کاربرد سیستم لجن فعال در تصفیه

در مراحل گوناگون تصفیه، مقادیر مختلفی لجن تولید می‌شود که باید با استفاده از راهکارهای مناسب، تولید لجن اضافی در سیستم‌‌های تصفیه را به حداقل برسانیم. از جمله روش‌هایی که برای دفع لجن در تصفیه فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به روش هضم هـوازی و بـی‌هـوازی، سـوزانـدن لـجـن، بـسـترهای خشک‌کننده و تغلیظ لجن اشاره کرد.

در روش هضم هوازی، لجن تولید شده در قسمت‌های مختلف سیستم برای مدت طولانی هوادهی می‌شود. با استفاده از این روش، میزان لجن دفعی در مراحل بعدی تصفیه کاهش می‌یابد، اما در روش هضم بی‌هوازی، لجن ته‌نشین شده برای مدت زمان معینی در یک محفظه بسته نگهداری می‌شود تا به مایع و گازی که عمدتا حاوی متان است، تبدیل شود.

در تصفیه‌خانه‌های کوچک شهری و صنعتی از روش خشک کردن لجن روی بسترهای شنی به وسیله جریان هوا برای آبگیری از لجن استفاده می‌شود که از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه است. سوزاندن لجن ازجمله روش‌های دیگری است که برای دفع لجن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

منظور از سوزاندن لجن تبدیل مواد آلی به مواد اکسید شده یعنی دی‌اکسیدکربن، خاکستر و آب است که معمولا در تصفیه‌خانه‌های با ظرفیت متوسط و بالا در تمامی فرآیندهایی ــ که در انتخاب روش مناسب برای دفع لجن با محدودیت مواجه‌اند ــ از این روش استفاده می‌شود.

در تصفیه بیولوژیکی در تصفیه‌خانه که می‌تواند به صورت هوازی یا غیرهوازی انجام شود، تصفیه ثانویه به کار می‌رود که استفاده از لجن فعال از روش‌های رایج در این فرآیند است. سیستم لجن فعال از یـــک رآکــتــور تـشـکـیــل شــده اســت کــه در آن میکروارگانیسم‌های موجود در فاضلاب به صورت معلق در معرض هوادهی قرار می‌گیرد.

در بخش دیگر این سیستم در محفظه جداسازی، فاز جامد از مایع جدا می‌شود. علاوه بر این، سیستم لجن فعال مجهز به یک سیستم برگشتی است که مواد جامد جدا شده از فاز مایع را به رآکتور بازمی‌گرداند. یکی از مهم‌‌ترین ویژگی‌های این روش، شکل‌گیری مواد جامد لخته شده و قابل ته‌نشینی در سیستم است که در تانک‌های ته‌نشینی از فاضلاب جدا می‌شوند.

تصفیه بی‌هوازی نیز از دیگر روش‌های رایج در تصفیه ثانویه است که در هضم لجن نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به این که انجام این روش در تصفیه فاضلاب به هیچ نوع تجهیزاتی نیاز ندارد، روشی ارزان‌قیمت است که در مقایسه با روش‌های هوازی، زمان ماند مورد نیاز آن بسیار بیشتر است، اما بـوی بـد حـاصل از فرآیند بی‌هوازی سبب ایجاد محدودیت‌هایی در استفاده از این روش در مناطق شهری شده است.