آوری و دسته بندی کاغذهای باطله

کاغذهای باطله اداری

در انگلستان ، حجم کاغذهای باطله مرغوب اداری ، حدود یک میلیون تن در سال است. بیشتر این ضایعات را دفن می کنند و نتها بخش اندکی در صنعت بازیافت مصرف می شود. این نوع کاغذها را می توان به کاغذهای مرغوب ، از قبیل کاغذ چاپ و تحریر تبدیل نمود. موانع اصلی ، هزینه زیاد جمع آوری و قیمت بالا و نیز عدم استمرار عرضه این نوع کاغذ به کارخانه است. لازمه موفقیت در این بخش ، آموزش کارمندان دولت و بخش خصوصی است . لازم است کارمندان بیاموزند که در همان محل کار ، کاغذهای باطله را در مکان جداگانه ای جمع آوری کنند و نیز از اهمیت ابعاد اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی اقدام خود آگاه باشند. کارمندان غالبا نگران خطر آتش سوزی یا شلوغ شدن محیط کار خود هستند در حالیکه از ارزش واقعی این مواد آگاه نیستند. اما آهنگ آگاهی و تغییر بینش افراد درباره این موضوع سریع و رضایتبخش است.

 

جمع آوری کاغذهای باطله خانگی :

مقدار زباله های خانگی در انگلستان در حدود 20 میلیون تن در سال است ، که بیش از 6 میلیون تن آن را کاغذ و مقوا تشکیل می دهد. از این مقدار ، حدود 4 میلیون تن کاغذهای قابل بازیافت است که لازم است پس از جمع آوری ، دسته بندی و انتقال به کارخانه ، به انواع کاغذ یا مقوا تبدیل شوند.

برای جدا کردن کاغذهای قابل بازیافت از سایر کاغذها دو روش وجود دارد:

جداسازی از ابتدا و تفکیک در کارخانه . جداسازی از ابتدا باید در منازل انجام شود . تفکیک کارخانه ای در چند کشور از جمله ایتالیا رواج دارد اما در مورد اقتصادی بودن این کار تردید وجود دارد. در نتیجه ، در حال حاضر ، جداسازی در منزل روش معمولتری است. این کار به دو روش انجام می شود:

1)                 ایجاد بانک کاغذ باطله

2)                 جمع آوری کاغذ باطله در کوچه ها

اجرای موفقیت آمیز هر دو روش وابسته به آموزش مردم و ایجاد انگیزه در آنهاست.

 

بانک کاغذ باطله

در سال 1986 یک شرکت بازیافت مدلهای بانک کاغذ را طراحی و رایج کرد و امروز در چند کشور اروپایی این روش جمع آوری کاغذهای باطله رایج شده است. دستور العملها روی مدلها شامل نکاتی درباره چگونگی جمع آوری کاغذهای مناسب و دور ریختن کاغذهای نامناسب و نکات آموزشی دیگر است.

بانکهای کاغذ ، اهمیت روش جمع آوری کاغذ به وسیله گروهای داوطلب را کمتر می کند. این مدلها در همه جا و همه وقت در دسترس مردم است. هر سال، بطور متوسط 15 تن کاغذ باطله ، شامل روزنامه و مجله ، بوسیله هر بانک کاغذ جمع آوری می شود. بنابراین ، برای یک کارخانه بازیافت و تولید کاغذ روزنامه سالانه 300000 تن الیاف مصرف می کند، 20000 بانک کاغذ مورد نیاز است.

 

جمع آوری کاغذهای باطله در کوچه ها

بدلیل نیاز فزاینده به انواع کاغذ باطله ، روشهای دیگر جمع آوری این نوع کاغذها را نیز باید بکار بست. با توجه به شیوه متفاوت زندگی مردم ، صرفا افراد پرتحرک از بانکهای کاغذ استفاده خواهند کرد . به همین دلیل ، بعضی شرکتها به فکر ایجاد مکانهای مناسب در کوچه ها به منظور جمع آوری کاغذهای باطله افتاده اند. این روش امروزه در شهرهای بزرگ رایج است. تفکیک کاغذ از زباله و ریختن کاغذها در ظروف یا مخازن ویژه از وظایف ساکنان منازل است که خود هزینه هایی به دنبال دارد .

مطالعات نشان می دهد که هر خانوار در سال حدود 150 کیلوگرم کاغذ باطله ، عمدتا روزنامه و مجله ، در ظروف جمع آوری کوچه ها می ریزند. در نتیجه ، یک کارخانه کاغذ روزنامه ( که ماده خام آن کاغذ باطله است ) با ظرفیت 300000 تن در سال ، نیازمند همکاری 2 میلیون خانواده در سال است تا بتواند مواد مورد نیاز خود را تامین نماید.

جمع آوری کاغذ باطله بوسیله بنگاههای تجاری

اگرچه روشهای مختلفی برای جمع آوری کاغذ باطله وجود دارد ، هنوز هم نقش بنگاههای جمع آوری و فروش کاغذهای باطله در تامین نیازهای کارخانه های بازیافت ، نقش اصلی است . بنگاههای تجاری دو نوع مشتری دارند . آنهایی که از این شرکتها خدمات دریافت می کنند ( جمع آوری زباله ها و کاغذهای باطله )، و کارخانه های بازیافت که خریدار کاغذ باطله هستند. روشهای جمع آوری کاغذهای باطله توسط این بنگاه ها متفاوت است. معمولا مردم کاغذهای باطله را در مخازن ویژه در کوچه ها می ریزند. سپس عوامل بنگاهها ، طبق جدول زمانی مشخص ، به محل مراجعه و مخازن را تخلیه می کنند. بسته بندی کاغذها و قیمت گذاری آنها کار دشواری است. معمولا این کار ، بیش از 60% وقت بنگاهها و شرکتهای جمع آوری کاغذ را می گیرد.

 

انتقال کاغذ باطله توسط تجار

روی کاغذهای باطله ، پس از جمع آوری ، باید کار شود. معمولا این کاغذها با دست دسته بندی می شوند که عملی بسیار وقت گیر است. کیفیت کاغذ باطله جمع آوری شده میزان کار لازم روی آن را مشخص می کند.

