پسماندها و بازیافت

اخبار مربوط به زباله و بازیافت

پسماندها و بازیافت

اخبار مربوط به زباله و بازیافت

استحصال فلزات گرانبها از پسماند با دانش ایرانی

سیناپرس: امروزه کشورهای معدن خیز دنیا در کنار استحصال فلزات استراتژیک آهن، مس، سرب و روی، آلومینیوم و ...به فلزات گرانبها همچون طلا، نقره، تیتانیوم، پالادیم و وانادیوم هم توجه ویژه ای نشان می دهند زیرا این فلزات کاربردهای روز افزونی در صنایع جدید دارند.

سالها سهم عظیمی از این فلزات گرانبها از ایران خارج و با قیمت گزاف بار دیگر وارد کشور می شد اما محققان یکی از شرکت‌های دانش بنیان کشور توانستند با اتکا به توان داخلی و بومی سازی این دانش، از خروج ارز و این فلزات گران قیمت جلوگیری کنند.

به همین منظور گفت و گویی با حسین مرادی، مبدع این روش، مدیر عامل شرکت صنایع بازیابی فلزات رنگی، کارآفرین برتر کشور در زمینه بازیابی فلزات رنگی و گرانقیمت انجام دادیم.

چه دلیلی باعث شد تا شما به عنوان یکی از کارآفرینان برتر کشور مطرح شوید؟

عمده فعالیت ما در این شرکت استحصال فلز از پسماند است. این کار در گذشته توسط چند کشور خارجی انجام می شد و ما در این زمینه کاملا وابسته به فناوری کشورهایی همچون آلمان، چین و بلژیک بودیم اما شکر خدا ما توانستیم با 30 سال تلاش بی وقفه این وابستگی را کاملا قطع کنیم و در این زمینه به خودکفایی برسیم. ورود به این مبحث و ایجاد بازار کار برای نیروی جوان باعث شد تا من به عنوان یکی از کارآفرینان برتر و موفق کشور  در این زمینه مطرح شوم.

 با انجام این کار چه میزان از خروج ارز جلوگیری شده است؟

ما با این کار از  خروج ارز و فلزات گران بها  مانند طلا، نقره، پلاتین، پالادیم، رادیوم و...به کشورهای بیگانه جلوگیری کرده ایم. خروج این فلزات از دلار هم ارزشمند تر است. در سال حدود 30 تن نقره و 1 تن طلا در کشور تولید می شود. در گذشته به دلیل نداشتن دانش این فناوری، این فلزات گران بها از کشور خارج می شد و در نهایت با تعلق اجرت بسیار بالا به ایران بر می‌گشت. ما با کسب این فناوری و بومی کردن این دانش سالانه از خروج این فلزات جلوگیری کرده ایم.

به نظر شما یک کارآفرین موفق می بایست چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟

یک کارآفرین باید روحیه خستگی ناپذیری داشته باشد و به کاری که انجام می دهد اعتقاد و اعتماد کامل داشته باشد زیرا همواره زندگی بشر پر از فراز و نشیب های زیادی است. اگر قرار باشد او با کوچکترین حادثه و شکستی روحیه اش را از دست بدهد از ادامه کار باز خواهند ماند. یک کار آفرین باید همیشه به افق های بالا دست کار خود بیاندیشد. نگریستن از افق پایین دست، ترس و وحشت به بار می آورد و مانع از ادامه کار می شود.

رمز موفقیت خود را در چه چیز می دانید؟

من همیشه به کاری که انجام می دادم اعتقاد داشتم. در ضمن من اهل مشورت و رای زنی هستم. هیچ وقت با مشورت دیگران، ضرری متوجه انسان نمی شود. همچنین انسان نباید خود بین باشد. خود بینی انسان را تباه می کند. به نظر من انسان تنها با توکل به خدا و اتکا به نیروی ذاتی و بالقوه خود می تواند به موفقیت برسد.

هیچ وقت از ادامه این کار پشیمان نشدید؟

نه به هیچ وجه از انجام این کار پشیمان نشده ام.هیچ وقت هم گلایه‌ای نکرده‌ام تا مبادا فرزندانم از ادامه این کار پشیمان شوند.

