پسماندها و بازیافت

اخبار مربوط به زباله و بازیافت

پسماندها و بازیافت

اخبار مربوط به زباله و بازیافت

آلوده‌ترین سال تاریخ تهران

محیط زیست > آلودگی  - با گذشت 5 ماه از سال 90، تهران یک روز هم هوای پاک نداشته است و به گفته مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در نیمه دوم سال به خاطر پایداری و وارونگی هوا، آلودگی هوا و انباشت آلودگی بیشتر خواهد شد.

ازاین‌رو امسال را می‌توان آلوده‌ترین سال تهران نامید؛ سالی بدون یک روز پاک.آنگونه که مدیران شهرداری تهران و اعضای شورای اسلامی شهر پیش‌تر هشدار داده بودند، آلودگی‌های جدید نظیر ترکیبات بنزین و برخی ذرات معلق، طی سال‌های اخیر به‌تدریج وارد هوای پایتخت شده و سرانجام موجب شد که امسال حتی در فصل بهار هم تهران روز پاک به‌خود نبیند.

به گفته مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، ترکیبات سرطان‌زای بنزین، که نسوخته وارد هوای شهر می‌شود و خودروهای تولید داخل که عموماً تکنولوژی پایینی دارند، از دلایل افزایش آلودگی‌ها در پایتخت هستند.شورای شهر و شهرداری تهران طی یکسال گذشته بارها نسبت به ورود آلودگی ناشی از سوخت ناقص بنزین، آلودگی‌های ناشی از تداوم استفاده از آزبست و آلودگی‌های ناشی از تردد خودروها و موتورسیکلت‌های بی‌کیفیت، هشدار داده و خواستار توقف این رویه شده بودند.

یوسف رشیدی در ادامه ایست قلبی، تنگی نفس و خیلی بیماری‌های دیگر را از‌جمله آثار و عوارض آلودگی هوا دانست. وی با تأکید بر اینکه خودروهای استاندارد خارجی به درجه‌ای از تکنولوژی رسیده‌اند که خروجی اگزوز برخی از آنها از هوای تهران تمیزتر است، اظهار کرد: این در حالی است که خودروهای ما به زور استاندارد یورو 2 می‌گیرند. رشیدی با اشاره به اینکه با استانداردهای اعمال شده منواکسیدکربن تا حد قابل ملاحظه‌ای کاهش پیدا کرده، تصریح کرد: این در حالی است که هنوز با هیدروکربن‌های سرطان‌زا و ذرات آزبست درگیر هستیم.

وی با بیان اینکه در دنیا میدان دید یک عامل اصلی برای پاکی هوا شناخته می‌شود، اضافه کرد: الان وقتی از پنجره به بیرون نگاه می‌کنیم، کوه‌های شمال تهران را نمی‌توانیم به‌خوبی ببینیم. رشیدی با تأکید بر اینکه امسال در ایام عید که شهر خلوت بود نیز تهران یک روز هم هوای پاک نداشت، گفت: ما باید بتوانیم مقدار تولید آلودگی هوا را به توان تحمل اتمسفر رسانده و میزان آلودگی هوا را به یک چهارم وضعیت کنونی کاهش دهیم. وی با اشاره به اینکه اگر نتوانیم این کار را انجام دهیم با مشکلات جدی روبه‌رو می‌شویم، اظهار کرد: با گسترش حمل‌ونقل عمومی باید به نقطه‌ای برسیم که شهروندان استفاده از وسایل نقلیه عمومی را به وسیله نقلیه شخصی خود ترجیح دهند.

رشیدی با تأکید بر اینکه خودروسازان باید به سمت تولید خودروهای با کیفیت و در عین حال کم مصرف بروند، گفت: تا وقتی خودروسازان به جای استفاده از تکنولوژی مدرن، موتور پیکان را روی پژو بگذارند وضعیت از این بهتر نمی‌شود.وی استفاده از کاتالیست در خودرو و تعویض دوره‌ای کاتالیست‌ها را از جمله راهکارهای کاهش آلودگی هوا بر شمرد و افزود: علاوه بر این باید استفاده از آزبست به‌صورت کامل حذف شده و جایگاه‌های بنزین به سیستم جذب بخارهای بنزین مجهز شوند. رشیدی با تأکید بر اینکه ما در کشورمان از موتورسیکلت‌هایی استفاده می‌کنیم که دیگر در هیچ نقطه‌ای از دنیا از آنها استفاده نمی‌شود، اعلام کرد: 75 تا 85 درصد آلودگی هوا ناشی از وسایل نقلیه و باقیمانده آن ناشی از کارخانه‌ها و منازل است.

چیزهایی که نباید بازیافت کرد

کودکان  > دانش  - لیلا رستگار*:
تا به حال در 499 شماره­ای که نشریه دوچرخه منتشر شده، از بازیافت و اثرهای آن بر محیط زیست و راه‌های انجام آن صحبت زیادی شده است، اما این بار می‌خواهم به شما بگویم که بازیافت زباله­ها و دور ریختنی­ها همیشه هم خوب نیست!

در واقع بیشتر ما هنگامی که زباله‌هایی را در سطل بازیافت می‌اندازیم، نسبت به آلوده کردن کره زمین کمتر احساس گناه می‌کنیم. با این حال اصرار ما برای بازیافت بعضی زباله‌ها، گاهی می‌تواند بیشتر از آنکه سودی داشته باشد، زیان برساند. اگر بدانید چه چیزهایی را نباید بازیافت کرد، آنگاه متوجه می شوید که چه مقدار از زباله را به اشتباه روانه سطل بازیافت می‌کنید.

بهترین کاری که می‌توانید بکنید این است که اطلاعات خود را درباره موادی که کارخانه نزدیک شما می‌تواند بازیافت کند، بالا ببرید. ولی تعدادی از مواد هم وجود دارند که نباید برای بازیافت کنار گذاشته شوند:

جعبه‌های پیتزا: روغنی که از پیتزا خارج می‌شود و جعبه آن را چرب می‌کند، تبدیل این جعبه‌ها به کاغذهای تمیز را غیر ممکن می‌سازد

دستمال‌ها و حوله‌های کاغذی: بازیافت نکردن این دستمال‌ها به خاطر کیفیت کاغذ آنها نیست، بلکه به این دلیل است که از آنها برای پاک کردن پسماند‌های غذا و تمیز کردن اشیاء استفاده می‌شود  و چون میکروب‌ در این کاغذها جاخوش می‌کنند، به زباله‌های خطرناکی تبدیل می‌شوند.

کاغذ یادداشت‌های رنگی: بهتر است این کاغذها به دلیل رنگ‌های گوناگونی که دارند و لایه چسبی که در پشت آنهاست، به سطل بازیافت انداخته نشوند.

کاغذهای خیس شده: این کاغذها به دلیل خیس شدن فیبرهای درونشان خاصیت خود را تا حد زیادی از دست می‌دهند و برای بازیافت کیفیت مطلوبی ندارند.

باندهای زخم: این مواد به علت آلودگی، جزو زباله‌های خطرناک به حساب می‌آیند و از انداختن آنها به سطل‌های بازیافت باید جداً خودداری کرد.