تفکیک و دسته بندی به روشهای زیر انجام می شود :

1)     تفکیک انبوه که کم و بیش روی یک تسمه انجام و سپس کاغذ به عدل تبدیل می شود.

2)  تفکیک روی زمین و سپس انتقال مواد بوسیله یک نقاله برای تبدیل کاغذ به عدل. دراین روش ، معمولا کیفیت جداسازی مطلوب نیست و برای تهیه کاغذهای درجه دو مناسب است.

3)  دسته بندی روی تسمه سریع السیر که روی آن کاغذ معمولا به شش دسته تقسیم می شود . این روش برای دسته بندی کاغذهای باطله جمع آوری شده به وسیله بانک کاغذ و کاغذهای باطله اداری و بریده های چاپخانه مناسب است.

4)  دسته بندی روی میز .این روش خیلی کند است و صرفا برای دست چین کردن به منظور تهیه کاغذهای درجه یک و سفید از الیاف بازیافتی مناسب است .

دسته بندی کاغذهای باطله مستلزم مهارت است. آیا این کار سخت و کثیف را می توان با ماشین انجام داد ؟ هنوز به این سوال پاسخی داده نشد است . شاید روباتها بتوانند این کار را انجام دهند . اما آیا هزینه ها قابل تحمل خواهند بود؟

 

در مطالب بعدی به ابعاد دیگر از بسته بندی و کاغذ سازی و شیمی این مراحل خواهیم پرداخت.

کاغذ

مقدمه

فرآورده های حاصل از کاغذ باطله باید بتوانند در سطح ملی و بین المللی با فرآورده های حاصل از خمیر دست اول رقابت کنند . ممکن است در ابتدا این ادعا دست نیافتنی به نظر برسد. تفاوتهای بین خمیر دست اول و خمیر بازیافتی واضح بنظر می رسد . البته از آنجا که 33 درصد الیاف مورد استفاده در جهان بازیافتی است، رفع مشکلات با موفقیت زیاد همراه خواهد بود. تولید بعضی از فرآورده ها ( از قبیل لایه کنگره ای مقوا – لاینر ) ، مبتنی بر کاغذهای باطله است.

تولید این نوع فرآورده ها از الیاف بازیافتی بسیار اقتصادی و رضایتبخش است. بعنوان مثال ، در تولید کاغذ روزنامه ، خواص مطلوبی از قبیل ضخامت کم ، چگالی زیاد و تا خوری خوب ، ناشی از بکارگیری کاغذ باطله است. خواص کاغذهای باطله ، همانند هر ماده خام دیگری ، اهمیت زیادی دارد و بر کیفیت محصول حاصل و شرایط فرآورش محصول تاثیر می گذارد .

خواص کاغذ حاصل از بازیافت تابع سیستم جمع آوری و دسته بندی کاغذهای باطله است. نوع خمیر کاغذ اولیه بر بازیافت و خواص کاغذ بازیافتی حاصل تاثیر زیادی دارد.

در عملیات تولید کاغذ افزودن مواد شیمیایی برای بهبود عملکرد ماشین ضروری است. پرکننده های معدنی ( مانند خاک چینی ، کربنات کلسیم یا پودر تالک ) برای بهبود ماتی و سفیدی کاغذ و خواص سطحی و چاپ پذیری آن اضافه می شود. برای بهبود خواص مقاومتی ، بویژه مقاومت سطحی کاغذ نشاسته مصرف می شود. مواد شیمیایی آهاردهنده ، مواد کاغذ را به تر شدن و رطوبت پذیری افزایش می دهند. برای افزایش بازده تولید ، افزایش سرعت ماشین کاغذ ، کاستن از مقدار کف ، جلوگیری از رشد موجودات ذره بینی و اهداف دیگر ، مواد شیمیایی بهبود فرآیند مصرف می شوند. این افزودنیهای متنوع و متفاوت ، هنگام بازیافت الیاف مشکلاتی به وجود می آورند. علاوه بر این ، در صورت دفن کاغذهای باطله یا سوزاندن آنها ،این مواد مشکلات زیست محیطی نیز بوجود می آورند.

برای تبدیل کاغذ به یک فرآورده نهایی ، مواد شیمیایی دیگری از قبیل چسبها و رزینها نیز مورد نیاز است . این مواد نیز در بازیافت مشکل آفرین هستند. با تغییر و پیشرفت فناوری ، نوع این مواد نیز تغییر یافته است. بعنوان مثال ، تیونرها که در انواع چاپگرها مصرف می شوند ( مانند دستگاه زیراکس و چاپگرلیزری ) و چسبهای گرمایی و فشاری ، مواد جدیدی هستند که در کاغذهای باطله دیده می شوند.

در کاغذهای باطله بسته به نوع مصرف ، ناخالصیهایی از قبیل مواد غذایی ، سنگریزه و شن یا ذرات پلاستیک نیز یافت می شود. در نتیجه ، تغییر وتنوع در کاغذهای باطله زیاد است و فناوری بازیافت باید بر این مشکل بزرگ فایق آید. آثار این تغییر وتنوع ، تاحدی در محصول نهایی نیز آشکار می شود و نوعی بی ثباتی کیفی را در محصول سبب می شود.

کاغذ باطله بعنوان ماده خام ، ضرورتا بدتر از خمیر کاغذ نیست بلکه با آن متفاوت است . چون ماده خام ارزان قیمت است و انواع محصولها را از آن می توان ساخت ، مصرف آن بسیار گسترده است. کاغذ باطله نه تنها از نظر بازیافت یا حفظ محیط زیست بلکه از لحاظ اقتصادی نیز مهم است. قیمت کاغذهای باید در حدی باشد که پس از فرآورش و هزینه های تبدیل ، الیاف حاصل از الیاف دست اول ارزانتر باشد. گستره این هزینه را مورد به مورد باید بررسی کرد . هزینه های مرتبط با فرآورش کاغذ باطله ریشه در موارد زیر دارد :

1)      بازده بازیافت که بین 70 تا 95 درصد است.