توقع تان از دولت چیست؟ آیا اساسا بخش دولتی هم به اهمیت این موضوع در جامعه پی برده اند؟

ما تاکنون بدون حمایت دولت و با وقت و توان مالی و کارآمدی نیروهای انسانی خودمان این کار را انجام داده ایم. توقع ما از دولت ایجاد فضای خوب برای تحقق این امر است تا کارآفرینان و صاحبان سبک و ایده بدون داشتن هیچ دغدغه ای  بتوانند به کیفیت و کمیت، پویایی، استعداد و نیروهای کار خودشان فکر کنند. متاسفانه مشکلات و دغدغه های زیاد این بخش صنعت باعث شده است تا فرزندان صاحبان ایده سبک راه پدرانشان را ادامه ندهند در صورتی که صنعت در دراز مدت تکامل می یابد. مبدع شرکت های خارجی با قدمت 180تا 200 سال خود عمر نکرده اند بلکه فرزندان آنها راه او را ادامه داده‌اند تا امروز به این موفقیت دست یافته‌اند.

منبع: https://sinapress.ir/news/5084


روش‌های حذف فلزات سنگین

روش های مختلفی برای حذف فلزات سنگین و خارج نمودن آنها از محیط از جمله پساب‌های صنعتی وجود دارد که به طور عمده شامل روشهای شیمیایی و بیولوژیکی می‌گردد. 

برای از بین بردن فلزات سنگین فاضلاب‌ها روش‌های زیادی ارائه شده است که شامل روش‌های حذف شیمیایی، روش تبادل یون، روش‌های الکترولیتی، روش جذب سطحی، روش اسمز معکوس(reverse-osmosis) ، روش الکترو دیالیز(electrodialytic) ، تبخیر غلظتی، حذف زیستی، استخراج حلال، لخته شدن، فرایند تفکیک پیوسته و غیره می‌باشد. به هر حال مشروط به دلایل اقتصادی و فنی این روش‌ها اکثراً در داخل و خارج پذیرفته شده اند. این روش‌ها هم باعث کاهش مقدار زیادی از محصول فاضلاب می‌شوند و هم کیفیت حذف آلودگی را بهبود می‌بخشند[7،6،4]. می‌دانیم با وجود آلودگی جدی محیط توسط فلزات سنگین، تعداد زیادی از آنها مثل نقره، سرب و مس گرانبها هستند و می‌توانند برای کارهای وسیع، بازیابی و مجدداً مورد استفاده قرار گیرند. بنابراین حذف و بازیافت فلزات سنگین از فاضلاب مورد توجه بیشتری هستند و توجه بیشتری را برای فوائد اقتصادی و بوم شناختی می‌طلبد[10]. 
استخراج فاز جامعه یکی از مهم ترین روش‌های جداسازی است که فوائد زیادی مثل سادگی، گزینندگی، قابلیت استفاده مجدد، قابلیت انعطاف در انتخاب فاز جامد، مصرف پایین حلال‌های آلی یا عدم نیاز به حلال‌های سمی، هزینه پایین و زمان استخراج پایین را دارند. 
در روش استخراج فاز جامد (solid-phase extraction (SPE)) اساس عمل بر جذب سطحی است که معمولاً بر جاذب پلیمری غیر قطبی (فاز معکوس) به واسطه ی نیروهای واندروالسی یا فعل و انفعال‌های هیدروفوبیک استوار است. در هر حال به دلیل اینکه بیشتر فلزات یونی هستند به وسیله ی جاذب‌های پلیمری تثبیت نمی شوند. بیشتر کاربرد SPE اساساً بر جذب سطحی یون‌های فلزی سنگین به عنوان کی لیت(chelate) یا کمپلکس‌های معدنی در شکل طبیعی می‌باشد. به هر حال در بعضی موارد عامل کی لیت ساز ممکن است مستقیماً به نمونه برای کی لیت شدن با انواع عناصر اضافه شود، کی لیت به نگهداشتن بر یک جاذب فاز جامد کمک می‌کند. گزینندگی جاذب پلیمری فاز جامد عمدتاً مربوط به گزینندگی عامل کی لیت ساز است که با یون‌های فلزی و گروه‌های عاملی در ساختار جاذب کی لیت شده است]8[. 
چندین ترکیب جاذب می‌توانند یون‌های فلزی محلول را به دام اندازند که شامل ذغال فعال، زئولیتها(zeolites) و خاک رس می‌باشند. این ترکیبات وقتی عاملدار می‌شوند دارای ظرفیت بارگذاری یون فلزی نسبتاً بالا و بستگی زیاد برای انتخاب یون‌های فلزی می‌شوند. این کارآیی استثنایی می‌تواند به حضور لیگاند‌های سطح مرزی نسبت داده شود که می‌تواند به طور ویژه با جذب سطحی انتخابی با یون‌های فلزی وفق داده شود. این اکسیدها و پلیمرهای عاملدار شده در پیش تغلیظ یون‌های فلزی برای سنجش محلول‌های چند جزئی و برای حذف اجزای سمی از رودهای آلوده استفاده می‌شوند [11].
در بحث روش‌های بیولوژیک نیز مدل‌های مختلفی ارائه شده است. یکی از مدل‌ها روش احیای باکتریایی سولفات می‌باشد به این ترتیب که باکتری‌های احیا کننده سولفات ترکیبات آلی مانند متانول و اتانول را با استفاده از سولفات اکسید نموده و بی کربنات و سولفید هیدروژن ایجاد می‌نماید. در مرحله ی بعد سولفید هیدروژن با یون‌های فلزات سنگین ترکیب و سولفید‌های نا محلول به شکل لجن متراکم رسوب می‌نماید. 
 