اما همان‌طور که گفتم بهترین راه این است تا با کارخانه بازیافت شهر خود تماس بگیرید و دقیقا آگاه شوید که آنها چه موادی را می توانند بازیافت کنند؛ به این ترتیب هر چیزی را داخل سطل‌های بازیافت نیندازید!

قوانین جدید اتحادیه اروپا برای بازیافت باتری

محیط زیست > بازیافت  - همشهری آنلاین:
قوانین جدید اتحادیه اروپا تعدادی از فروشندگان باتری را ملزم می‌کند تا سطل‌های مخصوص بازیافت باتری در فروشگاه‌های خود قرار دهند

به گزارش بی‌بی‌سی، هر فروشنده‌ اروپایی که بیش از 32 کیلوگرم باتری در سال، معادل یک بسته چهارتایی باتری AA در روز، به فروش برساند مشمول این قانون می‌شود.

علاوه بر کاهش زباله‌های خطرناک برای محیط زیست و جلوگیری از ورود آن‌ها به طبیعت، یکی دیگر از اهداف این طرح کاهش گسیل گازهای گلخانه‌ای است که از تولید دوباره باتری‌ها تولید می‌شود.

تنها در انگلیس، سالانه 30 هزار تون باتری وارد بازار می‌شود و 97 درصد آن‌ها با زباله‌های طبیعی وارد محیط زیست می‌شود.

دولت انگلیس تنها 3 درصد از باتری‌های قابل حمل را بازیافت می‌کند و امیدوار است با استفاده از این طرح این میزان تا سال 2016 به 45 درصد برسد.

روغن موتور، قابل بازیافت است

محیط زیست > بازیافت  - واقعیت این است که رانندگان بیشتر به فکر هزینه گازوئیل و بنزین هستند تا روغن موتور که بایستی چند ماه به چند ماه آن را تعویض کنند.

اما کمپانی‌های دست‌اندرکار انرژی و دوستداران محیط‌زیست در حال حاضر روی روش‌های کاهش آلودگی ناشی از این محصول رایج نفتی تمرکز کرده‌اند. آنها حتی در حال تحقیق روی چگونگی تأثیر فرمول‌های بهتر و صحیح‌تر در ارتقا کیفیت سوخت‌های مصرفی نیز هستند.

هرساله در سراسر جهان ده‌ها میلیون بشکه روغن موتور مصرف می‌شود. تنها در آمریکا رانندگان هر ساله در حدود 1/3‌میلیارد گالن روغن موتور مصرف کرده و کثیف تولید می‌کنند. حتی فراتر از آن، آژانس حفاظت از محیط‌زیست آمریکا (EPA ) برآورد کرده است که هرساله 200‌میلیون گالن (757/082 لیتر‌) نیز به‌صورت کاملا غیرقانونی وارد چرخه طبیعت می‌شود.

تنها بخشی از این محصول مصرف‌شده قابل بازیافت است که البته در مورد مزایای زیست‌محیطی آن هم ابهاماتی وجود دارد. این محصول مصرفی معمولاً به سوزاندن محکوم است. این راه نیز خود یک منبع تولید آلودگی بیشتر است. اما یک گزینه دیگر هم وجود دارد؛ استفاده از روغن موتور به‌عنوان یک منبع تجدیدپذیر. روغن موتور کهنه را می‌توان مجدداً تصفیه کرد. این فرایند منجر به احیای کیفیت آن در حد یک محصول تازه و باکیفیت خواهد شد. در نهایت این محصول می‌تواند بارها و بارها با همان قیمت و به‌عنوان یک روغن موتور متعارف به فروش برسد. در اروپا در حدود 50‌درصد از روغن موتورها مجدداً تصفیه و پالایش می‌شوند. مفسرین می‌گویند اروپا این را مدیون قوانینی است که در سال‌1975 وضع شدند، مجدداً در سال‌2008 این قوانین مورد بازنگری قرار گرفتند. در آمریکای شمالی تنها در حدود 10 الی 15‌درصد از روغن‌های موتور دوباره تصفیه می‌شوند.

بازاری که اخیراً برای روغن موتورهای بازیافتی تحت عنوان روغن موتورهای سبز ایجاد شده، به کندی در حال تغییر است. آژانس حفاظت از محیط‌زیست آمریکا درصدد است که تهدیدهای ناشی از مصرف غیرقانونی روغن موتورهای آلوده را در خلال یک‌سری فعالیت‌های سازمان‌یافته بیش از پیش برای عموم مردم تشریح کند. بدین‌منظور کمپینی تحت عنوان «آلودگی‌ای که شما دفع می‌کنید، در نهایت وارد آب آشامیدنی می‌شود» تشکیل شده است. آژانس حفاظت از محیط‌زیست برآورد کرده است که یک تغییر خیلی معمولی در روغن مصرفی می‌تواند به‌شدت بر میزان آلایندگی آن تأثیر داشته باشد. حتی یک تغییر خیلی جزئی ممکن است یک میلیون گالن آب شیرین را که در ظرف یک سال نیازهای 50‌نفر را مرتفع می‌سازد، آلوده کند.

این آژانس همچنین پیشنهاد می‌کند تا افرادی که خود شخصاً اقدام به تعویض روغن اتومبیلشان می‌کنند، از این کار دست بردارند. چنانچه هر قطره از روغن کهنه‌ای که این افراد غیرمتخصص هدر می‌دهند در ایستگاه‌های مخصوص تعویض روغن به‌طور صحیح جمع‌آوری شده و به مراکز بازیافت و دفن زباله یا سایر اماکن مربوطه ارجاع داده شود، سالانه می‌توان روغن بازیافتی کافی برای حدودا 50‌میلیون اتومبیل را از این راه تأمین کرد. انستیتو نفت آمریکا (API ) سایتی را طراحی کرده است که به مصرف‌کنندگان در جمع‌آوری و بازیافت روغن موتورهای مصرفی‌شان کمک می‌کند. ایستگاه‌های سرویس ماشین و مراکز مخصوص تعویض روغن سابق بر این هم روغن مصرفی را که از مشتریان خود با پرداخت هزینه‌ای ناچیز جمع‌آوری می‌کردند، مجدداً مورد استفاده قرار می‌دادند، اما منظور از بازیافت در واقع چیز دیگری است. در سال2005 دپارتمان انرژی آمریکا (DOE ) در پی تحقیقی اعلام کرد که حدود 80‌درصد از روغن موتورهای جمع‌آوری شده در جایگاه‌های ویژه به‌عنوان سوخت صنعتی در آسیاب‌ها، دیگ‌های بخار، کوره‌های آجرپزی، شوفاژخانه‌ها و صنایع آسفالتی مورد استفاده مجدد قرار گرفته‌اند.