2)      انرژی مصرف شده برای تمیز کردن و الک کردن الیاف

3)      نیاز به انرژی پیچیده تر برای تصفیه پساب ها و دفع صحیح مواد زاید

4)      ضرورت تیمارهای شیمیایی برای انواع فرآورده ها

5)      هزینه های تاسیس و نگهداری کارخانه و نیروی انسانی مورد نیاز

برخی تصورات و داوریهای غلط در مورد کاغذ باطله وجود دارد که به دو نمونه آنها اشاره می شود :

1)      کاغذ باطله قابل بازیافت نیست.

2)      کاغذ باطله برای تولید همه انوع کاغذ مناسب است.

دو اعتقاد فوق نوعی افراط و تفریط است. بازیافت کاغذ امر پیچیده ای است و در این مورد دو نکته را باید در نظر داشت:

1)   همه کاغذهای باطله قابل بازیافت نیستند . بعنوان مثال ، اسناد تاریخی باید بایگانی شوند و کاغذهای بهداشتی ( یکبار مصرف ) باید معدوم شوند.

2)      مرغوبیت کاغذ بازیافتی همیشه از کاغذ اولیه پایینتر است.

کاغذ باطله را باید از این زاویه ارزیابی کنیم که از محصول چه انتظاراتی داریم و هزینه دستیابی به خواص مورد نظر چقدر است؟ خواص مورد توجه در محصول عبارتند از خواص مقاومتی ( کشش پذیری ، طول پارگی ، ترکیدن ، پارگی ، تراکم پذیری ) ، پایداری خواص در برابر تغییر رطوبت ، ویژگیهای سطحی ( مقاومت سطحی ، تخلخل ، انرژی سطحی ) ، و خواص نوری ( میزان براقی ، سفیدی ، ماتی ) . این خواص به وزن پایه کاغذ ( گرماژ ) و ضخامت آن بستگی دارند.

دشواری فرآورش کاغذ باطله عبارتست از خارج کردن آلودگیها ، درجه روانی خمیر کاغذ ( یعنی سرعت خروج آب از خمیر ) ، انواع افزودنیها و بازده عملیات . با تکرار بازیافت ، خواص سیر نزولی می یابد و هزینه های بازیافت بیشتر می شود. البته تکرار بازیافت حد بهینه ای دارد که هنوز مشخص نشده است. می توان گفت که در هر بازیافت ، معمولا 50 درصد الیاف برای اولین بار ، 25 درصد برای دومین بار ، 12.5 درصد برای سومین بار وارد دور بازیافت می شوند. بطور خلاصه می توان گفت کاغذ باطله را نمی توان بطور مداوم و با ارزش اقتصادی و زیست محیطی قابل توجه بازیافت کرد.

سایر ملاحظات مربوط به ایمنی استفاده از فرآورده های کاغذی نیز قابل توجه اند. بر اساس مقررات ، استفاده از کاغذ در بسته بندی بعضی انواع مواد غذایی ممنوع است. به دلیل مشخص نبودن منبع مواد شیمیایی موجود در مخلوط کاغذهای باطله ، این ممنوعیت در کاغذهای بازیافتی نیز وجود دارد. همچنین ، بعضی از مشتریها ، چاپ پذیری کاغذهای بازیافتی حاصل از KLS ( الیاف بازیافتی از مقوای کنگره ای ) را نمی پسدند. برای تبدیل کاغذ KLS به کاغذ بازیافتی مطلوب و مرغوب ، تیمار شیمیایی بیشتری نیاز است. این فرآیند را فرا بازیافت می نامند که موضوع پژوهش تعدادی از محققان است.

 

نوشته شده توسط امیرحسین حیدری عدلی

نمونه طرح بازیافت: بازیافت مواد آلی زباله شهری به روش فیزیکو شیم

فعالیت هر انسان در بخش‌های کشاورزی، صنعتی و شهری همراه با تولید مواد زائد می‌باشد. که جزء جدایی‌ناپذیر فرآیند حیات است.
چنانچه نتوانیم این مواد زائد را از محیط فعالیت او دور بسازیم. چرخه تولید ارزش دچار سکون خواهد شد.
در گذشته زباله ها در دوری تکوینی ایجاد و تبدیل می‌شد اما امروزه امکان چنین دوری وجود ندارد. زیرا میزان زباله بیش از آن است که تجزیه و تبدیل آنها در یک دوره زمانی مناسب ممکن باشد. بنابراین تبدیل به موقع زباله الزامی است. در روش‌های دفع زباله و کاهش آلودگی محیط زیست، بازیافت مواد با ارزش موجود در زباله است، و یکی از روش‌های بازیافت مواد آلی موجود در زباله تولید انواع کودهای آلی (کمپوست) می‌باشد.
روشی که در این طرح توسط پیشنهاد می گردد، تولید انواع کودهای آلی به روش فیزیکوشیمیایی است که از نظر فرآیندی و هزینه‌های تولید و میزان سرمایه‌گذاری اولیه دارای تفاوت چشمگیری با کمپوست است.
محصول تولیدی؛ کود آلی گرانوله
تداوم کشت و کار و تولید محصولات کشاورزی در اراضی کشاورزی طی سالیان متمادی و استفاده طولانی مدت گیاهان از ذخایر غذایی خاک‌های مورد استفاده سبب فقر تدریجی خاک‌ها شده است.
برای حفظ حاصلخیزی خاک‌ها و ممانعت در کاهش آنها ضرورت دارند، بر اساس قانون استرداد متناسب با تخلیه مواد غذایی و با استفاده از کودها منجمله کودهای آلی ذخایر غذایی خاک را تقویت کرد. از جمله مزایای مواد آلی می‌توان به موارد ذیل اشاره
1- بستری مناسب برای بقاء و ماندگاری میکروارگانیسم‌های مفید
2- بهبود بخشیدن تهویه خاک و افزایش تخلخل و گسترش رشد
3- نگهداری وطوبت در حد ظرفیت مزرعه
4- ممانعت از نوسانات حرارتی خاک
5- افزایش بازدهی با توجه به کارشناسی خاک به میزان 50 تا 60 درصد
6- کنترل اسیدیته (PH) و ظرفیت تبادل کاتیونی (eEe) در حد معمول
معرفی شرایط لازم جهت سرمایه گذاری
زمین مورد نیاز با در نظر گرفتن دپوی زباله تر: ده هکتار

کمپوست زباله های شهری ...

