ساخت سیستم بازیافت حرارتی منازل

یک مبتکر وسیله ای ساخت که از حرارت هدر رفته به راحتی استفاده می ‌کند. بهنود بوربور مخترع در گفتگو باخبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: امروزه از تمام دستگاه‌های گرمازا گرمای زیادی به هدر می‌رود. این وسیله از دستگاه‌هایی همچون پکیج ، دودکش و.... میزان گرما را گرفته واز کف زمین به راحتی میزان انرژی را انتقال می ‌دهد . وی ادامه داد: این وسیله گرما را از کف منتقل و به صورت کامل انرژی منتقل و بیشترین راندمان را در مقابل تابش همرفت دارد . بوربور خاطرنشان کرد: این وسیله در مدت 4 ماه و با هزینه‌ای نا مشخص طراحی و با شماره 4786 در اداره انجمن مخترعین ثبت شده است

تفکیک زباله خشک در تهران از مرز 800 تن در روز گذشت

ایلنا: در هفتاد و یکمین جلسه کمیته محیط زیست شورای شهر تهران اعلام شد:‌ تفکیک زباله خشک در تهران از مرز 800 تن در روز گذشت.

در این جلسه معصومه ابتکار رئیس کمیته محیط ‌زیست شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به روند سیاست‌ها و قانون‌گذاری، اجرا و مدیریت پسماندها و بازیافت تاکید کرد: متاسفانه به دلیل تعلل در اجرای قانون و آئین‌نامه مربوط به پسماندها پیشرفت در این زمینه با پیچیدگی و کندی روبرو است و باید برای تسهیل این امر آئین‌نامه‌ها و شیوه‌نامه‌های متناسب با شرایط کنونی تدوین شود.

ابتکار با اشاره به تلاش‌های سازمان مدیریت بازیافت به ویژه طی دو سال اخیر و اقدامات مثبتی مثل راه‌اندازی مرکز دفن زباله آرادکوه تاکید کرد: کارگروه‌ها و جلسات کمیته محیط‌زیست شورای شهر که بتواند سازمان مدیریت بازیافت را یاری کند به طور جدی تداوم می‌یابد.

همچنین فرهاد پورسخا رئیس سازمان بازیافت نیز با اشاره به آغازجنبش سخت‌افزاری و نرم‌افزاری از سال 1384 در حوزه خدمات شهری و جمع‌آوری زباله شهرداری تهران خاطر نشان کرد که به تازگی تفکیک زباله خشک در تهران از مرز 800 تن در روز گذشت. در این زمینه اقداماتی چون ایجاد سایت تخمیر به عنوان بزرگترین مرکز فرآوری کمپوست در خاورمیانه و افزایش فعالیت کارخانجات پردازش که در حال حاضر به چهار هزار تن در یک شیفت رسیده را نام برد.

وی با اشاره به اینکه امکان سرمایه‌گذاری‌های خارجی هم‌اکنون بسیار ضعیف است از رسانه ملی به دلیل عدم همکاری در مواردی که بر اساس قانون بر عهده سازمان است اما از آن شانه خال می کند وهمچنین سازمان حفاظت محیط‌زیست انتقاد کرد.

نوعی چوب از بازیافت خانگی ساخته شد

یک مبتکر ایرانی موفق به ساخت نوعی چوب از بازیافت خانگی شده است. فریبرز خدابخشی، مخترع، در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: امروزه تمام چوب های MDF با هزینه های گزافی وارد می شود ولی با این روش به راحتی از دورریز منازل، می توان به راحتی چوب با کیفیت همان MDF تولید کرد. وی ادامه داد: ساخت این چوب باعث آلودگی کمتر دورریز های خانگی شده و از واردات MDF به راحتی جلوگیری می کند. خدابخش خاطرنشان کرد: این چوب در مدت دو سال و با هزینه ای نامشخص طراحی و با شماره 4788 در اداره انجمن مخترعین ثبت شده است.