این فرایند یک شمشیر دولبه است چرا که به روغن موتور مصرفی اتومبیل یک فرصت دوباره برای حیات می‌دهد اما در عین حال حجم قابل توجهی از آلاینده‌ها نظیر فلزات سنگین را نیز به محیط وارد خواهد ساخت. طبق تحقیقاتی که در مجله جامعه شیمی در همان سال به چاپ رسید، سرب و زینک از نمونه فلزات سنگینی هستند که بدین واسطه در محیط انتشار خواهند یافت. جان وسلی، تولید‌کننده روغن‌های دوباره تصفیه شده با مارک اکواولترا (‌فوق اکو‌) می‌گوید: استفاده مجدد از روغن‌های موتور به روش غیراصولی مولد آلودگی و پسماندهای غیرضروری است؛ در حالی که روغن موتور کهنه می‌تواند بازیافت شود و مجدداً به‌عنوان روغن موتور مورد استفاده قرار گیرد. این تولید‌کننده می‌افزاید: هیچ دلیلی برای دفع 200میلیون گالن روغن موتور در محیط وجود ندارد. این امر حتی نبایستی اتفاق بیفتد. واقعیت این است که این‌کار یک نحوه برخورد اشتباه از جانب مصرف‌کنندگان و یک تجارت اشتباه است. آقای وسلی در مورد سوزاندن روغن موتور به‌عنوان سوخت می‌گوید: اغلب محصولات پس از مصرف همین مسیر را طی می‌کنند اما اگر محصولی یک‌بار سوزانده شود، برای همیشه از دست رفته است.

جهت انجام فرایند تصفیه مجدد بیشترین هزینه صرف جمع‌آوری روغن موتور کهنه می‌شود؛ به همین دلیل است که ما وارد این حرفه شده‌ایم. ما می‌خواهیم کار صحیح را از دیدگاه اکولوژیکی انجام دهیم. در ضمن مزیت اقتصادی این کار هم قابل توجه است. مزیت اقتصادی کمپانی‌های بزرگی نظیر روغن موتور یونیورسال را ترغیب می‌کند که روغن موتورهای بازیافتی را به مشتریان ارائه دهند؛ روغن‌هایی که از نظر کیفیت مورد تأیید انستیتو نفت آمریکا و سایر کارخانه‌های معتبر اتومبیل‌سازی نیز باشند. این تضمین کیفیت شامل مواردی نظیر قابلیت استارت در آب و هوای سرد، کنترل زنگ‌زدگی، جلوگیری از فرسودگی موتور و آزمایش ویسکوزیته در درجه حرارت‌های بالا است. روغن‌های بازیافتی نه‌تنها بایستی دارای همان کیفیت روغن موتورهای خالص باشند، بلکه حتی قیمت فروش آنها نیز در خرده‌فروشی‌ها می‌باید معادل همان روغن خالص اولیه باشد.

بازیافت صحیح روغن موتورها به‌گونه‌ای که با روغن‌های نو تفاوتی نداشته باشند، در حال حاضر در دستورکار است. در طراحی موتورهای احتراق داخلی از اجزای فلزی استفاده می‌شود. روغن موتور ضرورتا یک لایه نازک ایجاد می‌کند، بدین واسطه این اطمینان فراهم می‌شود که هیچ‌کدام از اجزا به هر نوعی در تماس مستقیم با هم قرار نخواهند گرفت. این لایه مانع از فرسودگی اجزاء موتور می‌شود و در ضمن از میزان اصطکاک نیز می‌کاهد تا آسیب ناشی از حرارت به حداقل برسد. همچنین روغن کمک می‌کند که سطح موتور اتومبیل تمیز باقی بماند، استارت زدن را آسان‌تر ساخته و مانع از فرسودگی و زنگ‌زدگی نیز می‌شود. روغن آلودگی ناشی از فراورده‌های جانبی احتراق شامل کربن، دوده و حتی فلزات سنگین حاصل از کارکرد موتورهای فرسوده را جذب می‌کند.

در گذر زمان که روغن این مواد را به‌خود جذب کرد، کم‌کم از کارایی‌اش کاسته می‌شود. در عین حال روغن شامل افزودنی‌های شیمیایی نیز است که منجر به عملکرد بهتر موتور اتومبیل خواهند شد. افزودنی‌های شیمیایی حدود 15‌درصد از حجم روغن را به‌خود اختصاص می‌دهند و هرچه این میزان بیشتر شود، از کارکرد مفید روغن هم کاسته خواهد شد. در واقع نسبت بیشتر مواد شیمیایی باعث کمرنگ شدن نقش آنها در ممانعت از زنگ‌زدگی موتور و حتی جلوگیری از اضمحلال روغن موتور می‌شود. اما خصوصیات فیزیکی روغن موتور در خلال مصرف تحلیل نخواهد رفت. پالایش مجدد از یک فرایند تقطیر بی‌هوازی جهت حذف آلاینده‌ها استفاده می‌کند. فرایند تقطیر بی‌هوازی یک پایه روغنی جدید را به‌وجود می‌آورد که بعدها این پایه با افزودنی‌های مختلف اعم از تفکیک کننده‌ها، دترجنت‌ها و ترکیبات شیمیایی ضد‌کف ترکیب خواهد شد و در نهایت کارایی اصلی روغن دوباره احیا خواهد شد. در حدود یک گالن معادل 8. 3 لیتر از روغن مصرفی کهنه لازم است تا 4/2‌لیتر روغن موتور بازیافتی تولید شود.

پایه روغنی اولیه همچنین می‌تواند جهت تولید سایر انواع روغن یا گریس نظیر روغن هیدرولیک یا روغن مخصوص جعبه دنده استفاده شود. این روغن‌ها نسبت به روغن موتورهای خالص اولیه کارایی بیشتری دارند. آمارهای سازمان حفاظت از محیط‌زیست آمریکا نشان می‌دهند که به‌منظور تولید همان میزان روغن یا گریس متفرقه بایستی حداقل یک بشکه کامل (‌معادل 42‌گالن یا 159لیتر‌) روغن موتور کهنه موجود باشد. آقای وسلی می‌گوید: زمانی که صحبت از تولید حجم یکسانی از روغن بازیافتی و روغن مصرفی در میان است، همه بر این مسئله اتفاق نظر دارند که برای بازیافت و یا تصفیه مجدد روغن تنها یک سوم انرژی اولیه لازم است. بدیهی است که مصرف انرژی کمتر به معنای انتشار کمتر کربن است و البته لازم به ذکر است که همان روغن را می‌توان بارها و بارها تصفیه و بازیافت کرد.