روش‌های دیگری نیز برای حذف فلزات سنگین وجود دارند که عبارتند از: 
- حذف فلزات سنگین آب با استفاده از ذرات نانو و پدیده ¬ی اسمز 
- حذف فلزات سنگین به روش جذب بیولوژیکی از محلول‌های آبی 
- حذف فلزات سنگین از محیط آبی توسط جذب سطحی بر روی پوست موز اصلاح شده 
-  استفاده از خاک اره در حذف فلزات صنعتی 
- حذف و یا کاهش غلظت فلزات سنگین سمی از محیط آبی به کمک امواج فرا صوتی 
- پاکسازی پساب‌های معدنی از کاتیون‌های سنگین با استفاده از زئولیت‌های طبیعی ایران 

سرنوشت پسماندهای الکترونیکی

زباله‌های الکترونیکی خیلی بیشتر از آنچه فکر می‌کنید به سلامت ما و محیط زیست مان آسیب می‌زنند
زباله‌های الکترونیکی خیلی بیشتر از آنچه فکر می‌کنید به سلامت ما و محیط زیست مان آسیب می‌زنند

برای برخی از افراد جابجا کردن لوازم الکترونیکی بزرگ و دورریختنی در خیابان‌های شهر خیلی سخت نیست اما عده ای هم هستند که دوست دارند از میزان زباله‌های الکترونیکی که در طبیعت وجود دارند، کم کنند. اگر جزو دسته دوم هستید، شاید برایتان جالب باشد بدانید که این وسایل الکترونیکی چگونه بازیافت می‌شوند و بعد از بازیافت چه استفاده‌هایی از آنها می‌شود؟ در این پست ساختنی جواب این سوال را می‌خوانید.

وقتی یک پرینتر قدیمی‌– یا هر وسیله الکترونیکی دیگر – را دور می‌اندازید، ابتدا بررسی می‌شود تا مشخص شود که قابل تعمیر هست یا خیر. شاید فکر کنید تعداد وسایل الکترونیکی که قابل بازگشت هستند خیلی ناچیز است اما حتی نمی‌توانید تصور کنید در بین زباله‌های الکترونیکی چه چیزهایی می‌توان یافت.