کمپوست عبارت از بقایای گیاهی و حیوانی، زباله های شهری و یا لجن فاضلاب است که تحت شرایط پوسیدگی قرار گرفته باشند، بطوری که مواد سمی آنها از بین رفته، مواد پودر شده و فرم اولیه خود را از دست داده باشند. برای تهیه کمپوست می توان از بقایای چوب بریها‏، زباله شهری،‏ بقایای کشتارگاهها و کارخانه های کنسرو ماهی ، لجن فاضلاب و اجساد گیاهان پست غیرآوندی استفاده نمود.

بطورکلی، کمپوست ها از نظر مواد غذائی ضعیف هستند (به استثناء بقایای کشتارگاهها و کارخانه های کنسرو ماهی که از نظر ازت غنی می باشند) و معمولاً برای بهبود ساختمان خاک مورد استفاده قرار می گیرند. اثر فیزیکی کمپوست به مقدار ماده آلی آن و اثر شیمیائی کمپوست به ترکیب شیمیائی آن بستگی دارد. تهیه کمپوست از زباله های شهری و لجن فاضلاب راه مفیدی برای مصرف مجدد و دفع بهداشتی این مواد است. مواد اخیر از این نظر که دارای املاح کم، فاقد مولدین امراض و آفات گیاهی، بذر علفهای هرز و خاک می باشند مناسب بوده و به سرعت در خاک می پوسند. لجن فاضلاب را پس از تخمیر غیر هوازی و حرارت دادن (برای کشتن عوامل بیماریزای آن) مورد استفاده قرار می دهند.

برای تهیه کمپوست روش کلی زیر انجام پذیر است. موادی را که می خواهند. کمپوست نمایند بصورت لایه ای به ضخامت 7 تا 10 سانتیمتر روی سطح زمین یا حفره ای که در زمین تهیه نموده اند قرار می دهند و به ازاء هر سطل از مواد کمپوست شونده حدود 100 گرم فسفات دی آمونیم یا سوپر فسفات بر روی مواد می باشند (در صورتی که از سوپر فسفات استفاده می شوند بهتر است حدود 40 گرم اوره به ازاء هر 100 گرم سوپر فسفات اضافه شود) پس از پاشیدن کود شیمیائی اقدام به آبپاشی این لایه نموده و سپس لایه های جدید را به همین روش اضافه می کنند. ممکن است لایه هائی از کود حیوانی و یا خاک را بطور متناوب با لایه های مواد کمپوست شونده قرار دهند. در صورتی که از لایه های کود حیوانی استفاده می شود به اضافه کردن کود ازت در زمان انباشتن مواد کمپوست شونده نیازی نیست، اما به فسفات و همچنین سولفات کلسیم ممکن است نیاز باشد. ترکیب کود شیمیائی که برای تحریک و تکمیل پوسیدگی و تعادل عناصر به کمپوست اضافه می شود به نسبت کربن به ازت و ترکیب شیمیائی مواد کمپوست شونده بستگی دارد.

پاشیدن چند کیلوگرم اوره به ازاء هر تن مواد کمپوست شونده روی توده کمپوست قبل از هر بار آبپاشی مفید است در مورد بقایای چوب بریها لازم است کلیه عناصر غذائی به کمپوست اضافه شود. مواد کمپوست شونده را می بایستی همیشه مرطوب نگهداشت و هر 2 تا 4 هفته یکبار آن را مخلوط و زیرورو نمود تا به خوبی تهویه و یکنواخت گردد. زیرورو کردن زیاد توده موجب می شود که حرارت کمپوست بالا نرفته و آفات و عوامل بیماریزای موجود در مواد از بین نروند.

کمپوست هنگامی آماده مصرف است که مواد کمپوست شونده پوسیده و پودر شده باشند. مدت لازم برای کمپوست شدن با مواد مصرفی و شرایط کار فوق می کند. زباله های شهری پس از مدتی حدود 6 هفته کمپوست می شوند. کمپوست شد کامل خاک اره گاهی چندین ماه طول می کشد. معمولاً خاک اره راحدود 6 هفته در شرایط مناسب می پوسانند تا ترکیبات سمی محلول آن پوسیده شوند و سپس مصرف می کنند. از مسائل تهیه کمپوست توسعه و تجمع مگس و پشه و بوی نامطلوب تخمیر آن است.
افزایش تهویه مواد از شدت بو می کاهد. برای مبارزه با مگس و پشه می بایستی از حشره کشها استفاده نمود. کمپوست را می توان به جای کود حیوانی مورد استفاده قرار داد.

منبع : شبکه رشد

کرم‌های زباله‌خوار - ورمی کمپوست و بیو کمپوست ..

ورمی کمپوست حاصل فعالیت بیولوژیک نوعی کرم‌خاکی با نام علمی Eisenia fotida می‌باشد این جانور با تغذیه از موادآلی موجود در طبیعت آن‌ را به کود آلی مغذی تبدیل نموده به گونه‌ای که در حال حاضر این کود به عنوان یکی از غنی‌ترین کودهای آلی بیولوژیک شناخته شده در دنیا کاربرد ورمی‌کمپوست در خواص فیزیکی،‌ شیمیایی و بیولوژیکی خاک تأثیر بسزایی دارد. این کود اصلاح‌کنندة خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی خاک بوده و علاوه بر وزن مخصوص کم، فاقد هر گونه بو، میکروارگانیسم‌های پاتوژن، باکتری‌های غیر هوازی، قارچ‌ها و علف‌های هرز می‌باشد. ورمی‌کمپوست علاوه بر قابلیت جذب آب با حجم بالا، شرایط مناسب جهت دانه‌بندی و قدرت نگه‌داری مواد غذایی مورد نیاز گیاهان را فراهم می‌نماید. ورمی‌کمپوست حاوی عناصر غذایی بسیار غنی به‌ویژه ازت بوده که به‌تدریج آن‌ها را در اختیار گیاه قرار می‌دهد (این نکته از نظر حاصل‌خیزی خاک بسیار پراهمیت است.) این کود در مقایسه با سایر کودهای آلی دارای میزان عناصر اصلی غذایی بالاتری است. ورمی‌کمپوست علاوه بر عناصر ماکرو مانند ازت، فسفر و پتاسیم که در فعالیت‌های حیاتی گیاه نقش اساسی دارند حاوی عناصر میکرو مانند آهن، مس، روی و منگنز نیز می‌باشد. علاوه بر این با داشتن موادی مانند ویتامین B12 و اکسین عوامل محرک رشد گیاه را فراهم می‌آورند.