تمایل به استفاده از روغن موتورهای بازیافتی روز به روز در حال افزایش است. آقای کوین فریک از انستیتو نفت آمریکا می‌گوید: بازار مصرف روغن‌های بازیافتی در حال توسعه است. وی می‌افزاید: ما تاکنون فروش روغن‌های بازیافتی را پیگیری نکرده‌ایم اما من می‌توانم با اطمینان بگویم که روز به روز مارک‌های بیشتر و بیشتری از طریق خدمات آنلاین پا به عرصه می‌گذارند و مدعی می‌شوند که درصدی از روغنی که عرضه می‌کنند، بازیافتی است. خیلی جالب است که برخی از آنها تنها چند سالی است که وارد بازار شده‌اند و جالب‌تر اینکه برخی بازاریان نیز زیر بار تولید روغن‌های غیربازیافتی نمی‌روند. براساس قوانین آمریکا، ضرورتی ندارد که در برچسب یک کالا ذکر شود که محصولی خالص است اما این مسئله در مورد کالاهای بازیافتی کاملا فرق می‌کند و حتما باید در برچسب کالا مشخص شود. پیش‌تر بازاریان تمایلی نداشتند که فروش محصولات بازیافتی را تبلیغ کنند چراکه از اکراه مصرف‌کنندگان نسبت به استفاده از روغن‌های کهنه بیم داشتند. اما در حال حاضر کمپانی‌های مختلف متوجه مزایای این بازار شده‌اند. آقای فریک می‌گوید: نظر من این است که افزایش آگاهی نسبت به مسائل زیست‌محیطی منجر به تغییر گرایش مردم شده است. در آمریکا بخش‌های تجاری و دولتی اغلب درصدد تغییر رویکرد به سمت استفاده از روغن موتورهای بازیافتی هستند. ایالت کالیفرنیا یک برنامه وسیع در مورد روغن‌های بازیافتی دارد و در ضمن آژانس‌های مختلف ایالتی هر‌ساله در حدود 890/189 ‌گالن (معادل 811/718 لیتر‌) روغن بازیافتی را مورد استفاده قرار می‌دهند.

براساس گزارش‌های دپارتمان منابع بازیافتی روغن موتورهای بازیافتی حتی در پیست‌های اتومبیل‌رانی مشهوری چون ناسکار نیز جای خود را باز کرده‌اند. این مجموعه در حال همکاری با شرکت سیفتی کلین، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان روغن موتور بازیافتی در ایالات متحده آمریکاست. سیفتی کلین تنها به تیم‌های شرکت‌کننده در مسابقه سرویس نمی‌دهد، خدمات آن بسیار گسترده است. این شرکت حتی روغن موتورهای مسیرهای مسابقه و جایگاه‌های مخصوص را هم جمع‌آوری می‌کند تا مجدداً آنها را تصفیه کند و به‌عنوان روغن بازیافتی به فروش برساند. تنها در سال2010 این شرکت توانست 185هزار گالن (700300 لیتر) روغن را با همین روش جمع‌آوری کند. کارخانه‌های بزرگ تولیدکننده روغن موتور متوجه تغییر گرایش بازار شده‌اند و بدین جهت وارد بازار بازیافت شده‌اند. در بهار سال2011 شرکت والولین روغنی را وارد بازار کرده که 50درصدش بازیافتی است. طبق بیانیه این شرکت تنها 50‌درصد این روغن بازیافتی است چرا که تنها با این میزان از پایه روغنی بازیافتی است که محصول می‌تواند در حجم بالا و با کیفیت مناسب تولید شود.

اما سیاست دولت‌ها می‌تواند به نحو شایانی بر دسترسی و امکان بهره‌برداری از روغن موتورهای مصرف شده تأثیرگذار باشد. در آمریکا این بازار است که میزان روغن موتور مصرف شده را جهت بازیافت محدود می‌کند اما در اروپا این قوانین دولتی هستند که استفاده مجدد از روغن موتور بازیافتی را تشویق می‌کنند. دولت‌های اروپایی به‌طور معمول خود یک بازار برای روغن‌های بازیافتی ایجاد می‌کنند. البته قوانین، آشکارا از کشوری به کشور دیگر فرق می‌کند، اما معمولا یک تاکتیک مرسوم این است که بر فروش روغن و گریس مالیات وضع کرده و بدین شکل دولت‌ها از جمع‌آوری آنها پس از مصرف اطمینان حاصل می‌کنند.

داده‌های شرکت سیفتی کلین نشان می‌دهد که در اروپای غربی در حدود نیمی از روغن‌های کهنه و مصرف شده، بازیافت می‌شوند و تنها حدود 40‌درصد به‌عنوان سوخت صنعتی سوزانده می‌شود. آمریکای جنوبی نیز در مقایسه با آمریکای شمالی درصد بالایی از روغن را بازیافت می‌کند. آمریکای جنوبی این مسئله را مدیون تلاش‌هایی است که در بزرگ‌ترین بازار این قاره یعنی برزیل انجام می‌شود. برزیل در این زمینه بسیار حرفه‌ای و فعال عمل می‌کند. در برزیل رسما تمامی روغن موتورهای کهنه بازیافت می‌شوند. براساس مطالعات، سایر مناطق قطعا تا بدین حد روغن را بازیافت نمی‌کنند. در آسیا قوانینی در زمینه بازیافت کاغذ هست اما این قوانین اغلب از قدرت اجرایی برخوردار نیستند. در اکثر مواقع حتی زیرساخت‌های لازم هم وجود ندارد که دست‌اندرکاران را از میزان حقیقی روغن جمع‌آوری شده آگاه سازد. در بیشتر این بازارها نمی‌توان به درستی فهمید که حقیقتا چه بر سر روغن مصرف‌شده می‌آید. براساس برآوردهای شرکت کلین وسایل نقلیه در سراسر جهان در سال 200 حدودا 7/3 میلیارد گالن (معادل 14‌میلیارد لیتر‌) روغن کهنه تولید کرده‌اند و این در حالی است که میزان روغن‌های آلوده‌تر صنعتی می‌تواند تقریبا دو برابر حجم فوق‌الذکر باشد.

مطالعات شرکت کلین حاکی از آن است که در حدود سه‌چهارم روغن مصرفی جهان در سال2009 جمع‌آوری شده است اما تنها 16درصد آن بازیافت شده. اما تکنولوژی‌های به کار رفته در روغن موتورهای جدید می‌تواند انرژی بیشتری را ذخیره کند و از هدررفت انرژی بکاهد. روغن موتورهای ترکیبی از نظر پیش‌شرط‌های لازم جهت تولید انرژی و فراورده‌های خروجی تا حدودی قابل مقایسه با محصولات سنتی و معمول هستند اما حقیقت این است که روغن‌های ترکیبی با افزایش کارایی سوخت و عملکرد بهتر از نظر زیست‌محیطی و فنی در درازمدت کارایی بیشتری دارند. روغن‌های ترکیبی پائو خالص یا روغن‌های پلی آلفااولفین پایه نفتی ندارند و به واسطه پروسه‌های شیمیایی خاص که مولکول‌های کربن را به هم متصل می‌سازند، ساخته می‌شوند. سایر انواع روغن تحت عنوان ترکیبی که از پایه روغنی خام تهیه می‌شوند، نسبت به روغن‌های معمول تصفیه بیشتری را لازم دارند.

برخی از روغن‌ها نیز ترکیبی از این دو نوع روغن هستند که در قالب یک محصول تولید می‌شوند. روغن موتورهای ترکیبی را می‌توان از 7500مایل (12070 کیلومتر) گرفته تا 25هزار مایل (40234 کیلومتر) تعویض کرد. این بدان معناست که نه تنها روغن خیلی کمتری هدر می‌رود بلکه حتی از اثرات زیست‌محیطی منفی نظیر سوزاندن روغن نیز کاسته می‌شود. البته نبایستی هزینه‌های انرژی ناشی از پروسه بازیافت را از نظر دور نگه داشت. روغن ترکیبی می‌تواند 5‌برابر روغن‌های استاندارد ارزش داشته باشد، اما چنانچه تغییرات خیلی معمولی انجام شود، هزینه این دو تا حدی قابل قیاس خواهد شد. به علاوه روغن‌های ترکیبی از مزایایی همچون عملکرد بهتر و بیشترکردن طول عمر موتور برخوردار هستند.