روند رو به رشد بازیافت فولاد، شیشه، کاغذ و پلاستیک

روند رو به رشد بازیافت فولاد در دنیا کارگزاری بانک ملی ایران – سایت بورس کالا: به گزارش انجمن ورلدواچ در حال حاضر بیش از یک سوم از فولاد دنیا از مواد قراضه بازیافت می شود. بنا به تحلیل این موسسه در سال 2008 بیشتر از 4/1 بیلیون تن فلز(الومینیوم، آرسنیک، کادمیوم، کروم، مس، سرب، طلا، جیوه، نیکل و فولاد) در دنیا تولید شد که این مقدار 2 برابر فلز تولید شده در سال 1970 و هفت برابر بیشتر از تولید در سال 1950 بوده است. به نقل از میچل رنر محقق ارشد این موسسه، از اواخر سال 1990 رشد سریع اقتصاد چین منجر به افزایش تولید شد، آن هم تولید فولاد چین که با شتابی بی سابقه از 66 میلیون تن در سال 1990 به 500 میلیون تن در سال 2008 رسید و توانست 38 درصد از کل تولید فولاد جهان را به خود اختصاص دهد. پس از چین، کشور ژاپن با تولید 119 میلیون تن و ایالات متحده امریکا با 91 میلیون تن دومین و سومین تولید کننده بزرگ فولاد در دنیا هستند. در این تحلیل آمده است که شدت انرژی و نشر گازهای گلخانه ای حاصل ازتولید فولاد در کشورهای مختلف بسیار متفاوت بوده وبستگی به سهم آن کشور در تولید فولاد از مواد قراضه بازیافت شده دارد. در حال حاضر فولاد بازیافت شده 35 درصد از کل فولاد تولید شده را تشکیل داده که این مسئله موجب صرفه جویی در انرژی مورد نیاز برای تولید فولاد خام شده است. به علاوه فرایند بازیافت موجب کاهش نیاز به استخراج فلزات که اثر مخربی بر محیط زیست دارد شده است، چرا که فرایند تولید منجر به ایجاد مقدار بسیار زیادی از مواد زائد و آلوده شده و پوشش گیاهی را نابود می کند. دراین اثنا نرخ بازیافت در مناطق مختلف بسیار با هم فرق می کند: در سال 2008، اسپانیا و ترکیه تقریبا نزدیک به 90 درصد فولاد خود را از طریق بازیافت تامین کردند، پس از آنها ایتالیا با 77 درصد، ایالات متحده آمریکا با 64 درصد، کره جنوبی با 52 درصد، روسیه/اوکراین با 48 درصد و آلمان با 45 درصد در رتبه های بعدی قرار می گیرند. به نقل از آقای رنر، سهم فولاد تولید شده از طریق بازیافت در کشورهای چین، هندو برزیل به طور قابل ملاحظه ای پایین می باشد. همچنین تسهیلات کشور چین نیز برای این منظور فرسوده و ناکارا می باشند. بازیافت کاغذ شیشه و پلاستیک ها می توان فلزات را بدون آن که موادی تلف شود بازیافت کرد، اما در بازیافت کاغذ طول عمر آن محدود می باشد چرا که فیبر آن فرسوده می شود. طبق آمارهای صنعت کاغذ تولید خمیر کاغذ جهان در سال 2007 برابر 2/194 میلیون تن و تولید کاغذ 3/394 میلیون تن بوده است. بنا بر گزارش صنعت کاغذ اروپا به طور میانگین نیمی از مواد خام این صنعت از کاغذ و مقواهای بازیافت شده تامین می گردد. استفاده از شیشه بازیافت شده هم انرژی کمتری در فرایند ذوب مصرف می کند و مانع ایجاد مواد زائد می شود. با این که شیشه ماده است که می توان آن را 100 درصد بازیافت نمود، نرخ بازیافت آن در کشورهای اروپایی متفاوت بوده (در رومانی 9 درصد و در بلژیک 92 درصد) و به طور میانگین برابر 62 درصد می باشد. در خصوص بازیافت پلاستیک ها نیز مصرف سالانه جهانی مواد پلاستیکی از 5 میلیون تن درسال 1950 به بیش از 100 میلیون تن افزایش یافته است. با این حال نرخ بازیافت کل پلاستیک های مصرف شده در سال 2006 فقط 20 درصد بود.

با سپاس از تمام کسانی که پیام ارسال کرده اند بابت عدم پاسخگویی پوزش می خواهم. بسیار گرفتار و درگیر شغل و کارهای هنری و درس و ... بودم، امیدوارم  دیگر هیچ سئوالی بی جواب نماند.