وسایلی که نمی‌توان آنها را برای استفاده مجدد تعمیر کرد، در کنار سایر وسایل قابل بازیافت بسته بندی می‌شوند و با تریلر به کارخانه‌های مخصوص بازیافت منتقل می‌شوند. بعد از اینکه تکنسین‌ها تمام وسایل و قطعات الکترونیکی را بررسی کردند، آنها را داخل یک خرد کننده بزرگ می‌ریزند تا تمام قطعات و سایل تبدیل به تکه‌های کوچک شوند. کارخانه‌های مختلف این تکه‌ها را براساس معیارهای مختلفی مرتب می‌کنند اما بیشتر آنها از سیستم مرتب سازی نوری استفاده می‌کنند. این نوع سیستم از یک پرتوی لیزر برای تشخیص ویژگی‌ها و خواص تکه‌هایی که روی نوار تسمه حرکت می‌کنند، استفاده می‌کند و قطعات را به پلاستیک، فلز و تراشه‌های کامپیوتری طبقه بندی می‌کند. سپس این کالاها در بازارهای جهانی به فروش می‌رسند.

وقتی این مواد فروخته شدند، بازیافت واقعی شروع می‌شود. از این مواد میتوان در کارخانه‌های مختلف و برای تولید قطعات مختلف استفاده کرد. برای مثال، تمام قطعات پلاستیکی که در کامپیوترها بکار می‌روند، مواد کند کننده آتش در خود دارند که می‌توان از آنها برای تولید مواد تکنولوژی بیشتر استفاده کرد. پلاستیک‌ها معمولاً به کارخانه‌های چینی فروخته می‌شوند تا در ساخت سایر وسایل و قطعات الکترونیکی مورد استفاده قرار بگیرند. فلزاتی که از زباله‌های الکترونیکی بازیافت شده، استخراج می‌شود معمولاً در کشورهایی که خودشان تاسیسات تولید فلز دارند، می‌مانند. در ساخت بسیاری از قطعات و وسایل الترونیکی از فلزات خاکی کمیاب استفاده می‌شود؛ استخراج این فلزات از زباله‌های الکترونیکی بسیار راحت تر از استخراج این مواد از زمین است.

اگرچه بسیاری از وسایل الکترونیکی با این روش بازیافت می‌شوند اما برخی از وسایل را نمی‌توان داخل دستگاه‌های خرد کننده ریخت. تلفن‌های همراه معمولاً دست آخر از همین کارخانه‌های بازیافت سر در می‌آورند، اما در برخی از شهرها روند بازیافت آنها متفاوت است. مثلاً در نیویورک از سال ۲۰۰۶ یک برنامه بازیافت اجباری در حال اجرا است که کمپانی‌های فروشنده موبایل را ملزم می‌کند در برنامه بازیافت هم داشته باشند. فرایند بازیافت موبال کمی‌بیشتر طول می‌کشد؛ شاید دلیلش این باشد که مردم کمتر موبایل‌هایشان را دور می‌اندازند.

وقتی وسایل الکترونیکی وارد کارخانه‌های بازیافت می‌شوند، تکنسین‌ها قطعاتی مثل کارتریج پرینت یا باتری‌های قابل شارژ که ممکن است در دستگاه خردکننده آتش بگیرند را جدا می‌کنند. مانیتورهای CRT – صفحه‌های مانیتور و تلویزیون که قبل از رواج صفحه‌های مسطح استفاده می‌شدند – باید با دست تخریب شوند زیرا پشت شیشه آنها یک لایه سرب قرار دارد که بیننده را دربرابر پرتوهای الکترونی محافظت می‌کند و تصاویر را به نمایش در می‌آورد. از هر کدام از این مانیتورها بیش از ۳ کیلوگرم سرب استخراج می‌شود که به کارخانه‌های ذوب فلز فرستاده می‌شود.