معمولآ نسبت کربن به ازت (C/N) ورمی کمپوست20-15بوده و طول دانه‌های خشک آن بین 1-5mm متغیر است. هوموس آن نیز 20% وزن خشک می‌باشد.

کرم‌های زباله‌خوار با تغذیه زایدات آلی آن‌ها را تجزیه و دگرگون می‌نمایند. فرآیند هضم این کرم‌ها به تغییر سریع‌تر مواد آلی منتهی شده و کمپوست تثبیت می‌شود. نتیجة این عمل دستیابی به ورمی‌کمپوست با کیفیت بالا است که با بالاترین استانداردهای جهانی برابری می‌کند.

موارد استفاده ورمی‌کمپوست:

ورمی کمپوست قابل استفاده در کلیه محصولات زراعی، باغی و گلخانه‌ای می باشد.

عناصر موجود در ورمی کمپوست:

ازت، فسفر، پتاسیم، کلسیم، آهن، روی، مس، منگنز

این در حالی است که هر یک از انواع کودهای شیمیایی موجود تنها حاوی یک یا چند عنصر خاص می‌باشند

شرایط کنونی تولید ورمی‌کمپوست

در حال حاضر روزانه علاوه بر ضایعات میادین میوه و تره‌بار، سطل‌های سبز، آبی و صورتی که به‌ترتیب مخصوص ضایعات سبزی ـ میوه‌فروشی‌ها، آب‌میوه‌فروشی‌ها و گل‌فروشی‌ها می‌باشد در قالب طرح ساماندهی مشاغل پر زباله از سطح شهر جمع‌آوری، و به سایت کمپوست، واقع در برمشور شهر شیراز منتقل می‌شود که پس از تفکیک ثانویه، جهت تغذیه کرم‌های زباله‌خوار مورد استفاده قرار می‌گیرند. تبدیل پسماند‌های آلی به روش ورمی‌کمپوست در فضایی به وسعت چهار هکتار به‌وسیله کرم‌های زباله‌خوار موسوم به Eisenia fotida و با ظرفیت 3000 تن ورمی‌کمپوست در سال در حال اجرا می‌باشد.

این کود در حال حاضر تحت نظارت سازمان بازیافت شهرداری شیراز با فرایند تبدیل زباله‌های آلی به روش بیولوژیک در حال تولید می‌باشد.



بیولوژی کرم خاکی:
از نظر پیشینه تاریخی، کرم‌های خاکی در حدود 600 میلیون سال پیش به وجود آمده و از آن زمان تا حال شاهد تکامل گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری بوده‌اند. شکل ظاهری این موجودات در طی این مدت تغییر چندانی پیدا نکرده و هم اکنون نیز بین گونه‌های مختلف آنها از این نظر تفاوت قابل توجهی به چشم نمی‌خورد.

این موجودات ارزشمند، به مدت چندین میلیون سال اراضی موجود در سطح کره زمین را در کمال آرامش و سکوت، زیر و رو کرده و بدین صورت نقش مهمی در جریان چرخه عناصر ایفا نموده‌اند کرم‌های‌خاکی دارای بدنی کشیده، بندبند، فاقد استخوان دارای کوتیکول حامل تارها و دستگاه گوارش لوله‌مانند که به مجرای دفعی ختم می‌شود، هستند. طول این جانور برحسب گونه از یک سانتی‌متر تا بیش از 2 متر بالغ می‌گردد.

این جانور اغلب دوجنسی یا هرمافرودیت هستند و هنگام بلوغ بر روی اپیدرم آنها یک منطقة متورم ظاهر می‌شود که آنرا کمربند تناسلی گویند. این قسمت پیله‌ای ترشح می‌کند که تخم‌ها را دربر‌ می‌گیرد.

کرم‌های‌خاکی فاقد مرحلة مشخص لاروی بوده و نوزادان آنها پس از خروج از تخم و پیله، رفته‌رفته بالغ می‌شوند.
امروزه با اطلاعاتی که از این جانور بدست آمده است کاربردهای فراوانی در رشته‌های مختلف علوم (مانند کشاورزی، شیلات، دامپروری، صنعت، محیط زیست و انرژی) بـرای آن تعریف شده و یا به‌عبارت دیگر در بسیاری از علوم شناخته شده است.
پرورش کرم‌های خاکی در حال حاضر به‌صورت یک صنعت پررونق در آمده و لذا این حرفه امروزه در جهان طرفداران بسیاری دارد، به‌کارگیری این جانور ارزشمند در صنایع مختلف مشاغلی را ایجاد نموده‌است که هیچ‌کدام از آنها در کشور ما شناخته شده نیست.
بیوکمپوست

چند دهه‌ایست که با رخدادهای بزرگ فرایند‌های صنعتی در پهنه‌ی گیتی ، زباله‌ها نیز به‌همراه آلودگی‌های روزافزون خاک، آب و هوا زنجیره‌ی زیست‌محیطی و زیستگاه آدمیان را به سختی با تهدید ناخواسته‌ای روبرو نموده است. در زمینه‌ی مبارزه با چنین مشکل فراگیری مراکز پژوهشی و اجرایی تلاش و کوشش پیگیری را در رویارویی و مبارزه آغاز کرده‌اند.