ارتش سبز، حافظ لایه ازن

کشورهای در حال توسعه، بر اساس مصوبات پروتکل مونترال، حدود ۹۰ درصد از کل مصرف و تولید فریون‌ها و هالن‌ها را به عنوان مواد اصلی تحت کنترل پروتکل حذف کرده‌اند. با این حال و علی رغم دستاورد‌های چشمگیر پروتکل برای حذف مواد مخرب لایه ازن و حفاظت از لایه ازن کره زمین، بر اساس گزارش‌های موجود برخی از این مواد در صنایع و تسهیلات دفاعی و نظامی به‌عنوان مصارف حساس مورد استفاده قرار می‌گیرند و با وجود این که امروزه تاسیسات و تجهیزات نظامی جدید فاقد فریون‌ها و هالن‌ها هستند، اما استفاده از این مواد برای تعمیر و پشتیبانی از سیستم‌ها و تجهیزات قدیمی مبتنی بر این مواد همچنان ادامه دارد.بر این اساس نظام دفاعی کشورها علاوه بر وظیفه دفاع از مرزها و حفاظت از یکپارچگی کشور در زمان جنگ، وظیفه مهم دیگری نیز برای دفاع و صیانت از امنیت کشور در مقابل نابسامانی‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ناشی از تخریب محیط زیست و کاهش دسترسی به منابع زیستی را نیز در زمان صلح عهده‌دار هستند که در این زمینه ارتش سبز رویکرد برنامه محیط زیست سازمان ملل است که به عنوان رهیافت به کشورها ارائه می‌شود.
در چارچوب مقررات پروتکل مونترال، ایران در گروه کشور‌های مشمول ماده ۵ پروتکل قرار داشته و سرانه مصرف فریون‌ها و هالن‌ها در آن کمتر از ۳۰۰ گرم است. مواد مخرب لایه ازن در ایران تولید نشده و مقادیر مورد نیاز برای مصرف این مواد در داخل کشور از طریق واردات از سایر کشور‌های عضو پروتکل تامین می‌شود. هدف عمده و اصلی از اجرای برنامه‌های پروتکل مونترال در ایران کاهش تدریجی مصرف و واردات مواد مخرب لایه ازن و حذف فیزیکی این مواد از چرخه مصرف در بخش‌های مختلف و مصرف‌کنندگان نهایی بوده است. مواد مخرب لایه ازن در ایران شامل فریون‌ها، هالن‌ها، حلال‌های تتراکلرید کربن و تری کلرواتان، متیل بروماید و هیدروکلروفلوروکربن‌ها هستند که در طیف گسترده‌ای از واحد‌های صنعتی و خدماتی شامل صنایع تولید و مونتاژ سیستم‌های سرمایشی (یخچال‌های خانگی، تجاری و صنعتی)، اسفنج‌سازی، تعمیرگاه‌های یخچال و کولر خودرو، سردخانه‌ها، چیلرها، صنایع الکترونیک، فلزی، شیمیایی، نساجی، مواد غذایی، خودروسازی، دارویی و ‌بخش کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کشور ایران، به‌عنوان یکی از اعضای پروتکل مونترال، تاکنون با جذب بیش از ۶۵ میلیون دلار اعتبار بین‌المللی و اجرای پروژه‌های انتقال فناوری در واحد‌های مصرف‌کننده مواد مخرب لایه ازن موفق به حذف حدود ۶ هزار و ۷۰۰ تن مواد مخرب لایه ازن شده است.
در سطح بین‌المللی، پروتکل مونترال به عنوان یکی از موفق‌ترین پیمان‌نامه‌های بین‌المللی زیست‌محیطی محسوب می‌شود. تحت این پروتکل، تاکنون با تخصیص و صرف حدود ۲ میلیارد دلار کمک‌های مالی از جانب کشور‌های توسعه یافته به کشور‌های در حال توسعه، حدود ۹۰ درصد از کل مصرف و تولید فریون‌ها و هالن‌ها به عنوان مواد اصلی تحت کنترل پروتکل در کشور‌های در حال توسعه حذف شده است.
با این حال و باوجود دستاورد‌های چشمگیر پروتکل برای حذف مواد مخرب لایه ازن و حفاظت آن، بر اساس گزارش‌های موجود برخی از این مواد در صنایع و تسهیلات دفاعی و نظامی به عنوان مصارف حساس مورد استفاده قرار می‌گیرند. با وجود این که امروزه تاسیسات و تجهیزات نظامی جدید فاقد فریون‌ها و هالن‌ها هستند، اما استفاده از این مواد برای تعمیر و پشتیبانی از سیستم‌ها و تجهیزات قدیمی مبتنی بر این مواد همچنان ادامه دارد.
● مواد مخرب لایه ازن در صنایع دفاعی
بر اساس مستندات دفتر حفاظت لایه ازن سازمان حفاظت محیط زیست، بررسی‌ها نشان داده است فریون‌ها به عنوان مواد سرمایشی در سیستم‌های خنک‌کننده و تهویه مطبوع تاسیسات دفاعی از قبیل سیستم‌های تسلیحات نظامی، پادگان‌ها و ساختمان‌های اداری، تاسیسات مخابرات و ارتباطات استفاده می‌شوند. هالن‌ها به‌عنوان مواد اطفای حریق در نیروی زمینی، دریایی و هوایی بویژه برای حفاظت نیروها و کادر نظامی در سخت افزار‌های نظامی مانند هواپیما، کشتی و تانک‌ها استفاده شده و حلال‌ها به عنوان پاک‌کننده در صنایع نظامی وهیدروکلروفلوروکربن‌ها به عنوان یکی دیگر از مواد مخرب لایه ازن به عنوان ماده سرمایشی در سیستم‌های خنک‌کننده و بعنوان عامل پف‌دهنده در تعمیر و نگهداری سیستم‌های عایق‌بندی و به عنوان حلال در برخی کاربرد‌های خاص در تاسیسات و تجهیزات نظامی کاربرد دارند.
توجه به مدیریت مواد و ترکیبات مضر برای محیط زیست از آن‌رو اهمیت دارد که در بسیاری از موارد تاثیرات سوء ناشی از کاربرد این مواد نه تنها باعث تخریب محیط زیست پیرامون ما می‌شود، بلکه به صورت غیرمستقیم بر نظام‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور‌ها نیز تاثیر سوء می‌گذارد. از جمله تاثیرات سوءاجتماعی، اقتصادی و سیاسی ناشی از تغییرات آب و هوایی، افزایش نرخ مهاجرت از کشور‌های آسیب‌دیده به سایر کشور‌هاست که عامل اصلی بسیاری از نا‌امنی‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در کشور‌های پذیرنده این دسته از مهاجران بوده است.
● پدافند عامل و غیرعامل
در عین حال توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که با تبدیل و جایگزینی سیستم‌های مبتنی بر مواد مخرب لایه ازن در بخش‌های صنعتی و خدماتی غیر نظامی، بسیاری از تاسیسات و تجهیزات نظامی و دفاعی بویژه در بخش غیر عملیاتی (پدافند غیرعامل) نیز به سیستم‌های عاری از مواد مخرب لایه ازن تبدیل شده، اما فرآیند تبدیل و جایگزینی هنوز در بخش دفاعی و نظامی تکمیل نشده است.
اکنون بسیاری از نهاد‌های دفاعی و نظامی در سراسر دنیا اقداماتی را برای اتخاذ و اجرای سیستم‌های مدیریتی مناسب برای کاهش و حذف مواد مخرب لایه ازن انجام داده‌اند. هدف از این اقدامات در درجه اول تضمین موجودی (ذخایر) مواد مخرب لایه ازن در صنایع و تاسیسات نظامی و دفاعی برای عملیات پدافند عامل است. در مواردی که جایگزین مناسبی برای مواد مخرب لایه ازن وجود نداشته است، این مواد از بخش پدافند غیرعامل (غیر عملیاتی) جمع‌آوری و جهت استفاده در بخش پدافند عامل (عملیاتی) ذخیره شده است. این ذخایر بانک مواد مخرب لایه ازن نامیده می‌شوند. در گزارش سال ۲۰۰۸ کمیته ارزیابی تکنولوژیک و اقتصادی پروتکل مونترال، موارد عمده کاربرد مواد مخرب لایه ازن در تسلیحات نظامی را مشخص کرده است. این کاربرد‌ها می‌توانند به عنوان اولویت‌های اصلی در برنامه مدیریت حذف مواد مخرب لایه ازن در صنایع و تاسیسات نظامی و دفاعی مد‌نظر قرار گیرند.
