برای برخی از افراد جابجا کردن لوازم الکترونیکی بزرگ و دورریختنی در خیابانهای شهر خیلی سخت نیست اما عده ای هم هستند که دوست دارند از میزان زبالههای الکترونیکی که در طبیعت وجود دارند، کم کنند. اگر جزو دسته دوم هستید، شاید برایتان جالب باشد بدانید که این وسایل الکترونیکی چگونه بازیافت میشوند و بعد از بازیافت چه استفادههایی از آنها میشود؟ در این پست ساختنی جواب این سوال را میخوانید.
وقتی یک پرینتر قدیمی– یا هر وسیله الکترونیکی دیگر – را دور میاندازید، ابتدا بررسی میشود تا مشخص شود که قابل تعمیر هست یا خیر. شاید فکر کنید تعداد وسایل الکترونیکی که قابل بازگشت هستند خیلی ناچیز است اما حتی نمیتوانید تصور کنید در بین زبالههای الکترونیکی چه چیزهایی میتوان یافت.
وسایلی که نمیتوان آنها را برای استفاده مجدد تعمیر کرد، در کنار سایر وسایل قابل بازیافت بسته بندی میشوند و با تریلر به کارخانههای مخصوص بازیافت منتقل میشوند. بعد از اینکه تکنسینها تمام وسایل و قطعات الکترونیکی را بررسی کردند، آنها را داخل یک خرد کننده بزرگ میریزند تا تمام قطعات و سایل تبدیل به تکههای کوچک شوند. کارخانههای مختلف این تکهها را براساس معیارهای مختلفی مرتب میکنند اما بیشتر آنها از سیستم مرتب سازی نوری استفاده میکنند. این نوع سیستم از یک پرتوی لیزر برای تشخیص ویژگیها و خواص تکههایی که روی نوار تسمه حرکت میکنند، استفاده میکند و قطعات را به پلاستیک، فلز و تراشههای کامپیوتری طبقه بندی میکند. سپس این کالاها در بازارهای جهانی به فروش میرسند.
وقتی این مواد فروخته شدند، بازیافت واقعی شروع میشود. از این مواد میتوان در کارخانههای مختلف و برای تولید قطعات مختلف استفاده کرد. برای مثال، تمام قطعات پلاستیکی که در کامپیوترها بکار میروند، مواد کند کننده آتش در خود دارند که میتوان از آنها برای تولید مواد تکنولوژی بیشتر استفاده کرد. پلاستیکها معمولاً به کارخانههای چینی فروخته میشوند تا در ساخت سایر وسایل و قطعات الکترونیکی مورد استفاده قرار بگیرند. فلزاتی که از زبالههای الکترونیکی بازیافت شده، استخراج میشود معمولاً در کشورهایی که خودشان تاسیسات تولید فلز دارند، میمانند. در ساخت بسیاری از قطعات و وسایل الترونیکی از فلزات خاکی کمیاب استفاده میشود؛ استخراج این فلزات از زبالههای الکترونیکی بسیار راحت تر از استخراج این مواد از زمین است.
اگرچه بسیاری از وسایل الکترونیکی با این روش بازیافت میشوند اما برخی از وسایل را نمیتوان داخل دستگاههای خرد کننده ریخت. تلفنهای همراه معمولاً دست آخر از همین کارخانههای بازیافت سر در میآورند، اما در برخی از شهرها روند بازیافت آنها متفاوت است. مثلاً در نیویورک از سال ۲۰۰۶ یک برنامه بازیافت اجباری در حال اجرا است که کمپانیهای فروشنده موبایل را ملزم میکند در برنامه بازیافت هم داشته باشند. فرایند بازیافت موبال کمیبیشتر طول میکشد؛ شاید دلیلش این باشد که مردم کمتر موبایلهایشان را دور میاندازند.
وقتی وسایل الکترونیکی وارد کارخانههای بازیافت میشوند، تکنسینها قطعاتی مثل کارتریج پرینت یا باتریهای قابل شارژ که ممکن است در دستگاه خردکننده آتش بگیرند را جدا میکنند. مانیتورهای CRT – صفحههای مانیتور و تلویزیون که قبل از رواج صفحههای مسطح استفاده میشدند – باید با دست تخریب شوند زیرا پشت شیشه آنها یک لایه سرب قرار دارد که بیننده را دربرابر پرتوهای الکترونی محافظت میکند و تصاویر را به نمایش در میآورد. از هر کدام از این مانیتورها بیش از ۳ کیلوگرم سرب استخراج میشود که به کارخانههای ذوب فلز فرستاده میشود.
هدف از اجرای برنامههای اجباری بازیافت زبالههای الکترونیکی در نیوروک – و ۴ ایالت دیگر – کاستن از حجم ۵۰ میلیون تن زباله ای است که هر سال در سرتاسر جهان در طبیعت رها میشوند. بیشتر زبالههای تولید شده به تدریج تجزیه میشوند و در حین تجزیه گازهایی مثل دی اکسید کربن منتشر میکنند اما محیط اطراف شان را به کلی از بین نمیبرند. باوجود اینکه زبالههای الکترونیکی تنها بیش از ۲ درصد از زبالههای رها شده در طبیعت را تشکیل میدهند اما ۷۰ درصد از آلودگیهای زیستی از همین ۲ درصد ناشی میشوند. وقتی قطعات و وسایل الکترونیکی شروع به تجزیه شدن میکنند، فلزات و مواد شیمیایی داخل شان – مثل سرب – آزاد میشود که بشدت با مشکلات زیستی و سلامتی مرتبط است. با گذشت زمان، این مواد شیمیایی سمیبه آبهای زیرزمینی نفوذ میکنند و آنها را آلوده میکنند. وسایل و قطعات الکترونیکی آنقدر مواد سمیدارند که رها کردن آنها در طبیعت آسیبهای جبران ناپذیری به سلامتی خودمان و محیط زندگی مان بزند.
اما اعمال این ممنوعیتها چقدر کارایی دارد: در شهر نیویورک بیشتر مردم در آپارتمانهای اجاره ای زندگی میکنند و به همین خاطر جریمه ۱۰۰ دلاری به دوش صاحبخانههایی میافتد که مستاجرها را مجبور به پذیرش ممنوعیتها نکرده اند. این مسئله یکی از مهمترین مشکلات پیش روی اجرای این محدودیتهاست؛ چون مانع از این میشود که جریمه متوجه مصرف کننده ای شود که به ممنوعیتها اهمیت نداده است. مشکل بعدی کمبود زیرساختهای لازم در شهر نیویورک است؛ تصور کنید چند شهروند در روز وسایل الکترونیکی بزرگ را برای بازیافت به مراکز بازیافت خواهند آورد. البته برای رفع این مشکل مجتمعهای مسکونی بزرگ میتوانند درخواست نصب سطلهای بازیافت مخصوص در محل مجتمع را بدهند که بصورت دوره ای توسط ماموران بازیافت تخلیه خواهد شد. همچنین میتوانند به برنامههای بازیافت بپیوندند تا کامیونهای بازیافت مرتباً به محل زندگی آنها سر بزند.
منبع: saakhtani.ir