هدف از اجرای برنامه‌های اجباری بازیافت زباله‌های الکترونیکی در نیوروک – و ۴ ایالت دیگر – کاستن از حجم ۵۰ میلیون تن زباله ای است که هر سال در سرتاسر جهان در طبیعت رها می‌شوند. بیشتر زباله‌های تولید شده به تدریج تجزیه می‌شوند و در حین تجزیه گازهایی مثل دی اکسید کربن منتشر می‌کنند اما محیط اطراف شان را به کلی از بین نمی‌برند. باوجود اینکه زباله‌های الکترونیکی تنها بیش از ۲ درصد از زباله‌های رها شده در طبیعت را تشکیل می‌دهند اما ۷۰ درصد از آلودگی‌های زیستی از همین ۲ درصد ناشی می‌شوند. وقتی قطعات و وسایل الکترونیکی شروع به تجزیه شدن می‌کنند، فلزات و مواد شیمیایی داخل شان – مثل سرب – آزاد می‌شود که بشدت با مشکلات زیستی و سلامتی مرتبط است. با گذشت زمان، این مواد شیمیایی سمی‌به آب‌های زیرزمینی نفوذ می‌کنند و آنها را آلوده می‌کنند. وسایل و قطعات الکترونیکی آنقدر مواد سمی‌دارند که رها کردن آنها در طبیعت آسیب‌های جبران ناپذیری به سلامتی خودمان و محیط زندگی مان بزند.

اما اعمال این ممنوعیت‌ها چقدر کارایی دارد: در شهر نیویورک بیشتر مردم در آپارتمان‌های اجاره ای زندگی می‌کنند و به همین خاطر جریمه ۱۰۰ دلاری به دوش صاحبخانه‌هایی می‌افتد که مستاجرها را مجبور به پذیرش ممنوعیت‌ها نکرده اند. این مسئله یکی از مهمترین مشکلات پیش روی اجرای این محدودیت‌هاست؛ چون مانع از این می‌شود که جریمه متوجه مصرف کننده ای شود که به ممنوعیت‌ها اهمیت نداده است. مشکل بعدی کمبود زیرساخت‌های لازم در شهر نیویورک است؛ تصور کنید چند شهروند در روز وسایل الکترونیکی بزرگ را برای بازیافت به مراکز بازیافت خواهند آورد. البته برای رفع این مشکل مجتمع‌های مسکونی بزرگ می‌توانند درخواست نصب سطل‌های بازیافت مخصوص در محل مجتمع را بدهند که بصورت دوره ای توسط ماموران بازیافت تخلیه خواهد شد. همچنین می‌توانند به برنامه‌های بازیافت بپیوندند تا کامیون‌های بازیافت مرتباً به محل زندگی آنها سر بزند.

منبع: saakhtani.ir

خانه تکانی با زباله کمتر

خانه تکانی با زباله کمتر

ا آغاز به‌کار طرح تفکیک زباله از مبدا در پایتخت، تولید زباله‌های شهر تهران کاهش معناداری یافته است.

به گزارش جی پلاس، هرچند در روزهای پایانی هر سال میزان تولید زباله در پایتخت و شهرهای بزرگ روندی صعودی می‌یابد، اما معاون خدمات شهری شهرداری تهران بر لزوم برنامه‌ریزی به‌منظور کاهش تولید زباله توسط شهروندان تأکید کرد.مجتبی عبداللهی با اشاره به اینکه در روزهای پایانی سال شاهد روند صعودی تولید زباله در شهر تهران هستیم، گفت:« در سال‌جاری و با توجه به فرهنگ‌سازی انجام شده و همچنین استقبال مردم از طرح تفکیک زباله و کاهش تولید، انتظار داریم تا شاهد رشد کمتری در تولید زباله شهری باشیم.»

هر شهروند تهرانی روزانه بین ۷۵۰تا ۹۰۰گرم زباله تولید می‌کند که برای جمع‌آوری آن روزانه هزینه‌ای بالغ بر یک میلیارد و ۲۰۰میلیون تومان صرف می‌شود.مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند و بازیافت مواد نیز با اعلام اینکه روزانه بیش از ۷ هزار و ۵۰۰ تن زباله در پایتخت تولید می‌شود، گفت: متأسفانه در روزهای پایانی سال شاهد تولید ۱۰هزار تن زباله در شهر هستیم و هر شهروند تهرانی روازنه ۷۵۰تا ۸۰۰گرم زباله تولید می‌کند.