● کاربرد فریون‌ها در صنایع نظامی
بر اساس مستندات دفتر حفاظت لایه ازن سازمان حفاظت محیط زیست، فریون‌ها یا مواد مخرب لایه ازن (CFCs) عمدتا در سیستم‌های خنک‌کننده (سرمایشی) و بویژه در سیستم‌های تهویه مطبوع کشتی‌ها و تاسیسات قدیمی نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرند. کاربرد فریون‌ها در برخی از تجهیزات نظامی دریایی مانند کشتی‌ها و زیر دریایی‌ها همچنان ادامه دارد. چرا که سیستم‌های سرمایشی در این قبیل تجهیزات به نحوی طراحی شده‌اند که فقط امکان استفاده از نوع مشخصی از مواد مخرب لایه ازن (فریون‌ها) را فراهم می‌سازند. ابعاد و احجام این قبیل تاسیسات خنک‌کننده متناسب با نیازهای خاص تجهیزات نظامی طراحی‌شده و ممکن است با جایگزینی فریون‌ها برخی مشخصات تجهیزات نظامی مانند ویژگی اکوستیک آنها تغییر بکند. در برخی موارد جایگزینی فریون‌ها در تجهیزات نظامی بسیار پرهزینه بوده و از این نقطه نظر هزینه عاملی محدود کننده محسوب می‌شود.
هالن‌ها (۱۲۱۱، ۱۳۰۱ و ۲۴۰۲) در تاسیسات اطفای حریق بویژه در داخل تجهیزات زرهی، هواپیماهای نظامی چند موتوره، تجهیزات زرهی دریایی و از این قبیل مورد استفاده قرار می‌گیرند. بر همین اساس انتقال فناوری در صنایع دفاعی و نظامی به منظور فراهم‌سازی زمینه‌های استفاده از جایگزین‌های هالن‌ها و احداث تاسیسات جمع‌آوری، بازیافت و استفاده مجدد از هالن‌های بازیافتی حائز اهمیت است. توجه به این موضوع بویژه با در نظر گرفتن کاهش دسترسی به هالن‌ها در بازار جهانی و ضرورت استفاده از مواد اطفای حریق غیر مخرب لایه ازن در تاسیسات و تجهیزات نظامی در بخش عملیاتی (پدافند عامل) از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
ایران، تاکنون با جذب بیش از ۶۵ میلیون دلار اعتبار بین‌المللی موفق به حذف حدود ۶ هزار و ۷۰۰ تن مواد مخرب لایه ازن شده استعلاوه بر این موارد، مقادیری از برخی مواد مخرب لایه ازن نیز به عنوان حلال در بخشی از صنایع نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد که اطلاعات بسیار اندکی در این زمینه موجود است.
در منطقه آسیا و اقیانوسیه کشور‌های هند، اندونزی، ایران، مالزی، پاکستان و تایلند دارای سیستم مدیریت جمع‌آوری و بازیافت و ذخیره هالن و تاسیسات بانک هالن هستند. از این رو تقویت این قبیل تاسیسات برای استفاده از هالن‌های بازیافتی در دیگر بخش‌های حساس مانند صنایع و تجهیزات نظامی و دفاعی اهمیت بسیار بالایی دارد.
به دنبال کارگاه‌های آموزشی برگزار شده در بیانیه نهایی نشست ۲۰ اعضای پروتکل مونترال که در اکتبر ۲۰۰۸ در شهر دوحه قطر برگزار شد، اعلام شد نیرو‌های دفاعی و نظامی کشور‌های عضو پروتکل با همکاری دولت‌ها و برنامه محیط زیست سازمانمللمتحد در اجرای برنامه‌های حفاظت از لایه ازن و حل بحران گرمایش جهانی مشارکت فعال داشته باشند.
با در نظر گرفتن این پیشرفت‌ها در زمینه مدیریت حذف مواد مخرب لایه ازن در بخش دفاعی و نظامی و با استفاده از تجربیات آخرین کارگاه آموزشی که در کشور هند به همین منظور برگزار شد، پیشنهاد شد یک کارگاه آموزشی دو روزه در سطح منطقه‌ای با موضوع حذف مواد مخرب لایه ازن در کاربرد‌های دفاعی و نظامی برگزار شود. کشور سریلانکا در روزهای ۲۷ و ۲۸ فروردین میزبانی این کارگاه را در شهر کلمبو عهده‌دار شد که ایران نیز در آن حضور داشت.
● آخرین تصمیمات پروتکل مونترال
در این نشست کشورهای عضو پروتکل مونترال به منظور حذف مواد مخرب لایه ازن در صنایع دفاعی، تصمیمات و پیشنهاداتی اخذ شد که با توجه به وجود همکاری‌های بین‌المللی بین وزارتخانه‌های دفاع کشور‌های منطقه و نظر به این‌که وظیفه اصلی نیرو‌های نظامی و دفاعی هر کشور دفاع از امنیت ملی و یکپارچگی کشور در مقابل تهدید‌های خارجی و داخلی می‌باشد، نیرو‌های دفاعی کشور‌ها باید آمادگی لازم را برای دفاع از خطرات نظامی (دخالت‌های خارجی) و حفظ امنیت داخلی (در مقابل ناامنی‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ناشی از تخریب محیط زیست و منابع طبیعی کشور‌ها از قبیل مهاجران زیست محیطی که آسیب‌های ناشی از آن به اندازه تهدید‌های نظامی برای امنیت کشور‌ها خطرآفرین است) کسب کنند. با توجه به بهره‌مندی نیرو‌های دفاعی و نظامی از استعداد‌ها و توانمندی‌های فنی، برقراری ارتباط، ایجاد انگیزش و جلب مشارکت در نیرو‌های نظامی و دفاعی کشور‌های منطقه می‌تواند زمینه مناسبی را برای مدیریت مسائل زیست محیطی فراهم کنند.
● همکاری‌های بین‌المللی
همچنین وبگاه مربوط به تجارت هالن که در حال حاضر با برنامه ازن بخش تکنولوژی، صنعت و اقتصاد برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد اداره می‌شود، پایگاه اطلاعاتی مفیدی است که نیرو‌های نظامی می‌توانند با مراجعه به آن، اطلاعات کافی در زمینه منابع تامین هالن مورد نیاز خود را در مصارف حساس کسب کنند. مقرر شد برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد جزییات مربوط به نحوه استفاده از این بانک اطلاعاتی را همراه با تسهیلات لازم در اختیار شرکت‌کنندگان قرار دهد.
● آموزش و ظرفیت‌سازی
در این زمینه از برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد درخواست شد تا تسهیلات و کمک‌های لازم را در زمینه برقراری ارتباط بین وزارتخانه‌های دفاع و سازمان‌های متولی محیط زیست کشور‌ها به منظور تبادل اطلاعات درباره بانک مواد مخرب لایه ازن و فناوری‌های جایگزینی ارائه کنند.
پیشنهاد شد وزارتخانه‌های دفاع در مجموعه تشکیلاتی خود واحدی را به عنوان مسوول هماهنگی و برقراری و حفظ ارتباط با سازمان‌های محیط زیست تعیین و ایجاد کنند. با این که ایجاد و راهبری چنین واحدی ممکن است بسته به نظام‌های مدیریت کشور‌ها متفاوت باشد، ولی شبکه ایجاد شده در هلند (DEFNET) می‌تواند به عنوان مدلی در این زمینه مورد استفاده قرار گیرد.
برقراری ارتباط بین ۳ نیروی زمینی، هوایی و دریایی از مهم‌ترین و کارآمدترین راه‌حل‌ها برای تبادل اطلاعات و همکاری ۳ نیرو در راستای مدیریت مواد مخرب لایه ازن است.

