بانک اطلاعاتی پژوهش های زیست محیطی ایران توسط مرکز تحقیقات محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران راه اندازی شده است تا امکان دست رسی آسان و رایگان سیاست گزاران، مدیران و برنامه ریزان، پژوهشگران و سایر فعالان در زمینهی محیط زیست در ایران را به مستندات این حوزه که در کشور تولید می گردد فراهم آورد. این بانک شامل مقالات منتشر شده در مجلات علمی کشور، مقالاتی که از ایران در زمینههای مرتبط در مجلات علمی خارج کشور منتشر میگردد، مطالب ارایه شده در سمینارها و کنفرانسهای داخلی، پایان نامه های دورهی کارشناسی ارشد و دکترا و طرح های تحقیقاتی می شود. این مرکز از کلیه همکاران و صاحب نظران دعوت می نماید ضمن ارسال نظرات ارزشمندشان در خصوص این بانک اطلاعاتی، چنانچه هر مطلبی در این زمینه دارند که آن را برای ورود در این بانک مناسب میدانند آدرس اینترنتی یا فایل word آن را به آدرس همکارانی که مطالبی در این زمینه دارند که برای ورود به سایت مناسب است، می توانند آدرس اینترنتی یا فایل Word مطلب را به آدرس info@iranianresearchers.com ارسال نمایند.
منبع: http://iranenvex.ir/
سنبل آبی» یا همان «شیطان نیلگون» تهدیدی جدی برای پهنههای آبی گیلان است که این روزها در میان غفلت مردم و مسئولان، خریدوفروش آن در سطح معابر وسیلهای برای سودجویی برخی افراد شده است.
حسین شمس نصرتی: سنبل آبی یا همان «شیطان نیلگون» که چند سالی است پهنههای آبی گیلان را اشغال کرده، امروز در میان غفلت مردم و کمکاری مسئولان، در سطح معابر عمومی شهر رشت دادوستد میشود غافل از اینکه، جابجایی این گیاه مهاجم و سریع الرشد، کمک فراوانی به تکثیر سریع و غیرقابلتصور آن کرده و تهدیدی جدی برای پهنههای آبی استان محسوب میشود.
ناآگاهی مردم و کمکاری مسئولان، تیشهای بر جان طبیعت گیلان
نخستین بار که گیاه مهاجم سنبل آبی با ظاهری فریبنده و گلهایی زیبا در پهنههای آبی گیلان مشاهده شد، تنها یک هکتار از این عرصه را اشغال کرده بود و کسی حتی فکرش را هم نمیکرد که باگذشت تنها پنج سال از نخستین رؤیت آن، عرصه درگیر با این گیاه به ۶۰۰ هکتار در پهنههای آبی استان برسد.
رشد سریع این گیاه بومی آمازون و ماندگاری ۲۰ تا ۳۰ ساله ریزوم آن در محیط باعث شده تا امروز تالاب عینک که یکی از بزرگترین تالابهای شهری دنیا محسوب میشود، در کنار تالاب بینالمللی انزلی و بخشهایی از رودخانه سیاه درویشان و بهمبر در شهرستان صومعهسرا بهطورجدی با این پدیده شوم دستوپنجه نرم کرده و ناآگاهی مردم و کمکاری مسئولان نیز آتش به دامان محیطزیست گیلان بهویژه پهنههای آبی این استان بزند.
سودجویی در پیادهروهای شهر
درحالیکه سمنهای محیط زیستی گیلان بهطورجدی پیگیر راهکارهایی برای مبارزه با گیاه سنبل آبی در آبهای شیرین استان هستند، برخی افراد سودجو از غفلت مسئولان و ناآگاهی مردم سوءاستفاده کرده و با خریدوفروش این گیاه سمی و خطرناک نهتنها سود کلانی به جیب میزنند که عرصه را برای تکثیر سریعتر این گیاه در پهنههای آبی استان فراهم میکنند.
یکی از فروشندگان این گیاه به خبرنگار مهر میگوید: این گیاه بسیار زیباست و طرفداران زیادی داری و تقریباً هرروز تعداد ۱۵ تا ۲۰ بوته آن را میفروشم.
نادر که اطلاعی از خطرناک بودن سنبل آبی ندارد میافزاید: بعید میدانم این گیاه خطر داشته باشد و این حرفها را میگویند تا مانع نان خوردن افرادی مثل من شوند!
وقتی درباره خطرات این گیاه به او آگاهی میدهیم، میپرسد: اگر این گیاه اینقدر خطرناک است پس چرا مسئولان هیچ کاری نمیکنند؟ من از ساکنان اطراف تالاب عینک هستم و چند سالی است که این گیاه در تالاب وجود دارد اما تا به امروز کسی به ما نگفته که چقدر خطرناک است و هیچ دستگاه یا نهادی هم اقدامی برای جمعآوری آن نکرده است.
سنبل آبی جدیترین تهدید برای تالابهای گیلان
به گفته یکی از کارشناسان پژوهشکده آبزیپروری انزلی، گیاه سنبل آبی خطرناکترین وجدیترین تهدیدی است که تا امروز زندگی در تالابهای گیلان را تهدید کرده و توجه نکردن به حضور اینگونه مهاجم بهطور حتم عواقب جبرانناپذیری را به بار میآورد.
علیرضا میرزاجانی درباره حضور سنبل آبی در تالابهای گیلان و خطری که از جانب این گیاه جان تالابها را تهدید میکند بهخبرنگار مهر توضیح میدهد: متأسفانه سنبل آبی گلهای زیبا و ظاهری فریبنده دارد که بسیاری از علاقهمندان به طبیعت و پرورش گیاه از آن بهعنوان گیاهی تزئینی استفاده میکنند.
وی ادامه میدهد: متأسفانه ناآگاهی مردم از خطرات این گیاه باعث شده تا برخی افراد از آن بهعنوان گیاه زینتی استفاده کنند به همین دلیل فروش آن در معابر شهری و حتی برخی گلخانهها به چشم میخورد.
میرزاجانی تصریح میکند: متأسفانه حضور این گیاه مهاجم و خطرناک در کوچکترین محیط آبی باعث میشود تا از حالت کنترل خارجشده و با گسترش سریع در اکوسیستم، حیات گونههای مختلف جانوری منطقه را از بین ببرد.
