یک یلدای ساده و خودمانی داشته باشیم

ایرانیان نزدیک به چند هزار سال است که شب یلدا آخرین شب پاییز را که درازترین و تاریکترین شب در طول سال است تا سپیده دم بیدار می مانند و در کنار یکدیگر خود را سرگرم می دارند تا اندوه غیبت خورشید و تاریکی و سردی روحیهٔ آنان را تضعیف نکند و با به روشنایی گراییدن آسمان به رخت خواب روند و لختی بیاسایند.

در آیین کهن، بنابر یک سنت دیرینه آیین مهر شاهان ایرانی در روز اول دی ماه تاج و تخت شاهی را بر زمین می گذاشتند و با جامه ای سپید به صحرا می رفتند و بر فرشی سپید می نشستند. دربان ها و نگهبانان کاخ شاهی و همهٔ برده ها و خدمت کاران در سطح شهر آزاد شده و به سان دیگران زندگی می کردند. رئیس و مرئوس، پادشاه و مردم عادی همگی یکسان بودند. البته درستی این امر تایید نشده و شاید افسانه ای بیش نباشد. ایرانیان در این شب باقی مانده میوه هایی را که انبار کرده بودند به همراه خشکبار و تنقلات می خوردند و دور هم گرد هیزم افروخته می نشستند تا سپیده دم بشارت روشنایی دهد زیرا به زعم آنان در این شب تاریکی و سیاهی در اوج خود است. جشن یلدا در ایران امروز نیز با گرد هم آمدن و شب نشینی اعضای خانواده و اقوام در کنار یکدیگر برگزار می شود. متل گویی که نوعی شعرخوانی و داستان خوانی است در قدیم اجرا می شده است به این صورت که خانواده ها در این شب گرد می آمدند و پیرترها برای همه قصه تعریف می کردند. آیین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوه های گوناگون است که همه جنبهٔ نمادی دارند و نشانهٔ برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند، این میوه ها که اغلب دانه های زیادی دارند، نوعی جادوی سرایتی محسوب می شوند که انسان ها با توسل به برکت خیزی و پردانه بودن آنها، خودشان را نیز مانند آنها برکت آور می کنند و نیروی باروی را در خویش افزایش می دهند و همچنین انار و هندوانه با رنگ سرخشان نمایندگانی از خورشید در شب به شمار می روند. در این شب هم مثل جشن تیرگان، فال گرفتن از کتاب حافظ مرسوم است. حاضران با انتخاب و شکستن گردو از روی پوکی و یا پُری آن، آینده گویی می کنند.

اما امروزه این شب نشینی  ساده و  سنتی به یک  میهمانی تجملاتی و با هزار چشم و هم چشمی تبدیل شده و مردم به دلیل نداشتن استطاعت مالی زیاد و عدم تهیه کالاهای گرانقیمت و خوراک های اشرافی، دور این گردهم آیی زیبا را خط کشیده اند.

کمی با خودتان اندیشه کنید که آیا از یک میهمانی ساده که در آن چند نفر که با موسیقی اشنایی دارند و با نواختن یک ساز و خواندن چند خط آواز و همراهی میهمانان ، فضا را شاد و دلنشین میکنند و یا شخصی که با مطالعه و تمرین توانسته است برای دیگران فال حافط یا ... با تفسیر و بیان خوب بگیرد، برای شما لذت بخش تر است یا جشنی که میزبان مرتب نگران ظروف کریستال و غذاهای گرانقیمتی است که روزها وقت و فکر او را مشغول کرده است. در این صورت شما فقط پس از کلی پرخوری و  شنیدن غیبت و حرف های سطحی مربوط به سریال های تکراری ماهواره های غربی به منزل برگشته و خسته و سنگین فقط به خوابیدن فکر میکنید و  چرت زدن های کار فردا

به جای این تفکر، بهتر است به این بیندیشید که در قدیم، بدون وجود یخچال های امروزی، روستاییان با ورقه و خشک کردن بعضی محصولات خود، مانند میوه ها، گوجه فرنگی، بادمجان و ... آنها را برای زمستان های سرد که باغ ثمری نداشت نگه میداشتند و از میهمانان خود با آن پذیرایی میکردند. کاری که حتی امروزه در بعضی روستاهای توسعه نیافته ایران و جهان انجام می شود. 

سر تا سر سال، هسته های میوه هایی چون زردآلو و کاج که سرشار از  ویتامین ای و زینک هست ، تخمه هندوانه، خربزه ، طالبی، گرمک و آفتابگردان را جمع کنید. همیشه کمی ذرت خشک در منزل داشته باشید. میوه های اضافه  را با کارد باریک ببرید و خشک کنید .

هسته های هندوانه را درون قابلمه ای با آب کم بریزید و با کمی مواد طعم دهنده مانند نمک و گلپر و زردچوبه و فلفل برای یک ساعت بپزید تا آب آن تمام شده و در ته ظرف بو داده شود.

دو عدد نان ساندویچی که لازم نیست خیلی هم تازه باشد را  با کارد باریک به ضخامت دو سانت ببرید . در ظرفی یک تخم مرغ را با یک استکان شیر خوب مخلوط کنید. هر برش این نان ها را آغشته به مخلوط شیر و تخم مرغ کرده و در روغن سرخ کنید و روی آن خاکه قند بپاشید و با چای از میهمانان تان پذیرایی

 کنید.

غذاهای سنتی ساده مثل دمپختک، استامبولی پلو یا عدس پلو و تخم مرغ نیمرو، باقلاقاتق شمالی، میرزاقاسمی، آش رشته یا سوپ جو میتواند باب دل همه میهمانان شما باشد.

باور داشته باشید که نیاز به پذیرایی شاهانه و مجلل نیست و فقط با به میهمانان تان این اطمینان را بدهید که از حضور و وجود آنها خوشحال هستید و  برای پذیرایی از آنها، تعمدأ از چیزی کوتاهی و خودداری نکرده اید. 

سعی کنید بر محتوای تأثیر گذار و خاطره ای که از شب یلدای شما به جا میماند، بیشتر تکیه کنید. آدم هایی که شبیه هم هستند و از اطلاعات و هنر و دانش خاصی بهره مند هستند را دعوت و به هم معرفی کنید. مطمئن باشید سادگی و صداقت شما بالاترین ارزش این شب شنتی خواهد بود.