حمیده سادات هاشمی

نگاهی دوباره به بزرگترین بلا‌ی جان سیاره زمین

قورباغه کوچکی را بگیرید و آن را در ظرف آب جوشانی بیندازید. خواهید دید قورباغه بخت برگشته از هراس جانش و دمایی که به او تحمیل می‌شود بلافاصله از ظرف خود را بیرون پرتاب خواهد کرد. بار دیگر همان قورباغه را در ظرفی که در آن آبی با دمای معتدل وجود دارد قرار دهید و ظرف را روی شعله بگذارید و کم‌کم شروع به حرارت دادن آن کنید.
خواهید دید قورباغه بی‌نوا بدون آن‌که احساس خطری جدی کند درون آب باقی می‌ماند و آنقدر به حضورش در آب ادامه می‌دهد تا کم‌کم بپزد. نمی‌دانم اگر قورباغه‌ای را از کنار برکه‌ای بگیرم و این آزمایش را انجام دهم آیا قورباغه این عکس‌العمل را بروز خواهد داد یا نه، اما موجودی را می‌شناسیم که دقیقا دارد رفتار همین قورباغه را تکرار می‌کند؛ موجودی به نام انسان.
انسان امروز بسرعت در حال ذوب شدن در بلایی است که خود آن را به وجود آورده، ولی در عین حال هنوز متوجه عمق فاجعه‌ای که هر لحظه در آن فرو می‌رود، نیست. ما زمین و سیاره خود را اندک اندک گرم می‌کنیم و به نظر می‌رسد در این فرآیند گرمایشی بدون آن‌که چندان واکنشی از خود نشان دهیم تنها با ناباوری شاهد پیش رفتن در راهی هستیم که هرچه می‌گذرد بازگشت از آن دشوارتر می‌شود.
بارها و بارها درباره پدیده‌ای به نام گرمایش زمین خوانده و نوشته‌ایم، اما لازم است که هر از گاهی به طور مشخص آن را دوباره به یاد بیاوریم. اگر مردم تهران لازم است که هر روز یا هر هفته یادی از خطر مرگباری که زیر پایشان قرار دارد زلزله بکنند تا شاید بتوانند با آماده نگاه داشتن خود از بلاهای بیشتر این بلای پیش‌بینی‌ناپذیر جلوگیری کنند مردم جهان و از جمله کشور ما هم باید هر از گاهی به یاد مساله مهم و اساسی گرمایش زمین بیفتند تا شاید دست به اقدامات خردی بزنند که بتواند نقشی در کاهش دامنه‌های این مصیبت عمومی داشته باشد.
گرمایش زمین بلایی است که گازهای گلخانه‌ای بر سر سیاره ما می‌آورند. داستان این گازها که معروف‌ترین آنها گازهایی چون دی‌اکسید کربن و متان هستند،‌ داستان اهمیت تعادل در طبیعت است. اگر این گازها در جو زمین وجود نداشتند هیچ موجود زنده‌ای نمی‌توانست بر این سیاره زندگی کند.
وجود این گازها به مقدار مشخص باعث می‌شود حرارتی که طی روز و زمانی که خورشید بر فراز افق زمین است به سیاره ما می‌رسد،‌ در جو زمین باقی بماند و همه آن به فضا بازنگردد. بدین ترتیب اختلاف دمای شب و روز در سیاره زمین تا آن حد افزایش نمی‌یابد که امکان تطابق حیات با آن از میان رود. اگر این گازها در جو وجود نمی ‌داشتند یا مقدار آنها از حد مشخصی کمتر بود سرنوشت ما شبیه سرنوشت سیاره عطارد یا مریخ می‌شد که در اولی هر شبانه‌روز دما از بین جهنمی سوزان تا زمهریری غیرقابل تحمل متغیر باشد و در دیگری مانند مریخ که مقدار این گازها کم است،‌ اختلاف دمای صبح و شب به بیش از ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد.
اما وجود این مقدار متعادل گازهای گلخانه‌ای در جو زمین اگر اندکی افزایش یابد خود به نابودکننده حیاتی منجر خواهد شد.
با افزایش انباشت این گازها در جو زمین، لایه حرارتی مقاوم موجود در جو زمین ضخیم‌تر شده و اجازه نمی‌دهد تابش‌های حرارتی که به شکل امواج نور مرئی به سطح زمین می‌رسند پس از از دست دادن انرژی و تبدیل به پرتوهای حرارتی بتوانند از جو زمین فرار کنند بنابراین این گازها درون جو ما به دام می‌افتند و افزایش میزان آنها باعث ایجاد پدیده گلخانه‌ای می‌شود.
به این ترتیب با افزایش این گازها دمای میانگین زمین اندک اندک افزایش می‌یابد و با افزایش این دمای میانگین سیاره ما از حالت تعادل قبلی خارج می‌شود و اینجا دقیقا همان مقطعی است که ما نقش قورباغه‌ای خود را ایفا می‌کنیم. دمای محیط ما اندک اندک بالا می‌رود.
صنایع ما که از آغاز دوران صنعتی و بویژه کشف و استخراج و استفاده گسترده از منابع نفتی به شکل بی‌سابقه‌ای به آزاد کردن و ارسال گازهای گلخانه‌ای به جو زمین اقدام کرده‌اند، سپری حرارتی را بر فراز سیاره ما ایجاد کرده‌اند.