از روش‌های بسیار مؤثر در مبارزه و خنثی سازی اثرات نامطلوب زباله‌ها تبدیل آن‌ها به کود است تکنیک تبدیل کود از زباله بطور علمی و عملی در سال‌های اخیر آغاز شده‌است . کمپوستینگ، تجزیه‌ی مواد زاید قابل تجزیه‌ی بیولوژیک توسط جانداران ذره‌بینی است که توانایی شکست ملکول‌های بزرگ مواد آلی را دارا می‌باشند. روشی است که چنین ارگانیسم‌هایی را در جهت افزایش میزان تجزیه‌ی بقایای آلی تحت کنترل مورد استفاده قرار می‌دهد. این فرایند طبیعی، مواد آلی را به ماده‌ای غنی مبدل کرده مکملی بسیار سودمند برای خاک ایجاد می‌نماید. ترکیبات هوموسی تولید‌شده به‌راحتی توسط گیاهان قابل جذب است. به این ترتیب باعث بهبود وضعیت خاک‌های اراضی زیر کشت و در نتیجه کاهش استفاده از کود‌های شیمیایی می‌شود.

اهم خواص فیزیکی و شیمیایی بیوکمپوست عبارتند از:

1ـ تسریع‌کننده‌ی رشد گیاه

2ـ غنی از ترکیبات هوموسی

3ـ قابلیت نگهداری آب با حجم بالا

4ـ عاری از میکروارگانیسم‌های پاتوژن

5ـ وزن مخصوص کم و فاقد هر گونه بو

6ـ اصلاح‌کنده‌ی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی خاک

7ـ تأمین کننده‌ی کلیه‌ی عناصر غذایی مورد نیاز برای رشد گیاهان
ویژگی‌های بهینه‌ی بیوکمپوست:

1- به‌جای کود، در چمن‌کاری، گیاهان زینتی، باغداری، تاکستان، کشت قارچ، سبزیکاری، صیفی‌کاری،

فضای سبز و غیره. این‌گونه مصارف بیشترین و شناخته‌ترین کاربردها را تشکیل می‌دهند.

2- به‌جای مواد پرکننده در تراشه‌های ساختمانی.

3- بجای مواد جانبی، در کارخانه‌های آجرسازی برای بلوک‌های توخالی یا متخلخل.

4- بجای عایق صدا (آکوستیک ) در ساختمان‌ها.

5- بعنوان بیوفیلتر در کارخانه‌های تهیه کمپوست. رفع بوی لاشه حیوانات در دامداری ها و مرغداری‌ها و کارخانجات قند سازی.

6- بجای بستر حیوانات در دامداری‌ها.

7- استفاده به عنوان سوبسترا در کشت قارچ.

8_ استفاده به عنوان الیاف در صنعت نساجی و الیاف آلی.
عناصر موجود در بیوکمپوست:

کمپوست به‌دست آمده از زباله‌ی آلی، حاوی مقدار فراوانی عناصر معدنی بوده که پاره‌ای از آن‌ها برای رشد گیاهان ضروریست. مهمترین این عناصر که obligo elements نامیده می‌شوند، عبارتند از بر، روی، مس، منگنز، مولیبدن، کبالت بعلاوه‌ی عناصر عمده‌ی دیگر که عبارتند از: نیتروژن، پتاسیم، گوگرد، کلسیم، منیزیم.

منبع: سازمان بازیافت شیراز

بازیافت زباله به روش کمپوست و بیوکمپوست ...

از روش های بسیار مؤثر در مبارزه و خنثی سازی اثرات نامطلوب زباله ها تبدیل آنها به کود است تکنیک تبدیل کود از زباله بطور علمی و عملی در سال های اخیر آغاز شده است . کمپوستینگ , تجربه مواد زاید قابل تجزیه بیولوژیک توسط جانداران ذره بینی است که توانایی شکست ملکولهای بزرگ مواد آلی را دارا می باشند . روشی است که چنین ارگانیسم هایی را جهت افزایش میزان تجزیه بقایای آلی تحت کنترل مورد استفاده قرار می دهد . این فرآیند طبیعی , مواد آلی را به ماده ای غنی مبدل کرده مکملی بسیار سودمند برای خاک ایجاد می نماید . ترکیبات هوموسی تولید شده به راحتی توسط گیاهان قابل جذب است . به این ترتیب باعث بهبود وضعیت خاک های اراضی زیر کشت و در نتیجه کاهش استفاده از کودهای شیمیایی می شود.

اهم خواص فیزیکی و شیمیایی بیوکمپوست عبارتند از :

*
تسریع کننده رشد گیاه
*
غنی از ترکیبات هوموسی
*
قابلیت نگهداری آب با حجم بالا
*
عاری از میکرو ارگانیسم های پاتوژن
*
وزن مخصوص کم و فاقد هر گونه بو
*
اصلاح کننده خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی خاک
*
تأمین کننده کلیه عناصر غذایی مورد نیاز برای رشد گیاهان

ویژگی های بهینه بیوکمپوست :

*
به جای کود , در چمن کاری , گیاهان زینتی , باغداری , تاکستان , کشت قارچ , سبزیکاری , صیفی کاری , فضای سبز و غیره . این گونه مصارف بیشترین و شناخته ترین کاربردها را تشکیل می دهند.
*
به جای مواد پرکننده در تراشه های ساختمانی
*
به جای مواد جانبی , در کارخانه های آجر سازی برای بلوک های تو خالی یا متخلخل
*
به جای عایق صدا (آکوستیک ) در ساختمان ها
*
به عنوان بیوفیلتر در کارخانه های تهیه کمپوست , رفع بوی لاشه حیوانات در دامداری ها و مرغداری ها و کارخانه جات قند سازی
*
به جای بستر حیوانات در دامداری ها
*
استفاده به عنوان سوبسترا در کشت قارچ
*
استفاده به عنوان الیاف در صنعت نساجی و الیاف آلی

عناصر موجود در بیوکمپوست:

کمپوست به دست آمده از زباله آلی , حاوی مقدار فراوانی عناصر معدنی بوده که پاره ای از آنها برای رشد گیاهان ضروریست . مهمترین این عناصر که obligo elements نامیده می شوند , عبارتند از بر, روی , مس , منگنز , مولیبدن , کبالت به علاوه عناصر عمده دیگر که عبارتند از : نیتروژن , پتاسیم , گوگرد , کلسیم ,منیزیم .