حسن کریمیان با تأکید بر اینکه سازمان مدیریت پسماند اهداف و برنامه‌های بسیاری را برای کاهش زباله در دست اجرا دارد، یادآور شد: حفظ و ارتقای سلامت شهروندان از مهم‌ترین اهداف این سازمان است به همین منظور سازمان مدیریت پسماند شهر تهران در زمینه تفکیک پسماند از مبدأ، آموزش‌های بسیاری را به شهروندان ارائه می‌دهد.

از طرفی معاون خدمات شهری شهرداری تهران نیز با اشاره به اجرای طرح تفکیک از مبدا در مناطق ۲۲گانه شهر تهران و در نواحی مشخصی از این مناطق گفت: «امیدواریم به‌زودی طرح تفکیک زباله در ۱۲۳ناحیه شهر تهران اجرایی و منجر به کاهش ۳۰درصدی زباله شود.»

مجتبی عبداللهی با اشاره به میزان تولید زباله در تهران گفت: « در ماه‌های پایانی سال میزان تولید زباله در تهران بیشتر می‌شود. » وی گفت: «در روزهای پایانی سال میزان تولید زباله بسیار زیاد است و دوبرابر میزان جهانی زباله در پایتخت تولید می‌شود. تهرانی‌ها در روزهای پایانی سال به‌طور متوسط روزانه بیش از یک کیلوگرم زباله تولید می‌کنند که این رقم دوبرابر سرانه تولید زباله در شهرهای توسعه‌یافته جهان است.»

به گفته وی با آغاز طرح تفکیک زباله از مبدا و همچنین آموزش‌های چهره‌به‌چهره و برنامه‌های مختلف آموزشی که در سطح مناطق در دست اجراست، انتظار بر این است که با نزدیکی به روزهای پایانی سال تولید زباله در شهر تهران کاهش یابد. همانطور که تاکنون با اجرای این طرح شاهد کاهش زباله‌های خشک و ‌تر در برخی از مناطق شهر تهران بودیم.

جلب مشارکت شهروندان به‌معنای زباله کمتر

تنها مدیران شهری نیستند که بر کاهش تولید زباله توسط شهروندان تهرانی تأکید دارند. اعضای شورای شهر تهران به‌ویژه اعضای کمیسیون سلامت شورای شهر هم بر اجرای طرح‌های آموزشی به‌منظور کاهش تولید زباله تأکید دارند.رحمت‌الله حافظی در این‌باره گفته است که علاوه بر بالا بردن استانداردهای لازم در پردازش زباله باید با آموزش‌های مناسب از مردم بخواهیم که از طریق مصرف صحیح و بهینه، زباله کمتری را تولید کنند و به تفکیک زباله از مبدا نیز توجه شود.

وی از مسئولان مدیریت پسماند خواست تا به‌صورت قانونی به این مسئله رسیدگی کنند و افزود: تفکیک زباله از مبدا به‌صورت جدی باید صورت گیرد تا هزینه حمل‌ونقل آن نیز کاهش یابد.رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با تأکید براینکه آموزش همگانی و عمومی باید در راس کارها قرار گیرد، افزود: علاوه بر بالا بردن استانداردهای لازم در پردازش زباله باید با آموزش‌های مناسب از مردم بخواهیم که زباله کمتری را تولید کنند همچنین مسئله تفکیک زباله از مبدا نیز آموزش و باجدیت پیگیری شود.

آموزش طرح بازیافت در کل مناطق تهران توسعه می‌یابد

۲۲ ناحیه در مناطق ۲۲ گانه شهر تهران هم‌اکنون میزبان اجرای طرح آزمایشی تفکیک زباله از مبدا هستند که به‌گفته مسئولان، این طرح با استقبال و مشارکت گسترده شهروندان روبه‌رو شده‌ است. معاون امور خدمات شهری منطقه۶شهرداری تهران از افزایش ۵درصدی تفکیک زباله از مبدا در این منطقه خبر داده‌است. معاون خدمات شهری منطقه۱۹تهران نیز از مشارکت ۵۰درصدی شهروندان در اجرای این طرح گفته است و معاون خدمات شهری مناطق ۵و ۲نیز از آموزش شهروندان و تأثیر آن بر فرهنگ تولید پسماند در مناطق خود خبر داده‌اند.