وی با اشاره به خطرات ناشی از حضور گیاه سنبل آبی در تالابها و مجاری آبی میگوید: مصرف بالای اکسیژن آب توسط سنبل آبی از یکسو و گسترش طولی و عرضی این گیاه از سوی دیگر باعث میشود تا علاوه بر اینکه هیچکدام از گونههای جانوری موجود در تالاب قادر به ادامه زندگی نباشند، تردد در تالابها و دسترسی به آنها نیز به دلیل گسترش ریشههای این گیاه در آب با مشکل مواجه شود.
سنبل آبی سرطانزا است
این کارشناس محیطزیست در ادامه با اشاره به قدرت بالای سنبل آبی در پالایش محیط اطراف خود میگوید: این گیاه به دلیل قدرت خود پالایی بالا و امکان سازگاری فوقالعاده با محیط میتواند حتی فلزاتی سنگین مثل جیوه و سرب که از طریق فاضلاب کارخانههای صنعتی به آبها وارد میشوند را به خود جذب کند ازاینرو تجمع سنبل آبی در محیط بهشدت خطرناک بوده و میتواند عامل مهمی برای بروز بیماریهایی ازجمله انواع سرطان باشد.
میرزاجانی با هشدار نسبت به خطرناک بودن جابجایی این گیاه مهاجم تأکید میکند: متأسفانه دیدهشده که در برخی از شهرهای استان مثل شهر رشت این گیاه بهعنوان گیاهی زینتی فروختهشده و در بین مردم ردوبدل میشود درحالیکه جابجایی این گیاه باعث رشد و تکثیر آن در تمام محیطهای آبی استان شده و خطری همردیف استنشاق گاز خردل برای محیطزیست و بهتبع آن ساکنان استان دارد.
بیتوجهی به خطرات سنبل آبی
یکی از فعالان محیطزیست در گیلان و مدیر سازمان مردمنهاد «سرزمین ایده آل ما» نیز درباره ناآگاهی مردم و کمکاری مسئولان در مقابل سنبل آبی به خبرنگار مهر توضیح میدهد: متأسفانه هنوز عمق فاجعهای که در تالاب عینک و سایر پهنههای آبی گیلان بهوسیله سنبل آبی به وجود آمده، برای مردم و مسئولان درک نشده است.
پیمان بازدیدی میافزاید: بهرغم تلاشهای زیادی که طی دو سال اخیر برای مقابله با سنبل آبی توسط سازمانهای مردمنهاد انجامشده، اما تاکنون هیچ اقدام مؤثری از سوی مدیران و مسئولان برای مبارزه با این گیاه صورت نگرفته و اگر هم اقداماتی انجامشده کاملاً سطحی و گذرا بوده است.
وی به شرایط رشد و تکثیر و ماندگاری این گیاه در محیط اشاره میکند و میگوید: متأسفانه آگاهی مردم و مسئولان درباره این گیاه مهاجم کافی نیست چراکه برخی افراد سودجو بهراحتی این گیاه را در معابر عمومی و یا حتی گلخانهها خریدوفروش میکنند و کسی هم جلوی آنها را نمیگیرد.
بازدیدی لزوم اطلاعرسانی دراینباره را ضرورتی اجتنابناپذیر عنوان کرده و تصریح میکند: باید درباره خطرات این گیاه و تأثیرات مخربی که بر محیطزیست دارد اطلاعرسانی شده و مسئولان نیز برای مقابله با این پدیده دغدغه مند برخورد کنند.
وی خاطرنشان میکند: اگر امروز آگاهی بخشی درباره خطرات سنبل آبی صورت نگیرد و مردم و مسئولان در کنار هم برای مقابله با این گیاه سمی، خطرناک و مهاجم اقدام نکنند، همانطور که در عرض پنج سال گذشته رشد ۶۰۰ برابری در پهنههای آبی استان داشته، تا پنج سال آینده دیگر اثری از منابع آب شیرین گیلان باقی نخواهد ماند.
لزوم برخورد جدی با فروشندگان سنبل آبی
یکی از اعضای شورای شهر رشت در حاشیه بازدید از حرکت نمادین طرفداران محیطزیست در راستای جمعآوری سنبل آبی از سطح تالاب عینک به خبرنگار مهر میگوید: مقابله با سنبل آبی باید به یک مطالبه عمومی تبدیل شود.
رضا رسولی با اشاره به خطرات این گیاه تصریح میکند: متأسفانه بهرغم تلاشهایی که برای مقابله با این گیاه شده ولی به دلیل نبود نظارت و راهکارهای مقابلهای با خریدوفروش آن، تکثیر سنبل آبی در پهنههای آبی استان غیرقابلکنترل شده است.
وی بر لزوم اجرای راهکارهای مقابلهای و برخوردهای جدی از طریق دستگاههای مربوطه مانند سازمان محیطزیست و دادگستری استان با پدیده خریدوفروش سنبل آبی در معابر عمومی تأکید کرده و میافزاید: بهطور حتم آگاهی بخشی به مردم در کنار اقدامات سلبی، سریع و عملگرایانه مسئولان میتواند مانع از نابودی منابع آب شیرین استان شود.
هجوم بیرویه زیبای خطرناک به تالاب انزلی
این سخنان در حالی مطرح میشود که پیشازاین مدیرکل حفاظت از محیطزیست گیلان با اشاره به اقداماتی که برای احیای تالاب انزلی صورت گرفته یادآور شده بود: آنچه بهتازگی برای تالاب اتفاق افتاده هجوم بیرویه گیاه غیربومی سنبل آبی است.
قربانعلی محمد پور بابیان اینکه علاوه بر تالاب انزلی، نشانههایی از این گیاه در شرق گیلان نیز گزارششده است، اضافه میکند: دامنه گستردگی خطر سنبل آبی بسیار وسیع شده است و نیاز است که هر چه زودتر با تخصیص اعتبارات از فراگیری این گیاه در تالاب ممانعت شود.
به گفته وی باوجود ریشهکنی مکانیکی گیاه سنبل آبی، امکان رشد مجدد این گیاه تا ۱۵ سال در محیط آبی مورد هجوم باقی میماند.
مدیرکل محیطزیست گیلان یادآور میشود: خطر فراگیری سنبل آبی بهمراتب بسیار بیشتر از آزولا است و نباید بگذاریم این گیاه تمام وسعت تالاب انزلی و سایر تالابهای استان را در بربگیرد.