منبع: koaj.ir

بازیافت و به کارگیری الیاف طبیعی در کامپوزیت ها ...

جام جم: سالهاست بشرازالیاف طبیعی برای ساخت قطعات گوناگون بهره می برد. به کارگیری کاه در دیوارهای گلی ، الیاف بامبو در ساخت قایق ، پشم بز و موی دم اسب به همراه گل در ساخت تنور و الیاف خرما در ساخت قایق و سرپناه، مثال های متفاوتی از کاربرد الیاف طبیعی در ساخت محصولات گوناگونی است که بشر در طول تاریخ از آنها بهره برده است.
امروزه نیز توجه جدی پژوهشگران به استفاده از الیاف طبیعی در ساخت قطعات کامپوزیتی پیشرفته، نشانگر اهمیت این دسته از الیاف است.
به کارگیری الیاف موز برای ساخت بدنه خودرو در برزیل ، استفاده از پرمرغ برای ساخت قطعات غیرباربر کامپوزیتی در امریکا و به کارگیری الیاف کنف در طیف گسترده ای از کاربردها، از نمونه های متنوع کاربرد الیاف طبیعی در عرصه صنعت کامپوزیت به حساب می آیند.
به کارگیری الیاف طبیعی ، در واقع به نوعی بازیافت موادی است که در طبیعت انباشته شده و در ظاهر بی ارزش محسوب می شوند و ترکیب آنها با عنوان تقویت کننده با رزین های پلیمری ، به ساخت محصولاتی با ارزش افزوده نسبتا خوب منجر می شود.
از این رو گذری بر روند به کارگیری الیاف طبیعی در دنیای کامپوزیت ها جالب خواهد بود.تاریخچه مواد کامپوزیتی و الیاف طبیعی به هزاران سال پیش برمی گردد، زمانی که مردم از هر ماده ای که در دسترس بود برای ساخت پناهگاه، خانه و دیوار استفاده می کردند.
طبق اسناد موجود، حداقل از 3هزارسال پیش ، مصریان برای ساخت دیوارهای ساختمان ، مواد رسی را با کاه تقویت می کردند. محصولات چوبی نیز از همان زمان ها وجود داشته و استفاده می شدند.
این مواد طبیعی سازگار با محیط زیست به شکلها و صورتهای بسیاری تبدیل می شوند.انواع گوناگون الیاف طبیعی به وفور در طبیعت یافت می شوند و گونه های آن در نقاط مختلف جهان متفاوت است.
این الیاف نخست به عنوان مواد پرکننده سازه ای در گل و خاک رس برای ساخت خشت و انواع مختلف آجر به کار گرفته می شوند. در این کاربردها الیاف باعث افزایش سختی و سفتی ماده شده و یکپارچگی ساختاری را برای ملات به ارمغان می آورد.
علاوه بر این ، الیاف طبیعی از دیرباز در تولید منسوجات گوناگون ازجمله پوشاک ، کفپوش ، مبلمان ، پرده و... استفاده می شود.

الیاف طبیعی دردنیای کامپوزیت ها
در هر حال در طول 40تا 50سال گذشته الیاف شیشه نوع E، ارزان ترین نوع الیاف تقویت کننده بوده و به همین علت به طور گسترده ای در صنعت پلاستیک های تقویت شده با الیاف به کار گرفته شده است.
الیاف شیشه نوع Eدر مقایسه با الیاف تقویت کننده پیشرفته همانند کربن ، آرامید، گرافیت ، بور و... ارزان تر و با توجه به چگالی آن (حدود 5/2-6/2گرم بر سانتی متر مکعب) نسبتا سنگین است.
الیاف شیشه کاملا طبیعی نیست و بسادگی به چرخه طبیعت بازنمی گردد. در نتیجه جستجو برای یافتن الیاف طبیعی در دسترس و کاربرد آن در ساخت کامپوزیت هایی با ویژگی های مطلوب (از نظرکارآیی ، هزینه و دوام) همچنان ادامه دارد.
به نظر می رسد به کارگیری الیاف طبیعی هنوز در مراحل اولیه و آزمایشگاهی قرار دارد و به حدی نرسیده است که توسط صنعت کامپوزیت مورد توجه قرار گیرد، با این حال کلید پیشرفت و رشد این مواد، می تواند بهبود فرآیند فرآوری الیاف طبیعی برای افزایش کارپذیری ، شکل پذیری ، ترشوندگی ، با زمینه و بهبود اتصال فصل مشترک الیاف و زمینه ، درعین حفظ هزینه ها در حد معقول باشد.
به علاوه ، تبدیل الیاف تقویت کننده طبیعی به الیاف کوتاه ، الیاف متوسط، الیاف بلند و شکلهای پیشرفته تر الیاف و عرضه آنها برای کاربردهای آینده بسیار مهم است.

سلولز یک پلیمر طبیعی
الیاف طبیعی از چندین نوع محصول کشاورزی و منبع طبیعی به دست می آیند. این مواد عموما از نظر شکل و ساختار، شبکه ای بوده و به دلیل این ساختار هندسی دارای استحکام و سفتی ذاتی هستند.
یکی از مهمترین مواد در این گروه سلولز است که به عنوان یک پلیمر طبیعی استحکام و سفتی بالایی در واحد وزن دارد؛ دقیقا همان چیزی که از فناوری کامپوزیت های پیشرفته امروزی انتظار می رود.
سلولز ساختارهای سلولی رشته گونه ای را شکل می دهد که در دانه ، برگ ، ساقه و مغز چوب یافت می شود. این مواد 3منبع اصلی مواد فیبری طبیعی هستند.
مواد و منابع الیاف طبیعی به 3دسته اصلی تقسیم می شوند (الیاف باست ، الیاف برگ ، الیاف دانه) که هر کدام از این 3منبع برای کاربرد در صنعت کامپوزیت از جایگاه خاصی برخوردارند. این منابع الیاف طبیعی ، موادی که همراه با مواد بیشتر شناخته شده ای همانند چوب بالسا، نی و خیزران بیشتر در طراحی ساختارهای ساندویچی (مغزی) استفاده می شوند را نیزتامین کنند.