ترسی لانگر، مدیر مسئول برنامه کارایی انرژی و حمل‌ونقل اقتصادی می‌گوید: معمولا مردم توانایی بالقوه روغن‌ها در کاهش مصرف یک یا دو درصد سوخت را در نظر می‌گیرند و این باعث می‌شود که به استفاده از بهترین روغن موتورها گرایش داشته باشند. اما لزوماً روغن موتورهای خالص نیستند که این مزیت را دارند. روغن موتورهای ترکیبی نیز به‌دلیل طول عمر زیاد پتانسیل جلوگیری از هدر رفت بنزین را دارند، شاید حتی از این نظر کاملا شبیه روغن موتورهای خالص اولیه هم باشند. حتی کمپانی‌هایی نظیر شل نیز به‌دنبال تحقیق درباره منافع ناشی از کارایی روغن‌های موتور هستند. این کمپانی که نسبت به سایرین بیشترین روغن موتور یا گریس را در سطح جهان می‌فروشد، درصدد کاهش تولید روغن موتورهای سنتی و معمول است. این کمپانی با همکاری گوردون موری یک طراح مشهور اتومبیل‌های فرمول یک، نوعی روغن موتور با ویسکوزیته فوق‌العاده پایین را تولید کرده است. این روغن در آزمایش‌های انجام شده در محیط شهری 5. 6‌درصد کاهش مصرف سوخت را نشان داده است.

چنین پژوهش‌هایی در زمینه کارایی بهتر سوخت در زمانی که روغن‌های موتور منجر به بروز بیشترین اثرات منفی زیست‌محیطی می‌شوند، احتمالاً نتایج مثبتی را به‌دنبال خواهند داشت؛ خصوصا با در نظر داشتن اینکه روغن‌های موتور مناسب تا اندازه‌ای بر کاهش مصرف بنزین هم نقش دارند. داده‌های مؤسسه اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهد که در سال‌2010 آمریکا روزانه حدودا 2.‌19‌میلیون بشکه بنزین را مصرف کرده است، در حالی که تنها 130هزار بشکه روغن موتور (‌کمتر از یک درصد‌) مصرف شده است. اما مسلماً پالایش مجدد و بازیافت روغن موتور در طول زمان صرفه‌جویی بیشتری را در پی خواهد داشت. برای بسیاری یک سیستم حلقه بسته که همان روغن را بارها و بارها به کار می‌گیرد، از گیرایی و جاذبه بالایی برخوردار است. آقای فریک از انستیتو نفت آمریکا می‌گوید: اگر شما نگران محیط‌زیست هستید سعی کنید که از روغن موتورهای بازیافتی استفاده کنید. این روغن‌ها مادامی که تضمین شده‌اند، برای وسایل نقلیه مناسب هستند. همیشه استفاده مجدد یک کار مثبت است که مانع از هدر رفت منابع با ارزش می‌شود.

استفاده از پوست موز برای تصفیه آب

محیط زیست > بازیافت  - همشهری آنلاین:
گروهی از محققان برزیلی در عرصه محیط زیست به تازگی دریافته‌اند که پوست موز می‌تواند فلزات سنگین موجود در آب را تصفیه کند.


به گزارش ایسنا، این فلزات سنگین معمولا از بخش‌های صنعتی و کشاورزی وارد آب می‌شوند و برای سلامتی انسان بسیار خطرناک هستند.
عوارض این‌گونه مواد تا جایی است که می‌تواند باعث به وجود آمدن بیماری‌هایی نظیر آسیب‌های ریوی در انسان شود.
محققان اعتقاد دارند که استفاده از روش پوست موز برای تصفیه آب، یک روش بسیار به صرفه و کم هزینه است و علاوه بر آن تا 11 بار هم می‌توان از یک پوست موز برای این منظور استفاده کرد.
پیش از این نیز گروهی دیگر از دانشمندان به خاصیت تصفیه‌کنندگی در پوسته بادام زمینی پی برده بودند.

پوشش‌ جدید سقف از لاستیک‌ فرسوده

محیط زیست > بازیافت  - همشهری آنلاین- ندا شریف:
تولیدکنندگان طرفدار محیط‌زیست به تازگی در ابتکاری جالب برای پوشش سقف از لاستیک‌های‌ بازیافتی استفاده می‌کنند.

آن‌ها پس از سال‌ها تحقیق روی پوشش‌های مختلف، توانستند نوع بادوام و سازگار با محیط زیست را تولید کنند و به این سوال که با مشکل انباشت حلقه‌ لاستیک‌های قدیمی که به سرعت محل‌های دفن زباله را پر می‌کنند، چه باید کرد؟ پاسخ دهند.

شرکت یوروشیلد برای ساخت پوشش سقف یک خانه با متراژ معمولی 600 تا 1000 تایر لاستیکی را مورد مصرف قرار می‌دهد.

ضایعات تولید شده در طول مرحله نصب را می‌توان دوباره ب
ازیافت کرد و مورد استفاده قرار داد.

این شرکت از انرژی آب و برق در تولید محصول خود استفاده می‌کند و 85%- 75% مواد مصرفی آن مواد بازیافتی به خصوص لاستیک اتومبیل است.

ساخت این محصول به گونه‌ایست که با شرایط مختلف آب‌وهوایی و اختلاف دما سازگار است و مشکلی از لحاظ پیچ‌ و تاب‌خوردن، قاچ‌خوردن، پوسته‌شدن، ترک‌خوردن و پوسیدگی در مقایسه با عمر سایر سقف‌ها ندارد.

کاربرد این محصول در سردترین شرایط آب وهوایی و گرم‌ترین مناطق استوایی با موفقیت همراه بوده است.

غیر قابل‌ نفوذ، مقاوم در برابر باد و دارای حداکثر کارایی است.

درست است که هزینه این پوشش دو برابر سقف‌های ایزگام است اما با توجه به دوام این محصول، ضرورت جایگزینی آن با پوشش‌های قدیمی و مقرون به صرف بودن آن احساس می‌شود.
از جمله مزایای این محصول:
- مقاوم و بادوام
- حق انتخاب رنگ
- سازگار با محیط زیست
- مقاوم در برابر تگرگ و ضربه‌های مختلف
- سبک
- نصب آسان و سریع
- مقرون به صرفه و راه‌حل مناسب و بادوامی برای پوشش سقف است.
- خدمات پس از فروش آن در خارج رایگان است.
- عایق در برابر صدا
- مقاوم در برابر آتش
- افزایش‌دهنده ارزش ملک
- هرگز زنگ نمی‌زند، ترک نمی‌خورد و پوسته نمی‌شود.
و دارای 50 سال ضمانت است.