سنبل آبی رودخانههای صومعهسرا را غرق کرد
رئیس اداره حفاظت محیطزیست صومعهسرا نیز در خصوص حضور سنبل آبی در این مناطق به خبرنگار مهر توضیح میدهد: در حال حاضر حضور سنبل آبی در دو منطقه مهم از شهرستان صومعهسرا که مدخل ورود رودخانههای بهمبر و چکوور به تالاب انزلی است مشاهدهشده که به دلیل خطری که این مناطق را تهدید میکند، مبارزه مکانیکی با این گیاه مهاجم در این مناطق آغازشده است.
حمزه عشوری بابیان اینکه سنبل آبی موجب افزایش تعرق آب تا ۸۰ درصد میشود، میافزاید: به دلیل اهمیت موضوع مأموران اداره حفاظت محیطزیست شهرستان صومعهسرا تاکنون توانستهاند طی یک عملیات پاکسازی در مدت پنج روز رودخانه بهمبر را از وجود سنبل آبی پاکسازی کنند.
وی توانایی زندهبودن این گیاه را ۱۵ تا ۳۰ سال عنوان کرده و میگوید: سنبل آبی با کوچکترین ذخیره آبی تکثیر مییابد ازاینرو لازم است تا با اجرای برنامههای پایشی برای جلوگیری از ورود مجدد این گیاه به سطح مناطق پاکسازیشده، از هجوم این گیاه به سایر نقاط جلوگیری شود.
تالاب «عینک» کور میشود؟
عشوری بیشترین حجم مشاهدهشده از این گیاه را در روستای چکوور شهرستان صومعهسرا اعلام کرده و تصریح میکند: این گیاه در شهرستان صومعهسرا برای نخستین بار در تابستان امسال رؤیت شد ولی در حال حاضر تالاب عینک منبع اصلی این گیاه در استان گیلان است که متأسفانه به دلیل ناآگاهی مردم از خطر این گیاه و خریدوفروش آن بهصورت گیاه تزئینی، به سایر نقاط استان نیز منتقلشده است.
وی میافزاید: خوشبختانه در مناطق درگیر در شهرستان صومعهسرا با استفاده از راهکار جمعآوری فیزیکی و با کمک جوامع بومی این مناطق توانستهایم رودخانه بهمبر روستای سیادرویشان را بهطور کامل و مناطق منتهی به تالاب در روستای چکوور را جمعآوری کنیم ولی متأسفانه هنوز بخش اعظمی از بخش روستای چکوور باقیمانده که محیطبانان و جوامع بومی در حال کار هستند ولی به دلیل هزینهبر بودن، اندکی با مشکل مواجه هستیم.
رئیس اداره حفاظت محیطزیست صومعهسرا نبود شناخت کافی در مورد اینگونه گیاهی را یکی از مشکلات بر سر راه برخورد با آن عنوان کرده و خاطرنشان میکند: بسیاری از کشورهای دنیا درگیر مقابله با این گیاه بوده و حتی در ایالت فلوریدای آمریکا نیز سالانه ۱۰۰ میلیون دلار برای مقابله با این گیاه هزینه میشود.
بخشنامه و دیگر هیچ
وی با اشاره به مخالفت سازمان محیطزیست برای برخورد با این گیاه از طریق سموم تصریح میکند: سازمان محیطزیست مخالف ورود هرگونه سم به داخل رودخانهها و تالاب انزلی است و فعلاً بهترین روش برای نابودی این گیاه جمعآوری فیزیکی با کمک محیطبانان و سازمانهای مردمنهاد و همچنین آگاهی و هشدار دادن به مردم برای پرهیز از هرگونه خریدوفروش و تکثیر اینگونه گیاه است.
اگرچه طی ابلاغی که از سوی استانداری گیلان به فرمانداریهای شهرستانها بهویژه شهر رشت شده، فرمانداریها موظف به مقابله با خریدوفروش گیاه سنبل آبی در معابر عمومی هستند اما به نظر میرسد که برخورد با سودجویان در این زمینه، نیاز به ورود و مداخله جدیتر دارد تا در کنار اقدامات مقابلهای با گیاه سنبل آبی و آگاهی بخشی به مردم درباره خطرات آن، پهنههای آبی استان از خطر نابودی در امان بماند
نوشته شده توسط: حسن مرادپور منبع: http://diyarmirza.ir
دانشمندان سازمان اقیانوسشناسی و جوی آمریکا اعلام کردند حرارت میانگین جهانی روی زمین و سطح اقیانوسها در ماه ژوئن از سال ۱۸۸۰ تا کنون بینظیر بوده و بالاترین رکورد را به ثبت رسانده است.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی دانا؛ همشهری به نقل از ساینس دیلی، دانشمندان همچنین اعلام کردند این سیوهشتمین ماه ژوئن متوالی و سیصد و پنجاه و دومین ماه متوالی است که در آن حرارت جهانی بالاتر از میانگین قرن بیستم بوده است. آخرین درجه حرارت جهانی در ماه ژوئن که پایینتر از این میانگین بوده به ژوئن سال 1976 اختصاص داشته و آخرین درجه پایینتر از میانگین جهانی ماهیانه، به فوریه سال 1985 تعلق داشتهاست.
روش های مختلفی برای حذف فلزات سنگین و خارج نمودن آنها از محیط از جمله پسابهای صنعتی وجود دارد که به طور عمده شامل روشهای شیمیایی و بیولوژیکی میگردد.
زباله اصطلاحا به فضولات جامد، نیمه جامد یا مایعی گفته می شود که ظاهرا به درد نخور بوده و دور ریخته می شود. زباله خانگی شاید مهمترین بخش زباله محسوب شوند که در صورت تفکیک و مدیرت صحیح بتوانند بخشی از سرمایه های ملی را باز گرداند.
زباله اصطلاحا به فضولات جامد، نیمه جامد یا مایعی گفته می شود که ظاهرا به درد نخور بوده و دور ریخته می شود. زباله خانگی شاید مهمترین بخش زباله محسوب شوند که در صورت تفکیک و مدیرت صحیح بتوانند بخشی از سرمایه های ملی را باز گرداند.