این سپر حرارتی باعث افزایش دمای میانگین سیاره ما شد و در نتیجه آن تغییرات بسیار وسیعی شروع به رخ دادن کرد.
تغییراتی که به نظر می‌رسد اگر فکری به حال آنها نشود بزودی چهره سیاره ما را دگرگون خواهند کرد؛ ما انسان‌ها مدت‌ها متوجه این تغییرات نبودیم و تمام توجه خود را به منافعی که استفاده از سوخت‌های فسیلی برایمان به ارمغان آورده بود، معطوف و بلافاصله شروع به استخراج بیشتر، استفاده بیشتر و آلوده کردن بیشتر کردیم تا این‌که عده‌ای از دانشمندان با بررسی میزان دمای میانگین در طول تاریخ متوجه افزایش بی‌سابقه و غیرمعمول دمای میانگین سیاره و میزان گازهای گلخانه‌‌ای در جو زمین شدند.
اگرچه باور این‌که انسان در طول تنها چند صد سال باعث چنین تخریبی شده باشد بسیار مشکل بود و همین امر باعث شد بسیاری آن را انکار کنند، اما کم‌کم و در طول سال‌های اخیر تقریبا همه دانشمندان به این باور رسیده‌اند که باید این موضوع را به عنوان واقعیتی تلخ و حقیقتی ناخوشایند بپذیرند و سعی کنند راه‌حلی برای آن ارائه کنند.
متاسفانه ارائه همه این راه‌حل‌ها نیازمند عوض کردن عاداتی است که در این مدت نه تنها ما که دولت‌ها و اقتصاد جهان به آن خو گرفته‌اند و مهم‌ترین آن تغییر الگوی مصرف سوخت‌های فسیلی است و این همان جایی است که صاحبان صنایع به طور جدی در برابر آن موضع می‌گیرند.
از یک سو کشورهای صنعتی حاضر نیستند روند شتابان توسعه خویش را به دلیل هزینه‌هایی که استفاده از منابع انرژی جدید دارند ، کند کنند و از سوی دیگر کشورهای در حال توسعه گناه این تغییرات مخرب را به گردن کشورهای توسعه‌یافته انداختند و آنها را که بیشترین نقش را در گرمایش زمین دارند به حل این مشکل دعوت می‌کنند و در حالی که این مذاکرات زمانی در اتاق‌های در بسته در حال جریان است، سیاره ما هر لحظه بیشتر با خطری مواجه می‌شود که قربانی آن ما انسان‌ها هستیم.
گرم شدن زمین باعث خواهد شد بسیاری از موجوداتی که حیات آنها به شرایط دمایی خاصی وابسته است بسرعت در حالت انقراض قرار بگیرند. این وضعیت برای مرجان‌ها و برخی گونه‌های دریایی بسرعت مشاهده می‌شود؛ اما در همان حال، برخی دیگر از گونه‌ها با از بین رفتن گونه‌های پایین‌دستی و عدم تعادلی که در محیط زیست به وجود می‌آورند، دستخوش تغییر می‌شوند.
تغییر اندک دما باعث می‌شود کلاهک‌های یخی زمین که در حکم تعدیل‌کننده جریا‌ن‌های آب و هوایی هستند بسرعت شروع به آب شدن کنند. شکسته شدن کوه‌های عظیم یخ که هرروزه در قطب رخ می‌دهد نمونه‌ای از این موارد است و نگاهی به نقشه یخ‌های شمالی در ۵۰ سال اخیر نشان از کاهش قابل ملاحظه و چشمگیر محیط اقیانوس منجمد شمالی دارد و برخی دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند تا سال ۲۰۱۵ عملا تابستان‌ها چیزی از قطب شمال زمین باقی نماند.
این رویداد فقط خانه خرس‌های قطبی را نابود نمی‌کند، بلکه باعث تغییر جریان‌های موثر دریایی و در نتیجه آن آب و هوایی می‌شود و در نتیجه هرروز هاریکن توفان‌های حاره‌ای قوی‌تر و مخرب‌تری ظهور می‌کنند و عرصه جولان آنها نیز افزایش می‌یابد، به طوری که برخی نواحی مانند جنوب ایران که تاکنون شاهد بروز این توفان‌ها نبوده‌اند، این تجربه را از سر می‌گذرانند.
ادامه این روند آثار مرگبار بسیاری در پی خواهد داشت؛ اما راه‌حل آن نه تنها در اختیار دولت‌ها و صاحبان صنایع بزرگ است که حتی من و شما نیز می‌توانیم در این مبارزه سهمی ایفا کنیم. استفاده از وسایل نقلیه عمومی یا دوچرخه ، خاموش کردن چراغ‌ها یا ابزارهای برقی غیرضروری، عایق کردن خانه و استفاده از انرژی‌های جایگزین نمونه‌ای از این فعالیت‌هاست که اگر به طور عمده مورد توجه قرار گیرد، می‌تواند باعث کمک به حل این بحران شود.
انسان اینک متوجه خطری عظیم شده است که تهدیدش می‌کند. ما حرارت آب را احساس کرده‌ایم و فقط مانده که اراده بیرون پریدن از این آب جوشان را به دست آوریم. متاسفانه فرصت زیادی باقی نمانده است و اگر اندکی تعلل کنیم دیگر جایی برای زیستن نخواهیم داشت.