قهر طبیعت، صرفه‌جویی ژاپنی‌ها

محیط زیست > انرژی نو  - ترجمه - فرناز حیدری:
در دانشگاه میجی گاکوئین، خانم پروفسور کیکو تاناکا کلاس‌هایی را اداره می‌کند که تنها نیمی از لامپ‌های آن روشن است؛ کلاس‌هایی که تأکید کمتری بر استفاده از کامپیوتر و سایر وسایل برقی دارند.

خانم تاناکا این روزها بیشتر از گچ و تخته سیاه استفاده می‌کند. با وقوع فاجعه‌ای که اخیراً در ژاپن به‌دلیل سونامی رخ داده و مشکلات عمده‌ای که سیستم برق‌رسانی ژاپن با آن مواجه است، این خانم معتقد است که همشهریان او بایستی برای رفع نیازهای جامعه خود، مسئولیت حفاظت از انرژی را برعهده بگیرند. او می‌گوید: ژاپن کشوری است که در آن دختران 18ساله تنها برای بالا رفتن از یک طبقه از پله برقی استفاده می‌کنند.

ژاپن کشوری است که در آن از صداسازهای الکتریکی پرمصرف جهت پوشش‌دادن سایر اصوات نامطلوب استفاده می‌شود. به معنای واقعی کلمه می‌توان گفت که ژاپنی‌ها به زندگی راحت و استفاده از وسایلی که هزینه‌های بسیار بالای انرژی را به همراه دارند، عادت کرده‌اند. به‌دلیل بحران نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما دائیچی و آسیبی که سونامی و زلزله در تاریخ 11 مارس (20 اسفند‌ماه‌89 ) به سایر زیرساخت‌ها و محیط زیست وارد کرد، این هزینه‌ها امروز بیشتر از گذشته زیرنگاه‌های موشکافانه مسئولین قرار گرفته‌اند. لازم به ذکر است که نیروگاه فوکوشیما نقش عمده‌ای در تأمین برق ژاپن داشته است. آژانس بین‌المللی انرژی اخیرا در گزارشی اعلام کرد که ژاپن احتمالاً یکی از کشورهایی است که با کمبود جدی برق مواجه است. این مسئله تاکنون سابقه نداشته است.

ژاپن به‌شدت در تلاش است که زیرساخت‌های آسیب دیده خود را تعمیر کند و صادرات گاز طبیعی مایع (LNG ) را نیز افزایش دهد. اما آژانس بین‌المللی انرژی هشدار داده که به‌دلیل مشکلاتی که نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما هنوز با آنها دست‌به‌گریبان است، بحران می‌تواند بدتر از این هم شود. این در حالی است که قبل از ماه مارس (قبل از وقوع سونامی و زلزله) نیروگاه‌های هسته‌ای ژاپن در حدود یک‌سوم برق کشور را تأمین می‌کرده‌اند.

نخست‌وزیر ژاپن نائوتوکان که چند روزپیش از سمت خود استعفا داد، خاطرنشان کرده است که ژاپن بایستی در برنامه بلندمدت خود بالاجبار به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر رو بیاورد. هدفی که دولت در نظر دارد این است که تا سال2020 انرژی 10میلیون منزل مسکونی را از طریق انرژی خورشیدی تأمین کند. ژاپن که هیچ منبع سوخت فسیلی ندارد، در ماه‌های جولای و آگوست (تیر و مرداد) یعنی زمانی که دستگاه‌های تهویه مطبوع هوا بیشترین فشار را بر شبکه برق‌رسانی وارد می‌کنند، با یک مشکل حاد مواجه شد. دولت ژاپن اعلام کرد که شهروندان ژاپنی در این تابستان با 15درصد صرفه‌جویی در مصرف برق توانستند بحران را پشت‌سر بگذارند. در پایتخت این میزان حتی بیشتر هم شد و به 25درصد رسید. گزارش آژانس بین‌المللی انرژی حاکی از آن است که ژاپن برای برداشتن گام‌های مثبت بیشتر بایستی به دقت مبانی‌ای همچون کارایی انرژی و معیارهای حفاظتی را مدنظر قرار دهد و مهم‌تر از همه مسئولیت اجرای آنها را نیز برعهده بگیرد.

با توجه به بحران تابستان اخیر، دولت ژاپن درصدد برآمد که تعهد اجرای دستاوردهای کمپین کولبیز را برعهده بگیرد. کمپین کولبیز، کمپینی بود که در سال 2005 وزیر محیط‌زیست ژاپن آقای یوریکو کویکه آن را به‌منظور کاهش مصرف برق در ژاپن راه‌اندازی کرد. دولت ژاپن از ادارات خواست که درجه حرارت محیط‌های کاری خود را در حد 28درجه سانتی‌گراد ثابت نگه دارند. این در حالی است که درجه حرارت هوا در تابستان‌های توکیو از مرز 30درجه سانتی‌گراد می‌گذرد و به این شرایط بایستی مسئله رطوبت هوا را هم که محیط را شرجی می‌کند، اضافه کرد. جالب اینکه کارمندان ادارات برای پیروی از این دستورالعمل‌ها از خود علاقه نشان دادند.

راهکارهایی برای صرفه‌جویی در انرژی

وزیر اقتصاد ژاپن اعلام کرده که زیرمجموعه تحت مدیریت او قصد دارد در زمینه صرفه‌جویی انرژی الگو باشد. کاهش استفاده از پرینترها، دستگاه‌های کپی، غیرفعال کردن درب‌های اتوماتیک، کاهش شمار آسانسورهای متعددی که در ساختمان‌های مختلف در حال سرویس‌دهی هستند و در نهایت تغییر زمان‌های کاری از برنامه‌های پیشنهادی این وزیر است.

در حال حاضر یک مسئله دیگر نیز مشکل‌ساز شده است. سابق بر این نیروگاه‌های هسته‌ای ژاپن براساس یک برنامه مشخص هر 13 ماه یک بار تحت نظارت و کنترل سیاستمداران منطقه مربوطه و متخصصین قرار می‌گرفتند و در نهایت با تأیید آنها استارت مجدد کار زده می‌شد. تأیید این استارت‌های مجدد معمولاً یک امر معمول بوده اما از فاجعه فوکوشیما به بعد این برنامه کلاً به تعویق افتاده است. نتیجه این تاخیر حتی بیشتر از آسیب‌هایی است که زمین لرزه به ژاپن وارد کرده است. درحال حاضر تنها 19 نیروگاه از 54 نیروگاه هسته‌ای ژاپن فعال هستند. شرکت کیوشو الکتریک که برق جنوب غربی ژاپن را تولید می‌کند،خبرهای امیدوارکننده‌ای دریافت کرده است. با تأیید شهردار محلی قرار است که رآکتورهای نیروگاه هسته‌ای جن کای در ایالت ساگا مجدداً آغاز به کار کنند. این رآکتورها جهت کنترل از زمستان گذشته خاموش بوده‌اند. تصمیم نهایی در این زمینه را فرماندار محلی یاسوشی فوروکاوا می‌گیرد. متخصصان انرژی می‌گویند که اگر آقای فوروکاوا تصمیم بگیرد که نیروگاه‌ها شروع به کار نکنند، ممکن است که سایر دولتمردان نیز از او پیروی کنند. این مسئله یک زنجیره به‌هم پیوسته است که می‌تواند تمامی رآکتورهای هسته‌ای ژاپن را ظرف یک سال از چرخه خارج کند. وزیر تجارت و صنعت آقای بانری کایدا تلاش کرد تا شهروندان را از ایمنی رآکتورها مطمئن سازد. وی تضمین کرد که دولت درصدد آزمایش تمامی نیروگاه‌های هسته‌ای کشور است.