امروزه به دلیل افزایش جمعیت، زباله های شهرها نیز افزایش یافته است. از آن گذشته رواج فرهنگ مصرف سبب شده است در شهرهای بزرگی چون تهران هر فرد روزانه 900 گرم زباله تولید کند. زباله های خانگی عبارتند از: پس مانده های مواد خوراکی، کاغذ، شیشه، فلزات، پلاستیک، پارچه و غیره.
بخش بزرگی از زباله های خانگی را پس مانده های گیاهی و حیوانی مثل پس مانده سبزی ها، پوست و ضایعات میوه و استخوان و ضایعات گوشت و مرغ و ماهی تشکیل می دهند که زباله تر به حساب می آید. کاغذ و مقوا اعم از روزنامه، کتاب، دفتر و کاغذ بسته بندی نیز بخش بزرگ دیگری از زباله را تشکیل می دهد.
انواع پلاستیک، ظروف یک بار مصرف، اسباب بازی و قوطی های فلزی و شیشه ای نیز بخشی از زباله های منازل است.
باید توجه داشت تمام موادی که از نظر ما به درد بخور نیستند، دور ریختنی نیست. اگر به هزینه های جمع آوری و دفن زباله نگاهی بیندازیم، متوجه می شویم که با کمی دقت می توان از استهلاک چه سرمایه قابل توجهی جلوگیری کرد.
هزینه جمع آوری و دفن هر تن زباله 35 هزار ریال است. برای تولید هر تن کاغذ باید 15 اصله درخت تنومند قطع شود و برای تولید هر تن آلومینیوم 4 تن سنگ معدن و 7 تن زغال سنگ و قیر لازم است. برای تولید شیشه باید مقدار زیادی شن و ماسه از زمین استخراج شود. عمل حفاری و استحراج منظره زشتی به محل معدن می دهد و علاوه بر آن مقدار زیادی سوخت و آب نیز مصرف می شود.
هر تن زباله حدود 400 متر مکعب گاز گلخانه ای دی اکسید کربن متصاعد می کند و از هر تن زباله 400 تا 600 لیتر شیرابه خارج می شود که می تواند تاثیر خطرناکی روی آب و خاک داشته باشد و محل های دفن زباله هر روز گسترش بیشتری پیدا می کنند. اگر تولید زباله به همین ترتیب ادامه داشته باشد، مدت زیادی طول نخواهد کشید که تمام اراضی اطراف شهرها پر از زباله شده و محلی برای دفن زباله باقی نخواهد ماند.
بازگشت به طبیعت در مورد بسیاری از مواد موجود در زباله به طول می انجامد و این مواد سالها باعث آلودگی و آسیب به محیط زیست می شوند. شیشه و قوطی های فلزی و بویژه آلومینیومی صدها سال روی زمین باقی می مانند. کیسه ها و ظروف پلاستیکی که یک روز به دلیل سبکی و دوام آنها ساخته شدند، امروزه عامل بزرگترین مشکلات زیست محیطی هستند. پلاستیک غیر قابل تجزیه است و کیسه های نایلونی به طور متوسط 500 سال در محیط باقی می مانند. کیسه های پلاستیکی همراه باد همه جا پخش می شوند و بیشتر آنها سر از دریا در آورده با بلعیده شده به وسیله جانداران سبب مرگ آنها می شوند. چنانچه پلاستیک و نایلون موجود در زباله سوزانده شود، اسید کلریدریک ایجاد می کند که باعث آلودگی هوا و آسیب رساندن به انسان و دیگر موجودات می شود.
از سوی دیگر، انباشته شدن زباله در محل و شهرها مکان خوبی برای رشد میکروبها و تولید و تکثیر حشرات و جانوران موذی نظیر موش است؛ زیرا زباله 3 عامل رشد و تکثیر این جانداران یعنی مواد غذایی، رطوبت و پناهگاه را با خود دارد. طبق برآوردهای علمی در هر گرم خاکروبه بین 50 هزار تا 10 میلیون باکتری مختلف وجود دارد. مگس که ناقل انواع اسهال، حصبه، وبا، سل و … است و موش که تکثیر آن بستگی به میزان زباله دارد و تیفوس و طاعون را اشاعه می دهد، در اثر انباشتگی زباله سلامت محیط انسانی را تهدید می کنند.
بعضی از زباله های خانگی مثل انواع باکتری، لامپهای مهتابی و جیوه ای و لوازم الکترونیکی به علت داشتن سرب، جیوه و کادمیوم در ترکیب خود خطرناک هستند.
همچنین تعویض خانگی روغن موتور ماشین و جاری کردن آن در فاضلاب شهری به دلیل وجود مواد سمی باعث آلودگی آبها می شود. یک لیتر روغن موتور می تواند تا یک میلیون لیتر آب سالم را آلوده کند.
در حالی که این روغن موتور قابل بازیافت و استفاده مجدد است و می توان آن را به تعویض روغنی ها تحویل داد تا آن را برای تصفیه مجدد تحویل پالایشگاه دهند.
چگونه مدیریت زباله های خانه را به عهده بگیریم؟
مصرف درست می تواند تا حد زیادی هزینه های خانواده و مصرف آب و انرژی را پایین بیاورد و از تولید بیش از اندازه زباله جلوگیری کند.
برای مدیریت زباله های منزل در درجه اول مواد قابل تجزیه مثل پس مانده های آشپزخانه و مواد غذایی را از سایر مواد جدا کنید. این مواد بسرعت تجزیه شده به طبیعت باز می گردد.
پس مانده های گیاهی نیز به کود کمپوست تبدیل می شود که برای اصلاح خواص خاک و جبران مواد غذایی از دست رفته آن مفید است و با اجرای دقیق این طرح می توان روزانه 530 هکتار خاک کشور را احیا کرد.
روزنامه ها و کاغذهای باطله و دفترچه های تمام شده مشق نیز قابل بازیافت است که باید جداسازی شود. همچنین شیشه های به درد نخور منزل علاوه بر قابلیت مجدد تبدیل به شیشه در صورت بازیافت، فضای دفن زباله را نیز اشغال نمی کند. بنابراین شیشه ها را نیز در محل دیگری نگهداری کنید و وقتی انباشته شد آن را به ماموران بازیافت یا خریداران دوره گرد بفروشید.