پوریا ناظمی

تولید آجر و خوراک دام از لجن

بررسی فعالیتهای پژوهشی منحصر به فرد سه تن از دانشجویان رشته محیط زیست واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص تولید آجر عایق و نسوز از لجن تصفیه فاضلاب آلومینیوم، خوراک دام از لجن کشتارگاه صنعتی مشهد و تهیه خوراک دام از لجن روغن نباتی  طی نشستی مطبوعاتی در این واحد  برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی واحد علوم و تحقیقات ، دکتر مصطفی خضری مدیر گروه محیط زیست و استاد راهنمای این دانشجویان در نشست مطبوعاتی گفت: پایان نامه ها و پژوهشهای انجام گرفته در جهت کاهش تولید آلاینده های محیط زیست بوده و ما جزء نخستین افرادی هستیم که مسئله کمینه سازی ضایعات تحت عنوان سیستمهای کمینه سازی ضایعات را مطرح و این سیستم مدیریتی را در چندین کارخانه معتبر اجرا کنیم.

وی ادامه داد:  با توجه به اینکه میزان آلاینده ها در کشور بالاست و تولید آلاینده ها تقریبا اجتناب ناپذیر است باید میزان آلاینده ها را هر چند باشد کمینه سازی کنیم و حجم آن را کاهش دهیم و از این طریق ضایعات را نیز کم کنیم که برای نخستین بار سه طرح با کمک دانشجویان این واحد دانشگاهی با عنوان تولید آجر و خوراک دام از لجن انجام گرفته است.

دکتر خضری افزود: مشکل لجن چالش آینده تمام کشورهای جهان خواهد بود چون اکثر کشورها به آلاینده بودن لجن و استفاده از آن به عنوان کود استفاده می کردند اما با توجه به بیماری زا بودن موادموجود در این لجن و بار آلودگی زیادی که دارند و حجم بسیار زاید این لجن ها ضرورت انجام این طرح لازم بود.

وی با اشاره به این که در جهان چندین میلیارد متر مکعب لجن و در تهران 4 میلیارد متر مکعب فاضلاب شهری تولید می شود تصریح کرد : مشکل عمده ما فاضلاب صنعتی است که حجم بسیار زیاد این لجن را تولید می کند . روش کار ما در هر سه پروژه اول شناسایی لجن و مواد تشکیل دهنده آن بود که برای هر کارخانه حدودا 10 تا 20 مورد کلی آزمایش شد و با توجه به آزمایشات انجام شده متوجه شدیم فرمول لجن این واحدها به چه موادی شباهت دارد مثلا فرمول لجن واحد آبکاری شبیه ماده معدنی و رموکولیت است و با توجه به شباهت این فرمول با ماده معدنی و رموکولیت استفاده هایی در تولید مصالح ساختمانی سبک انجام شد.

پریسا غفوری دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست در این نشست در رابطه با کار پژوهشی خود گفت: هدف از انجام این بررسی اثرات زیست محیطی ناشی از لجن واحد های آنودایزینگ آلومینیوم و ارائه راهکارهای مناسب ، یافتن کاربردهایی برای استفاده از کیک لجن واحدهای آنودایزینگ آلومینیوم است به طوری که باعث جلوگیری از رها سازی آن در محیط و کاهش آلوده سازی منابع آب و خاک و در نتیجه حفاظت محیط زیست شود. همچنین فروش محصولات بازیابی شده، صرفه های اقتصادی مناسبی را نصیب این کارخانه کند به منظور انجام این تحقیق چند کارخانه تولید پروفیل آلومینیوم که فرآیند آنودایزینگ و سپس تصفیه پساب در آنها صورت می گیرد انتخاب شد سپس از کارخانه های ابسکون و ایران پویا ( جنرال استیل ) بازدید به عمل آمده و از لجن حاصل نمونه برداری صورت گرفت.

به گفته غفوری نتایج نشان داد که آجرهای با ترکیب 40، 50 و 60 درصد لجن از نظر پارامترهای استاندارد آجر معمولی مصارف داخلی هیچ محدودیتی نداشته و به این منظور قابل استفاده هستند همچنین این آجرها ازنظر نشت فلزات سنگین در حد استاندارد بوده و مشکلی در این زمینه ندارند.

شادی کافی دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست نیز در این نشست افزود: هدف از تهیه خوراک دام از لجن کشتارگاه صنعتی مشهد ، بررسی راهکارهایی جهت کاهش آلودگی لجن تصفیه فاضلاب این کشتارگاه و استفاده بهینه از آن بوده است.

وی ادامه داد: دفن لجن نیاز به رعایت ضوابط خاصی است که معمولاً به دلیل رعایت نکردن این ضوابط محیط زیست آلوده می شود آلودگی می تواند از طریق آّب و خاک به محصولات کشاورزی و انسان راه یابد.

به گفته وی  بهترین راه مهار این مشکلات استفاده بهینه از این ماده زائد است زیرا این ماده در صورت عمل آوری صحیح می تواند به یک ماده مفید تبدیل شود به طوری که در کشتارگاه بعضی از کشورها از این ماده به عنوان مکمل خوراک دام استفاده شد.

وی با بیان این مطلب که : آزمایشات متعددی بر روی  لجن به منظور اثبات آلودگی آن نسبت به استاندارد های زیست محیطی و پی بردن به ارزش این ماده به عنوان خوراک دام صورت گرفت گفت: طبق نظریه کارشناسان خوراک دام می توان از این ماده به عنوان یک بخش تشکیل دهنده خوراک استفاده کرد و جیره نویسی با توجه به ارزش غذایی لجن عمل آوری شده صورت پذیرفت و با  ماده مذکور کنسانتره تهیه شد به این ترتیب ماده زائدی که مشکلات فراواین برای دفن آن وجود دارد به یک ماده مفید و مغذی جهت تغذیه دام تبدیل گشت.