قابلیت‌های طبیعت برای تأمین انرژی

بایستی منتظر شد و دید که آیا نتیجه آزمایش موفقیت‌آمیز هست یا خیر و اینکه آیا می‌تواند شهروندان ژاپنی را بار دیگر از توانایی نیروگاه‌های هسته‌ای در مقابل زمین‌لرزه و سونامی مطمئن سازد یا خیر. اما واضح است که فاجعه فوکوشیما می‌تواند زمینه دستیابی به منابع جایگزین را هم در ژاپن فراهم کند. ژاپن منابع ژئوترمال غنی دارد. این کشور با داشتن نزدیک به 200 آتشفشان و حدوداً 28هزار چشمه آب گرم توانایی تولید 80هزار مگاوات برق را داراست و این میزان می‌تواند نیمی از نیازهای برق کشور را تأمین کند. علاوه بر این در سال2009 مطلبی در آکادمی ملی علوم ژاپن چاپ شد مبنی بر اینکه منابع بادی این کشور می‌تواند نیمی دیگر از نیاز برقی کشور را مرتفع سازد. ژاپن به‌شدت درصدد جست‌وجوی راهی برای ارتقای سیستم بهره‌برداری از پتانسیل انرژی خورشیدی است، این خود یک دلیل دیگر است که باعث شده توجه نخست‌وزیر هم بدین مسئله جلب شود. ژاپن تصمیم گرفته که میزان سلول‌های فتوولتائیک خورشیدی را خصوصاً در پشت‌بام‌ها افزایش دهد. در سال2010، سلول‌های خورشیدی به میزان 3500 مگاوات برق در ژاپن تولید کردند، ژاپن درصدد است تا سال 2030 این رقم را به 53000 مگاوات برساند. علاوه بر هدف دولت مبنی بر تولید انرژی 10میلیون خانه تا سال2020، ژاپن پانل‌های خورشیدی کافی را در اختیار دارد که انرژی 18میلیون خانه را تا سال2030 تأمین کند.

ماسا یوشی‌سون بنیانگذار کمپانی صوتی و تصویری سافت بانک موبایل و ثروتمندترین مرد ژاپن، توجه زیادی به این مسئله نشان داده است. او قصد دارد که با صرف میلیون‌ها دلار هزینه شخصی خود یک تحقیق اساسی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر انجام دهد. تاکنون از 47 ایالت ژاپن 35 ایالت پذیرفته‌اند که در این تحقیق مشارکت داشته باشند.

اندرو دویت، استاد اقتصاد عمومی دانشگاه ریکیو توکیو که در زمینه وضعیت مصرف انرژی در کشورهای مختلف مطالعه می‌کند، می‌گوید: به‌طور قطع منابع انجام این‌کار در ژاپن فراوان است. ممکن است که این حرف به‌نظر جنبه ایده‌آلیستی داشته باشد اما من مطمئن هستم که ژاپن توانایی آن را دارد که از تمامی این مشکلات و محدودیت‌ها برای دستیابی به انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده کند. بدون شک ظرف یک یا 2سال می‌توانیم در ژاپن شاهد جایگزینی حیرت‌آور منابع دیگر باشیم.

اگرچه آقای دویت به این موضوع هم اشراف دارد که استفاده از انرژی هسته‌ای و فواید آن مسئله‌ای نیست که بتوان به‌راحتی آن را ندیده گرفت. او می‌گوید: در زمینه استفاده از انرژی‌های پاک هنوز هم بحث و سخن فراوان است. برخی معتقدند در مناطقی که انرژی بادی را مورد بهره‌‌برداری قرار می‌دهند، صدا خیلی زیاد است و برخی نیز می‌گویند پره‌های مخصوص آسیاب‌های بادی پرندگان را می‌کشند و... به هرحال ژاپن ظرف چند ماه آینده بایستی در این زمینه تصمیم‌گیری کند. باوجوداینکه مسئله تأمین انرژی آینده ژاپن هنوز هم در پرده ابهام است و سؤالات بسیاری در این زمینه وجود دارد. اما در حال حاضر ذهن اغلب شهروندان بر مسئله صرفه‌جویی و کاهش مصرف متمرکز شده است.

ماهواره‌ها زباله‌ جمع‌کن‌های فضایی

دانش > فضا  - آرش نهاوندی:
زمانی که سخن از زباله به میان می‌آید، اغلب ما فرض را بر این می‌گیریم که منظور از زباله آشغال‌هایی است که در زیست‌بوم یا محیط‌زیست یا محیط پیرامونی یافت می‌شود اما جالب است بدانید که علاوه بر کره زمینی که روی آن زندگی می‌کنیم، در فضا نیز زباله یافت می‌شود که به تازگی برای تخلیه و پاکسازی فضا از زباله‌های موجود طرحی در انداخته شده است.

 فضای اطراف کره زمین در حال پر شدن از اجسام و ماهواره‌هایی است که ماموریت خود را انجام داده‌اند و قصد بازگشت به کره زمین را هم ندارند. وجود این اجسام بدون استفاده در فضا، کار را برای ماهواره‌هایی که به‌منظور انجام هدفی معین قصد سفر به فضا دارند، سخت خواهد کرد.

با توسعه صنعت فضانوردی و پرتاب ماهواره‌های بیشتر به فضا، حجم زباله‌های فضایی نیز بیشتر می‌شود. زباله‌های مدار نزدیک زمین مجددا به جو زمین برمی‌گردند. تکه‌های کوچک‌تر می‌سوزند و تکه‌های بزرگ‌تر باقی می‌مانند. بخش‌هایی از ایستگاه فضایی اسکای‌لاب در سال۱۹۷۹ در زمین فرود آمد اما در فاصله‌ای دورتر از زمین، بخش‌های دیگری از این ایستگاه فضایی برای سال‌ها در مدار باقی ماند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که ماهواره‌ها می‌توانند تا بیش از یک میلیون سال در مدار زمین باقی بمانند.

حدود 7هزار جرم آسمانی در حال گردش در فضا به‌وسیله رادارها ردیابی شده‌ است. از این تعداد تنها کمتر از ۴۰۰ مورد را ماهواره‌های فعال تشکیل می‌دهند. تکه‌های زیادی از زباله‌ها آنقدر کوچکند که قابل ردیابی نیستند اما همین تکه‌ها برای ایجاد خطر به اندازه کافی بزرگ هستند.

وجود این اشیای سرگردان در فضا برای ماهواره‌ها و فضانوردانی که عملیات برون‌سفینه‌ای انجام می‌دهند و حتی ساکنان زمین، بسیار خطرناک و مرگبار است.