ظروف و قوطی های فلزی آلومینیوم را دور نیندازید. بازیافت آلومینیوم می تواند 90 درصد انرژی لازم برای ساخت آن را به صرفه جویی کند. آلودگی مرحله تولید آن نیز 95 درصد کمتر است. این قوطی ها را نیز جدا نگهدارید و به فروشنده های دوره گرد بفروشید تا به قوطی، ظرف جدید، فویل و ظروف یکبار مصرف آلومینیومی تبدیل شود.
برای کاهش خطرات میکروبها و حشرات، در سطل زباله از کیسه های پلاستیکی سالم جای میوه یا خریدهای دیگر استفاده کنید و هر شب در زمان مناسب زباله را به رفتگر تحویل دهید. کیسه های پلاستیکی، ضایعات پلاستیکی و لوازم پلاستیکی شکسته را جمع آوری کنید و به خریداران دوره گرد تحویل دهید. تا جایی که ممکن است از لباسها و پارچه ها استفاده کنید. از پارچه های پنبه ای برای گردگیری و استفاده در آشپزخانه می توان بهره گرفت.
لوازم برقی از انواع باتری بهتر است تا حد ممکن از اسباب بازیها و لوازم باتری دار استفاده نکنید. باتری ها حاوی مواد سمی هستند و قرار گرفتن آن در دسترس بچه ها کار درستی نیست.
از قرار دادن لامپهای سوخته در محلی که قابل شکستن است، خودداری کنید. مواد موجود در آنها بشدت آلاینده است.
ظروف غذا را ابتدا کاملا تخلیه کنید و سپس بشویید. این کار باعث می شود رطوبت کمتری وارد زباله ها شود. خرده نان و پس مانده سفره را نیز می توانید برای پرنده ها بریزید. سعی کنید فقط مواد قابل تجزیه را در کیسه ریخته و تحویل رفته گر بدهید.
هنگام خرید از بسته بندیهای زیاد از سوی فروشنده جلوگیری کنید. خرید را به طور کلی انجام دهید. مثلا برنج را برای مصرف سالانه خریداری کنید.
با این روش کیسه های کمتری برای بسته بندی استفاده می شود. برای خرید نیز می توانید از ساکهای پارچه ای که پارچه های موجود در خانه ساخته اید، استفاده کنید در صورت امکان شیرینی و آجیل را در پاکتهای کاغذی بخرید. از ظروف یک بار مصرف نیز کمتر استفاده کنید.
اگر در حیاط خانه تان باغچه دارید، می توانید مقداری از زباله ها و پس مانده های آشپزخانه مثل پوست تخم مرغ، استخوان، ضایعات سبزی و میوه و ضایعات گوشتی و دیگر مواد قابل تجزیه را در گوشه باغچه تان به کمپوست تبدیل کنید.
منبع: بنیاد اندیشه اسلامی
خبرگزاری مهر، گروه دین واندیشه: زندگی و همزیستی مسالمت آمیز با طبیعت را شاید بتوان یکی از مشخصه های بارز انسان اولیه دانست. آنها علاوه براینکه در دل طبیعت زندگی می کردند با آن روابط دوستانه و مهربانانه ای داشتند و طبیعت و محیط زیست را بخشی از خود به نوعی آن را مقدس می دانستند به مرور زمان با پیشرفت تکنولوژی، بین انسان و طبیعت فاصله افتاد و انسان ها طبیعت را امری بیرونی و با فاصله از خود دیدند شاید بتوان اینگونه گفت که به مرور زمان و در عصر مدرن طبیعت تبدیل به یک امر فانتزی برای انسان ها و از طبیعت برای تفریح و خوشگذرانی استفاده می شد؛ این اتفاق در کشورهای جهان سوم و درحال توسعه پررنگ تر هم بود. ادامه و پیشروی این سیر موجب شد که محیط زیست و طبیعت کم کم در معض خطرقرار بگیرد. به این ترتیب انسانی که تا دیروز دوست و رفیق طبیعت بود امروز تبدیل به دشمنی برای طبیعت شده است؛ خشک شدن دریاچه ها، خشکسالی، نابودی مراتع و جنگل ها و آلوده کردن آب دریاها تنها تعدادی از این دشمنی ها و بی مهری ها با طبیعت است. تشدید شدن این خطرات موجب شده که به نوعی بازگشت مجدد به طبیعت صورت بگیرد و انسان امروزی به فکر اصلاح و ترمیم رابطه خود با طبیعت بیفتد اما نکته مهم اینکه علیرغم صرف هزینه های کلان برای پروژه های عظیم محیط زیستی نتایج چندان رضایت بخشی حاصل نمی شود. همین موضوع، متفکران را به این فکر رهنمون کرد که حل مسائل محیط زیستی جدای از امور فنی نیازمند رویکرد جدیدی شامل رویکردهای جامعه شناختی، اخلاقی، فلسفی و .... است.
اخلاق زیست محیطی شاخه نسبتا جدیدی از مبحث اخلاق فلسفی است و در خصوص روابط اخلاقی بین انسانها و دنیای پیرامون آنها سوال می کند. یکی از مهم ترین پرسش های مطروحه در این شاخه از علم این است که آیا ارزش محیط زیست طبیعی به خاطر منافعی است که برای ما انسانها دارند، یا آن که آنها دست کم از برخی جهات واجد ارزشی هستند متعالی و ذاتی فارغ از منافع ما انسانها؟ پرسش دوم این است که ما در مقام انسان در خصوص ارتباطمان با سایر اجزای طبیعت چگونه باید بیندیشیم؟در این شاخه از علم، سوالات دیگری از این قبیل پاسخ داده می شود: آیا ما وظایف یا مسئولیتهایی در برابر انواع دیگر موجودات یا به طور کلی در برابر طبیعت داریم؟ آیا اصول اخلاقی تعیین می کنند که ما چگونه از منابع و محیط زیست اطرافمان بهره ببریم؟ اگر اینطور است اساس این اصول چیست و چه فرقی با اصول حاکم بر روابط ما با دیگر انسانها دارد؟ مسئولیتهای ما نسبت به طبیعت، چگونه با ارزشها و علایق بشری در تضاد می افتد؟ آیا این علایق یا ارزشها با سایر علایق انسان در تضاد است؟
آلدولئو پلد برای اولین بار در ۱۹۴۹ شرحی، با عنوان «اخلاق زمینی» بر اخلاق محیط زیست نوشت. او در این مقاله خاطر نشان کرد که مسائل را نباید فقط بر اساس ارزش اقتصادی آن بسنجیم، چرا که اهمیت مسائل از دیدگاه زیست محیطی کمتر از مسائل اقتصادی نیست. پس از آن مباحث مربوط به اخلاق و فلسفه زیست محیطی به صورت پراکنده ادامه یافت. با توجه به حاد شدن مسائل زیست محیطی در امریکا و عدم موفقیت برنامه های مختلف این کشور در خصوص کنترل آلاینده های منتشره از سوی بسیاری از واحدهای صنعتی درسال۱۹۷۹ میلادی طرفداران محیط زیست از فیلسوفان امریکایی درخواست کردند که در زمینه اخلاق زیست محیطی فعالیت جدی خود را آغاز کنند.