الهام منصوری خامنه دانشجوی  کارشناسی ارشد محیط زیست در رابطه بررسی آلودگی های لجن ناشی از تصفیه پساب صنایع تولید روغن نباتی و ارائه راهکارهای عملی گفت: هدف از انجام این تحقیق بررسی آلودگی های لجن تصفیه فاضلاب این کارخانه و در صورت امکان استفاده از این لجن به صورت ماده اولیه و یا هر نوع مصرف  دیگردر صنایع دیگر است.

وی ادامه داد: محصولات کارخانه صنعتی بهشهر روغن نباتی جامد لادن و بهار و روغن نباتی مایع لادن و آفتابگردان است که در سه شیفت کاری روزانه حدود 100 تن روغن تولید می کند. پساب این کارخانه l/h240000 است که پس از تصفیه وارد رودخانه کن می شود.

وی با بیان این مطلب که لجن تصفیه فاضلاب این کارخانه حدود ده تن در روز است افزود:  تصفیه لجن شامل تغلیظ ، تثبیت و آبگیری از لجن است  که روزانه این لجن به محل دفن کهریزک انتقال داده می شود و این عمل در روز حدود 50000 تومان برای کارخانه هزینه در بر دارد .

وی ادامه داد: آزمایشهای میکروبی نشان می دهد که لجن آبگیری شده حاوی قارچهایی مانند آسپرژیلوس فلاووس و سموم ناشی از آن می باشد اما لجن فرآوری شده فاقد قارچ است .

وی افزود: آزمایش از کنستانتره تولیدی نشان می دهد که این کنسانتره  از نظر غذایی مناسب و از نظر وجود فلزات سنگین و وجود استرانسیم مطابق با نیاز و سطح تحمل دام می باشد و از نظر میکروبیولوژی فاقد هرگونه آلودگی است.

وی خاطر نشان ساخت: با توجه به مقایسه با استانداردهای آب و خاک که انجام  گرفته است ، این لجن هم از نظر فلزات سنگین وهم از نظر عناصر مغذی آلاینده است و باعث آلودگی آب و خاک خواهد شداز نظر زیست محیطی آلوده کننده محسوب می شود.

تومبیلی با سوخت شکلاتی از جنس هویج، سیب زمینی و سویا تولید شد

شرکتی انگلیسی در اقدامی شگفت انگیز و مبتکرانه اتومبیل مسابقه ای برای رقابتهای فرمول 3 تولید کرده است که بدنه آن از سبزیجات ساخته شده و سوخت آن از شکلات تأمین می شود.

به گزارش خبرگزاری مهر، شرکت eco F3 با همکاری محققان دانشگاه وارویک این اتومبیل جالب توجه را در راستای ارائه محصولی سازگار با محیط زیست ابداع کرده و در ساخت چرخهای آن از هویج، بدنه آن از سیب زمینی و صندلیهای آن از دانه های سویا استفاده شده است.

برای این اتومبیل گیاهی از روغنهای گیاهی به عنوان روان کننده تجهیزات موتور استفاده شده و موتور آن می تواند انرژی حرکتی خود را با استفاده از روغنهای گیاهی و عصاره شکلات تأمین کند.

بدنه این اتومبیل با استفاده از ترکیبی از فیبرهای گیاهی و رزینها تولید شده و نام اولین اتومبیل مسابقه با بدنه دوست دار محیط زیست را برای این اتومبیل گیاهی به ارمغان آورده است.

بر اساس گزارش تلگراف، امکان شرکت دادن این اتومبیل در دوره بعدی رقابتهای قهرمانی وجود ندارد زیرا ساختار غیرعادی و سوخت شکلاتی این اتومبیل با مقررات مسابقه همخوانی ندارد.

خبرگزاری مهر

سالانه دو درجه سانتیگراد به دمای کره زمین اضافه می‌شود

اتحادیه اروپا طی بیانیه‌ای اعلام کرد که بر اساس نظر کارشناسان محیط زیست، دمای کره زمین روی دور تند قرار گرفته و سالانه دو درجه سانتیگراد افزایش می‌یابد.

به گزارش سرویس «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، به نقل از رویترز، ‌بر اساس اعلام نظر کارشناس محیط زیست اتحادیه اروپا، مشخص شد که طی دو سال گذشته یا به عبارتی از سال 2007 میلادی، دمای هوا در کره زمین نزدیک به دو درجه سانتیگراد افزایش یافته و احتمال این که این میزان تا پایان سال 2010 میلادی افزایش بیشتری داشته باشد، بسیار زیاد است.

«ویلیام هیر»، یکی از دو هزار و 500 کارشناسی است که در رابطه با افزایش گرمای کره زمین نظریاتی را اعلام کرده و معتقد است که در صورت گرم‌تر شدن هوای کره زمین،‌ علاوه بر آب شدن یخ‌های دو قطب، زمین با تبخیر آب‌های جاری خود نیز مواجه خواهد شد.

بر اساس برنامه بین‌الدولی تغییرات جوی سازمان ملل در سال 2007 میلادی،‌ افزایش دو درجه‌ای گرمای زمین بیشتر به خاطر انتشار روز افزون گازهای گلخانه‌ای است.

در گزارش 175 کشور جهان که در بن آلمان در مورد برنامه تغییرات جوی سازمان ملل حضور داشتند، مشخص شد که افزایش سطح آب‌ها، وقوع سیلاب‌ها، خشکسالی‌ و وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده در مناطق مختلف جهان، ناشی از افزایش دو درجه‌ای دمای هوای کره زمین است و باید برای مقابله با این مشکل، راه حل مناسب پیشنهاد کرد.

همچنین بر اساس اعلام سازمان جهانی هواشناسی، در سال‌های قرن اخیر سطح آب‌های آزاد 18 تا 59 سانتیمتر افزایش یافته و پیش‌بینی شده در سال 2100 میلادی این میزان به 30 تا 40 و یا حتی 140 سانتی‌متر افزایش بیاید.

علاوه بر این، گمان می‌رود تا سال 2050 میلادی اثری از یخ‌های دو قطب باقی نماند.