برای مثال، اگر قطعه‌ای 350گرمی در مدارهای اطراف زمین سرگردان شود، با سرعت 15 کیلومتر در ثانیه (54 هزار کیلومتر در ساعت) به حرکت در می‌آید. در صورت تصادم، چنین شیئی می‌تواند ماهواره‌ای یک تنی را منهدم کند.

راه حل جدید

دانشمندان راه‌حلی عملی برای حل مشکل فزاینده انباشت زباله در مدار زمین و خطر تصادم ماهواره‌ها و فضاپیماها با این زباله‌ها ارائه کرده‌اند. بنابر ایده دانشمندان، ماهواره‌هایی در آینده به فضا پرتاب خواهد شد تا بزرگ‌ترین زباله‌های فضایی مانند محفظه‌های به جا مانده از موشک‌ها را جمع‌آوری کند.

محققان این تحقیق مقاله‌ای در تشریح دیدگاه خود در نشریه آکتا آستروناتیکا انتشار داده‌اند که در آن به این نکته اشاره شده است که می‌توان با هزینه نه چندان زیاد سالانه 5 تا 10عدد از این اشیا را پاکسازی کرد.

انباشت زباله در فضای اطراف زمین مشکلی بسیار بزرگ با ابعاد فوق‌العاده‌ است و تهدیدی بالقوه برای آینده فضانوردی محسوب می‌شود؛ بیش از ۱۷هزار شیء به قطر ۱۰سانتی‌متر یا بیشتر در مدارهای پایینی اطراف زمین پراکنده است اما مشکل بالقوه و بزرگ‌تر این است که هر یک از بزرگ‌ترین زباله‌ها می‌تواند به هزار قطعه کوچک تبدیل شود. از این‌رو زمان در جمع‌آوری این زباله‌ها اهمیت دارد.

مارکو کاسترونوو، محقق سازمان فضایی ایتالیا و نویسنده اصلی این مقاله گفت: به‌نظر ما این مشکل یک چالش بسیار بزرگ است که باید به سرعت درباره آن اقدام کرد.

او در ادامه گفت: وقت عمل همین حالاست؛ هرچه زمان بیشتری بگذرد باید قطعات بیشتر و بیشتری را جمع‌آوری کنیم، در غیر این‌صورت خطر تصادم این قطعات با فضاپیماها بیش از گذشته افزایش می‌یابد.

چین به‌منظور برطرف‌کردن این مشکل در سال۲۰۰۷ یک سیستم ضدماهواره را به نمایش گذاشت و به‌وسیله آن یکی از ماهواره‌های از کار افتاده خود را هدف گرفت. حاصل آن برخورد، ایجاد 2هزار تکه زباله اضافه در فضا بود و نه تنها ثمری در بر نداشت که باعث انباشت حجم بیشتری از زباله در فضا شد. در یکی دو سال اخیر نیز برخورد ماهواره‌های آمریکایی و روسی باعث ایجاد زباله‌های بیشتر شده است.

بیم آن می‌رود که وقوع این نوع اتفاقات و حوادث در نهایت باعث ایجاد توده‌های بزرگی از زباله‌ در فضا شود و بخش‌های وسیعی از مدارهای پایینی را غیرقابل استفاده کند.

این زباله‌ها نه تنها خطری برای سایر ماهواره‌ها در مدار زمین بلکه برای ایستگاه بین‌المللی فضایی و ماموریت‌های انسانی در فضا نیز به‌شمار می‌آید.

در نتیجه جدید‌ترین تحقیقات انجام گرفته بیش از ۶۰ شیء در ارتفاع ۸۵۰ کیلومتری شناسایی شده‌اند که دو سوم آنها هریک بیش از 3تن وزن دارند و بسیاری از آنها با سرعت تقریبا 5/7کیلومتر در ثانیه حرکت می‌کنند. بیشتر این اشیای تهدیدکننده، بدنه موشک‌ها هستند و دکتر کاسترونوو گفت که تلاش برای پاکسازی باید از آنها شروع شود.

همان‌گونه که پیش از این نیز به آن اشاره شد، این اشیا با توجه به اینکه از سرعت بسیار بالایی برخوردارند درصورت برخورد به یک فضاپیمای چند تنی می‌توانند آن را به‌طور کامل منهدم کنند.

اشکال سیاسی

دکتر کاسترونوو، محقق سازمان فضایی ایتالیا در ادامه اظهارات خود در این باره گفت:این اقدام از نظر سیاسی دشوار است. بسیاری از این اشیا به کشورهایی تعلق دارد که مایل به همکاری نیستند یا اجازه دسترسی به این اشیا را نمی‌دهند حتی اگر در پایان عمر مفید خود باشند و هیچ مقررات بین‌المللی درباره اینکه چه کسی باید اشیای باقی‌مانده در فضا را جمع کند، وجود ندارد.
به گفته این محقق، اگر در زمان جمع‌آوری زباله بر بدنه موشک‌ها که تجهیزات حساسی روی آنها نصب نشده است تمرکز شود، نباید مشکلی در گرفتن اجازه از صاحب آنها برای پاکسازی وجود داشته باشد؛ چرا که شکی باقی نمی‌ماند که بدنه موشک‌های ازکار افتاده، دیگر کاربردی ندارد.

دکتر کاسترونوو طرحی را پیشنهاد داده است که براساس آن ماهواره‌های کوچک برای ماموریت‌های 7ساله در فضا مستقر شوند و هر کدام مجهز به 2 بازوی روباتیک باشند؛ یکی برای گرفتن و نگاهداشتن بدنه موشک یا ماهواره از کار افتاده و دیگری برای وصل‌کردن یک موتور یونی که زباله را از مدار خارج کند. بر مبنای این پیشنهاد، ماهواره‌های یادشده سپس زباله‌ها را رها خواهند کرد و به سراغ تکه زباله بعدی خواهند رفت. به احتمال زیاد، با اجرایی‌شدن این طرح ماهواره‌ها خواهند توانست 5 تا 10 تکه زباله بزرگ را در فضا جمع‌آوری کنند. استوارت ایوز، مهندس ارشد شرکت فناوری ماهواره‌ای گفت: عملیات نزدیک شدن و مانور آسان نیست اما با پیشرفت‌های تدریجی فناوری‌ای ارائه خواهد شد که اجرای این مرحله را آسان خواهد کرد. او در ادامه افزود: انواع طرح‌ها پیشنهاد شده که واقعا در این مقطع در حد علمی- تخیلی است.

با این حال دکتر کاسترونوو گفت که مشکل بزرگ‌تر ممکن است سیاسی باشد، چرا که هر راه‌حلی باید بکوشد نشان دهد که تنها هدف این طرح جمع‌آوری زباله فضایی است. او افزود: این نوع رویکرد ممکن است تهدیدی برای سیستم‌های فعال تلقی شود؛ اگر شما می‌توانید در فضا به سراغ شیئی بروید و آن را پایین بکشید، هیچ‌چیزی مانع این نخواهد بود که سراغ ماهواره‌ای فعال بروید و آن را پایین بکشید؛ بنابراین جمع‌آوری زباله‌ها در فضا موضوعی حساس تلقی می‌شود.