در ایران هم چندسالی است که بیشتر از قبل به موضوع فلسفه محیط زیست و طبیعت توجه می شود. مصطفی محقق داماد، استاد حوزه و دانشگاه یکی از افرادی است که موضوعات مهمی را درخصوص محیط زیست بیان کرده و همواره به موضوع محیطزیست در نظام اندیشه دینی و اسلامی توجه داشته و کتابی هم با عنوان «الهیات محیط زیست» نوشته است.
وی دراین کتاب آورده است که ادیان ابراهیمی به طور کلی و خصوصا اسلام که منبع اصلیاش قرآن است، تذکر داده اند که ای انسان! زمین امانتی به دست توست و باید آن را آباد کنی و از فساد در ارض بپرهیزی. یک معنای جزیی فساد در ارض همین چیزی است که در فقه به آن اشاره میشود. اما در معنای کلی هرگونه تخریب محیطزیست به معنای فساد در ارض تلقی میشود و از این جهت به بشر تذکر داده شده است که زمین و آب و هوا را فاسد نکن. در آنجا همچنین به یک نگرش فلسفی اشاره کردهام و گفتهام که بنا به فلسفه حکمت متعالیه محیطزیست انسان خداوند است، یعنی ما محاط به خداوند هستیم و خداوند محیط بر ما است. طبیعت تجلی الهی است و تجاوز به این تجلی الهی موجب غضب الهی میشود. بنابراین خداوند به هیچوجه تحریک به تخریب محیطزیست نکرده است، بلکه برعکس آن است. به طوریکه در قرآن تصریح شده است که «ولا تُفْسِدُوا فِی الْأرْضِ بعْد إِصْلاحِها» (سوره اعراف، آیه ٥٦) یعنی زمین به نحو صالح به دست شما رسیده است و نباید آن را فاسد کنید.رابطه اخلاق انسانی با طبیعت رابطهای تنگاتنگ است. در این کتاب یک نظریه ارایه کردهام و گفتهام که تاکنون در ذهن همه کس اخلاق را در رابطه انسان با انسان میدیدند، در حالی که چنین نیست و اخلاق امری وسیعتر است و به رابطه سه جانبه و مثلثی انسان با انسان با طبیعت بازمیگردد.
قرآن کریم این را میگوید. خداوند تبارک و تعالی در سوره شمس میفرماید: «والشّمْسِ ضُحاها (١) سوگند به خورشید و تابندگیاش، والْقمرِ إِذا تلاها(٢) سوگند به ماه چون پی [خورشید] رود، والنّهارِ إِذا جلّاها(٣) سوگند به روز چون [زمین را] روشن گرداند، واللّیْلِ إِذا یغْشاها(۴) سوگند به شب چو پرده بر آن پوشد، والسّماءِ وما بناها(٥) سوگند به آسمان و آن کس که آن را برافراشت، والْأرْضِ وما طحاها(٦) سوگند به زمین و آن کس که آن را گسترد»
وی در یکی از مصاحبه های خود بیان کرده که یکی از اتهاماتی که به ادیان توحیدی و الهی وارد می شود این است ادیان موجب تخریب محیطزیست هستند. این قضیه چندین سال پیش (١٩٦٧) نخست در یک مقاله (نوشته تانسند وایت، استاد تاریخ قرون وسطی دانشگاه پرینستون و استنفورد امریکا) علیه یهودیت و مسیحیت بیان شد. یعنی در وهله اول اسم اسلام مطرح نبود و ادعا شده بود که این دو دین (یهودیت و مسیحیت) موجبات تخریب محیطزیست هستند، زیرا اینها بشر را «عزیز بیجهت» بار آوردهاند و گفتهاند که جهان برای تو خلق شده است و زمین برای توست و چون انسان این احساس را کرده، به عنوان مالک زمین به نحو غیرمنطقی از طبیعت بهرهبرداری کرده است. به عبارت دیگر بنا به این دیدگاه، در ادیان یهودیت و مسیحیت چون خدا به انسان گفته که همه طبیعت برای تو آفریده شده و انسان گل سرسبد آفرینش است و همه آفرینش برای اوست، بنابراین بشر خودش را مالک طبیعت دانسته است. بعدها این دیدگاه از اختصاص به یهودیت و مسیحیت بیرون آمد و به تدریج به اسلام نیز توسعه پیدا کرد (در سال ١٩٨٣ کیت توماس، استاد تاریخ بریتانیایی کتابی در این زمینه نوشت.).
رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم از دیگر اساتید فلسفه است که راجع به محیط زیست و طبیعت نظرات خواندنی دارد، وی در مراسم روزجهانی فلسفه که در سال ۱۳۹۲ در موسسه حکمت و فلسفه با عنوان «فلسفه و شاخت طبیعت» برگزار شد گفت: ما با طبیعت قهر کردهایم اما آن را منبع نیرو میدانیم. ما باید نیرو را از طبیعت استخراج کرده و به کارگیریم و ارتباطی با عالم برقرار کنیم، تکنولوژی جدیدی از این نیرو به وجود میآید وقتی به جهان توسعه یافته میرویم، بشر، طبیعت را استخدام و به خدمت خود در میآورد اما چون با آن هماهنگی دارد وقتی وارد شهر آسمانخراشها با ۲۰ میلیون جمعیت میشود وضعیت اضطرار را مشاهده نمیکند! تردد ماشینها زوج و فرد نیستند، پس چه میشود که میگویند تهران فقط یک روز هوای سالم داشته است؟! ما به تبع غرب و عالم جدید، طبیعت را مرده میدانیم اما در استخدام طبیعت، مقلد و ناتوان هستیم، هماهنگی در کار و تکنولوژی نمیبینیم چرا که ما سازنده تکنولوژی نیستیم درست است که ما ابوریحان بیرونی، ابنهیثمها داشتهایم اما نیوتن نداشتهایم، چرا که فیزیک نیوتن، کمال فیزیک ابنهیثم نیست بلکه فیزیک دیگری است. وقتی این ناهماهنگی وجود دارد قهراً آثار و نتایج مطلوب به دست نمیآید؛ اقتصاد و تکنولوژی بیسامان است ما قطعاتی را که از جاهای ارگانیک گرفتهایم نمیدانیم باید در کجا قرار دهیم و فکر نمیکنیم هر یک از آنها جایی برای خویش دارد. در این صورت و با این تلقی، همه چیز ناهماهنگ است و چیزهای مختلف در جای حقیقی خود قرار نمیگیرد و کسی در این زمینه مقصر نیست.