الیاف باست
خانواده الیاف باست در اصل از کنف ، شاهدانه ، کنف هندی ، کتان (FLAX)و رامی (نوعی گیاه چینی) تشکیل می شود. این الیاف از ساقه و مغز چوب به دست می آیند. اساسا مغز چوب توسط ساقه ای پوشانده می شود که شامل دسته های الیاف است.
سلولز بنیان شیمیایی اصلی سازه ای رشته هایی است که دسته های الیاف را می سازند. سلولز رشته اصلی است و توسط یک رزین طبیعی از 2خانواده لیگنین (LIGNIN) یا پکتین (PECTIN) در کنار هم نگه داشته می شوند.رده های الیاف باست شامل کتان ، شاهدانه ، کنف هندی ، کنف و رامی هستند.
الیاف کتان نوع باست مقدار نسبتا زیادی لیگنین دارد، درنتیجه اغلب اوقات طوری فرآوری می شود که از تاثیر لیگنین آن کاسته شود. در اغلب موارد برای بهبود استحکام کامپوزیت های کتان ، از جوشاندن الیاف در موارد قلیایی استفاده می شود.

الیافی از برگ و دانه
الیاف به دست آمده ازبرگ عبارتند ازسیسال ، آباکا (از گیاه موز) و الیاف نخل روی هم رفته این مواد از الیاف نوع بالا زبرتر هستند. از بین این نوع الیاف ، سیسال بیشتر شناخته شده است.
سیسال مهمترین ماده این گروه است و در مقایسه با بقیه سفتی نسبتا بالایی دارد.آخرین دسته الیاف طبیعی یعنی الیاف به دست آمده از دانه گیاهان عبارتند ازمواد کاپوک ، الیاف نارگیل (COIR) وکتان.
الیاف کتان دانه ای (COTTON) با توجه به کاربرد گسترده اش در صنعت پوشاک ، منسوجات وطناب شناخته شده است. الیاف نارگیل یک ماده رشته ای بسیار بادوام ، ضخیم تر و زبرتر است که از پوست نارگیل به دست می آید. بسیاری از این مواد برای تهیه پارچه رومبلی و پرکردن مبلمان به کار گرفته می شوند.

سبک و ارزان!
چگالی الیاف طبیعی به طور کلی در محدوده 51/1 تا 25/1گرم برسانتی مترمکعب قراردارد که در مقایسه با چگالی الیاف شیشه نوع E 2/57 تا 3 گرم برسانتی مترمکعب است ؛ یعنی چگالی الیاف طبیعی تنها 50تا 60درصد چگالی الیاف شیشه است.
این مساله یکی از دلایل عمده گسترش کامپوزی های الیاف طبیعی ، تنها از نظر وزن است.عامل دیگری که باعث توجه به کامپوزیت های الیاف طبیعی می شود، بهای این الیاف است. در اکثر موارد، الیاف طبیعی نسبت به الیاف شیشه ارزان تر است.
با این وجود باید توجه کرد که بهای الیاف طبیعی محدوده نسبتا وسیعی دارد. به عنوان مثال الیاف کتان دانه ای ، رامی و آباکا می توانند به طور قابل ملاحظه ای گران تر از الیاف شیشه باشند و در مقابل کنف هندی ، سیسال و الیاف نارگیل بهای نسبتا کمتری دارند و طبیعتا به عنوان مواردی مناسب برای کاربرد در ساخت محصولات کامپوزیتی بیشتر به کارگرفته می شوند.
البته استحکام کششی الیاف شیشه نوع Eبیشتر از الیاف طبیعی است. به استثنای کتان دانه ای و نارگیل که استحکام کششی آنها حدود 7تا 12درصد استحکام شیشه نوع Eاست. با این حال اگر معیاری از عملکرد و کارآیی ماده در واحد وزن آن را در نظر بگیریم ، واضح است که کتان نوع باست ، شاهدانه ، سیسال و رامی بر الیاف شیشه نوع Eبرتری دارند.

الیاف کتان درصنعت خودرو
به کارگیری الیاف طبیعی به عنوان مواد عایق ساز و ضربه گیر یا به عنوان پرکننده و تقویت کننده درمواد پلیمری نقش مهمی در راستای حفظ محیط زیست ایفا می کند.
در حال حاضر الیاف گیاهی تنها در ساخت تزیینات داخلی خودروهای سواری و اتاق وانت و کامیون های کوچک به کار گرفته می شوند. علاوه بر ساخت قطعاتی همانند داشبورد و کنسول خودروها، الیاف گیاهی به طور گسترده ای در عایقهای حرارتی و صوتی به کار می روند.
این مواد عایق ساز که معمولا از الیاف کتان بازیافتی صنعت نساجی تولید می شوند، حاوی حدود 80درصد وزنی الیاف هستند.

کاشی هایی ازجنس کنف
ساخت محصولات ساختمانی از پلاستیک های بازیافتی و الیاف طبیعی می تواند تا حدودی پاسخگوی تقاضای ساختمان سازانی باشد که به دنبال مصالح ارزان و کاهش هزینه های کارگری هستند.
با این حال نبود اطلاعات در مورد عملکرد و دوام این محصولات و بی میلی ساختمان سازان برای استفاده از محصولات کمتر متداول ، مانع گسترش بیشتر این فناوری شده است.
با این حال یک شرکت موفق به ساخت نخستین محصولات در قالب کاشی های سقفی از جنس الیاف طبیعی و پلاستیک های بازیافتی شده است.
این سیستم پوشاننده بام ، کاربردهای ایده آل برای فناوری کامپوزیت های بازیافتی دارد، زیرا این صفحات را بسادگی می توان به شکل سنتی مورد استفاده برای پوشاندن بام ساختمان ها، همانند الوارهای درخت سرو و کاشی های اسپانیایی یا سفال قالب گیری کرد و زیبایی صفحات نیز فرصتی فراهم می کند برای نمایش یک ماده بازیافت شده که لوکس و گرانقیمت به نظر می رسد.
درحالی که هزینه واقعی ساخت آن کمتر از مواد مشابه سنتی است.
پونه شیرازی