مرور کردن نظرات این دو استاد فلسفه درباب طبیعت و محیط زیست تنها بخش اندکی از نظریات صاحب نظران و کارشناسان فلسفه دراین حوزه است ولی نکته ای که از سخنان تمامی اساتید و کارشناسان فلسفه برمی آید اینکه امروز تنها با فن و ابزار وتشریفات دولتی و سازمانی نمی توان به داد طبیعت و محیط زیست رسید و لازم است که اساتید حوزه فلسفه، الهیات ،جامعه شناسی و تاریخ هم وارد عمل شوند و برای حل مسائل و مشکلات محیط زیستی موجود همفکری کنند تا شاید روی آوردن به این رویکرد جدید بتواند به داد طبیعت برسد.
خبرگزاری مهر، گروه جامعه-مسعود بُربُر: تعدادی از مدیران دولتی، هنرمندان، شهروندان و کنشگران محیط زیست چالشی ملی را آغاز کردهاند تا نوروز امسال همچون سالهای اخیر به هجومی ویرانگر علیه محیط زیست بدل نشود. در این چالش که کاوه مدنی، معاون آموزش و پژوهش سازمان محیط زیست، با عنوان «بیزباله» و با شعار «از خودمان شروع کنیم» آغاز کرده افراد دعوت شده میگویند که برای کاهش زباله چه کردهاند و دیگران را نیز به این چالش دعوت میکنند. در میان شرکت کنندگان این چالش نامهایی همچون میترا حجار، کاوه مدنی، شهیندخت مولاوردی، مینو خالقی، اسماعیل کهرم و سفیر اکوادور در ایران به چشم میخورد. طیف گسترده سنی از بچههای خانه فرهنگ تربت حیدریه تا مادر ۹۰ ساله اسماعیل کهرم نیز در این چالش به چشم میخورد.
کاوه مدنی در توضیح این چالش میگوید: در این چالش تنها کافی است بگوییم ما برای زباله زندگیمان چه کار کردهایم و بعد چهار نفر دیگر را هم دعوت کنیم که آنها هم بیایند و بگویند برای مساله زباله چه کردهاند. خوشبختانه تعداد کسانی که علاقهمند شدهاند در چالش بیزباله شرکت کنند زیاد شده است. این چالش به دنبال یک کار خیلی ساده است و آن هم این که به موضوع پسماند که خیلی راحت از کنارش میگذریم جلب توجه کند.
معاون آموزش و پژوهش سازمان محیط زیست تأکید کرد: زباله دشمن خاموشی است که ما به آن به راحتی توجه نمیکنیم و تنها زمانی متوجهش میشویم که دیگر خیلی دیر شده است. اما خوبی مساله زباله این است که تنها یک مقوله دولتی نیست که فقط دولت درباره آن کاری بکند. دولت مسئولیتهای خودش را دارد و ما هم به عنوان شهروندان میتوانیم تلاش خودمان را بکنیم.
وی تأکید کرد: چرخه تولید پسماند یک چرخه طولانی است و کلی کار در آن میشود کرد. در این چالش به دنبال آن هستیم که به هم یادآوری کنیم چه کارهای سادهای میتوان برای کمتر شدن زباله در محیط زندگیمان انجام داد.
مدنی توضیح داد: در این چالش به دنبال نوآوری و ارائه آن به دیگران هستیم. یکی کمتر مصرف میکند، یکی دوباره مصرف میکند، یکی بازیافت میکند، یکی هم مسئول حقوقی است و میتواند قانون تصویب کند.
وی تأکید کرد: ما به عنوان سازمان محیط زیست دوست داریم از مردم یاد بگیریم که چه کارهایی میشود کرد. من در همین مدت کوتاهی که این چالش باب شده یاد گرفتم که میوهفروشان میتوانند پسماند میوههایشان را به کمپوست تبدیل کنند. میتوان پلاستیک کمتر استفاده کرد و مثلا میوههای همقیمت را در یک پلاستیک گذاشت. مشتریها میتوانند کیسه پارچهای بدهند. میتوانند کمتر مصرف کنند یا زبالههای خشکشان را به بازیافت تحویل دهند. تفکیک از مبدأ را انجام بدهند. انتخاب کنند و یک سری چیزها را مصرف نکنند و مثلا در سازمان محیط زیست ما تصمیم گرفتیم آب بطری پلاستیکی را استفاده نکنیم و در برخی شهرها هم شورای شهرها همین تصمیم را گرفتند که آخرینش مشکینشهر بود.
مدنی ادامه داد: شهردار بندر خمیر هم استفاده از آب بطری را در شهرداری متوقف کرد. شورای شهر رشت و تبریز هم مصوبات مشابهی داشتند و شورای شهر اصفهان این موضوع را دنبال میکند.
وی افزود: اگر سری بزنید به کانال چالش بیزباله در تلگرام و اینستاگرام میتوانید ببینید مردم چه کارهای سادهای را انجام میدهند. دلخور هم نباشیم که شهرداری هنوز سطلهای جدا نگذاشته است. بالاخره میتوانیم با تفکیک از مبدأ زبالههای خشک را تحویل بازیافت بدهیم یا حتی زبالهگردانی هستند که این زبالههای خشک را تفکیک میکنند. با تغییر در روش مصرف اقلام مورد استفادهمان میتوانیم به همدیگر کمک کنیم. منتظر نباشید کسی دعوتتان کند. هر زمان میتوانید از کاری که در این راستا میکنید ویدیویی ضبط کنید و چند نفر دیگر را دعوت کنید.
میترا حجار، بازیگر سینِما که توسط کاوه مدنی به این چالش دعوت شده هم در این باره ویدیویی منتشر کرد و در آن گفت: من در چالش بیزباله شرکت میکنم و میخواهم نشان بدهم چطور میتوانیم در زندگی روزمره زباله کمتری تولید بکنیم.
حجار در این ویدیو حجم انبوهی از لیوانهای پلاستیکی، کیسههای نایلونی، قاشق و چنگال یک بار مصرف و بطریهای آب را کنار میزند و به جای آنها یک لیوان فلزی، یک قمقمه آب، یک قاشق چنگال تاشو سفری و یک کیسه پارچهای را در کیفش میگذارد و اسماعیل کهرم، ویشکا آسایش، رویا تیموریان و رضا یزدانی را به این چالش دعوت میکند و در پایان میگوید: یادمان باشد از خودمان شروع کنیم.
اسماعیل کهرم استاد سرشناس حوزه محیط زیست هم با انتشار ویدیویی گفته است: من به دعوت میترا حجار در این چالش شرکت کردم و میل دارم از چهار نفر درخواست کنم که در این چالش حضور داشته باشند. مادر خودم که تجارب ۹۰ و خوردهای ساله را خدمت شما ارائه خواهد کرد، محمد درویش مبارز گرامی محیط زیست و عباس محمدی کوهنورد و فعال محیط زیست و بالاخره فریبا ابتهاج که در معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری فعالیت میکند. بهتر است ما از خودمان شروع کنیم.
در مقابل مادر ۹۰ ساله اسماعیل کهرم میتوان از بچههای کم سن و سال خانه فرهنگ و هنر تربت حیدریه یاد کرد که در ویدیویی میگویند: ما بچههای خانه فرهنگ تربت حیدریه هستیم. ما به چالش بیزباله دعوت شدیم. لطفا شهر را پاکیزه نگاه دارید. طبیعت را برای ما کودکان حفظ کنید. ما رئیس جمهور را به چالش بیزباله دعوت میکنیم.
حضور روحانیت در این چالش هم یکی دیگر از ابعاد ملیبودن آن را نشان میدهد. حجتالاسلام محمدباقر نیکویی امام جماعت اداره کل محیط زیست استان البرز نیز با انتشار ویدیویی گفته است: بنا به دعوت مدیرکل محیط زیست استان البرز به چالش بیزباله میپیوندم و از همه علمای اسلام، طلاب و روحانیون و ائمه جماعات استان البرز درخواست میکنم به چالش بیزباله بپیوندند و انشاءالله در خطابههایی که در مساجد و منابر داریم مردم را به حفظ محیط زیست دعوت کنیم و از خودمان شروع کنیم.
رضا یزدانی هم که توسط میترا حجار به این چالش دعوت شده با انتشار ویدیویی که طی ضبط یکی از سریالها تهیه کرده میگوید: من میخواهم درمورد این تهسیگارهایی که به وفور روی زمین انداخته شده حرف بزنم مخصوصاً جاهایی که گیاه رویش پیدا میکند و خاک هست این تهسیگار اجازه نمیدهد در اطرافش تا مدتها گیاهی رویش پیدا کند. این کار را نکنیم و از خودمان شروع کنیم.
شهیندخت مولاوردی، دستیار ویژه رئیسجمهور ایران در امور حقوق شهروندی، نیز از مقاماتی است که در این چالش شرکت کرده و با انتشار ویدیویی گفته است: من شهیندخت مولاوردی توسط کاوه مدنی به چالش بیزباله دعوت شدم. برای جامعه، شهروند، خانه بدون زباله باید از خودمان شروع کنیم. از شعاع پیرامونی خانه خودمان لازم نیست خیلی دور برویم و کافی است از شعاع چند متری خانه یا مغازه خودمان این توجه را داشته باشیم که فضایی را فراهم کنیم که هیچ زبالهای در این شعاع به چشم نخورد و این احساس مسئولیت را داشته باشیم. من معصومه ابتکار، ترانه علیدوستی، پروانه سلحشوری و حسن قاضی زاده هاشمی را به این چالش دعوت میکنم و باز هم تاکید میکنم از خودمان شروع کنیم.
مینو خالقی، کنشگر محیط زیست و حقوق زنان نیز با انتشار ویدیویی که در آن از پذیرش کیسه پلاستیکی در نانوایی پرهیز میکند و کیسه پارچهای همراهش را استفاده میکند از مهتاب کرامتی، نرگس کلباسی، محسن مهرعلیزاده و محمد فاضلی دعوت کرده تا به این چالش بپیوندند. خالقی در این ویدیو میگوید: اگر هر کدام از ما روزانه فقط یک پلاستیک از دوش کره زمین کم بکنیم چه اتفاقی میافتد؟ یادمان باشد همین پلاستیکها هستند که در چرخه طبیعت دوباره به بدن خود ما بر می گردند. سخت نیست هر کدام ما در کیفمان یک کیسه پارچهای برای خرید بگذاریم. باید از خودمان شروع کنیم.
حضور یک مقام خارجی در این چالش هم از دیگر ابعاد جالب آن بوده است. خرمن اورتگا آلمیدا سفیر کشور اکوادور در تهران نیز طی یک دیدار از استان گیلان در چالش بیزباله شرکت کرده است. او در ویدیویی که در این باره منتشر کرده میگوید: من سفیر اکوادور هستم و امروز به گیلان آمدهام تا با همکاری دولت ایران، فعالان محیط زیست و سازمانهای مردم نهاد این زبالهها را از طبیعت جمع کنیم. شما امروز برای زباله و محیط زیست چه میکنید؟
اکنون باید دید این چالش که آغاز موفقی را تجربه کرده آیا خواهد توانست به چالشی ملی در شبکههای اجتماعی بدل شود تا سهمی هرچند کوچک در نجات طبیعت ایران از زبالههای نوروزی ایفا کند یا سیزدهم فرودین ماه «روز طبیعت» بار دیگر روزِ به سوگ نشستن فعالان محیط زیست و به زباله نشستن طبیعت در فصل شکوفایی و زایش خواهد بود؟
منبع: https://www.mehrnews.com/news/4253995/چالش-ملی-برای-نوروز-بی-زباله-از-خودمان-شروع-کنیم