منبع: همشهری آنلاین

ارکستر بازیافتی

ارکستر بازیافتی به نوعی تبدیل زباله به موسیقی است که توسط موسیقدان و دوست‌دار محیط زیست و کودکان و نوجوانان تشکیل شده است.
 
ارکستر بازیافتی

در این خبر نوازندگان جوان قصد دارند در سراسر جهان برنامه ها‌ ارکستر خود را انجام دهند. آنها حتی حق امتیاز و ویزای فعالیت در اروپا را هم بدست اورده‌اند. با این حال، آنها هنوز در یک محل جمع آوری زباله در جنوب امریکا زندگی می‌کنند!
آنها راز موفقیت خود را مدیون مدیرفوق‌العاده گروه خود اقای چاوز می‌دانند که آنها را آموزش داده و زباله‌های شهرشان را به گنج بی بدل یعنی کنسرت موسیقی تبدیل کرده است.
کیتورا، واقع در حومه آسونسیون در پاراگوئه است. در واقع کیتورا یک جامعه شکل گرفته در اطراف محل‌های دفن زباله است که اکثر مردم در انجا زندگی خود را با فروش بطری‌های پلاستیکی و یا هر آنچه را که می‌شود به پول تبدیل کرد را جمع کرده و به فروش می‌رسانند.
این منطقه همه جا زباله وجود دارد که برای بازیافت آن هنوز تلاش موثری صورت نگرفته است. از طرفی همه جا نیز فقرو فقدان آموزش ترکیبی بسیار بدی برای آینده ساکنان این منطقه به خصوص برای کودکان و افراد جوان به وجود اورده است. کودکان و نیروهای جوانی که در معرض ابتلا به بزهکاری و مواد مخدر هستند.
اما در شش سال گذشته، نور امیدی از طریق موسیقی در کیتورا شروع به درخشش کرده است که همگان را در بهت فرو برده است! 
و آن نور امید " ارکستر بازیافتی" نام دارد که توسط فردی به نام فیوو چاوز رهبری و هدایت می‌شود. چرا ارکستر بازیافتی؟ زیرا تمام سازهای موجود در این ارکستر از مواد موجود در زباله‌‌ها ساخته شده است. برای نمونه؛ لوله‌های آب قدیمی- ساکسیفون است. چنگال، چاقو، قاشق و سکه تبدیل به کلید‌های موسیقی؛ قوطی و سینی پخت برای ویولون استفاده می‌شود و درام پرکاشن با اشعه X و پالت چوبی و یا سطل های زباله ساخته می‌شودو...
تمام این ایده و خلاقیت توسط یک تکنسین موسیقی و معلم زیست محیطی شروع شد. فیوو چاوز نه تنها به کودکان خیابان‌ها و محل‌های دفن زباله؛ اموزش موسیقی می‌دهد بلکه با خود ‌انها وسایل مورد نیاز ساخت ارکستر را در میان زباله‌ها جستجو می‌کند. چاوز، که رهبر گروه کر کلیسا بود در حال حاضر، هدایت این پروژه‌های نوآورانه را به عهده دارد. او را معجز نجات کودکان و نوجوانان منطقه می‌دانند.

 


او در این باره می گوید:"این یک پروژه اجتماعی است که از موسیقی به عنوان یک کاتالیزور استفاده می‌شود." چاوز توضیح می‌دهد که ما به شدت در حال کار بر روی بسیاری از خانواده‌ها، نوجوانان و کودکان هستیم. و امیدواریم با این روش زندگی و آینده آنها را متحول کنیم.
او می‌گوید: " این یک ماموریت است. من حضور خدا را در آن احساس می‌کنم. اعتقاد دارم که همه چیز با توجه به برنامه‌های او اتفاق می‌افتد."
و این ماموریت نیز به لطف امکان و کمک نیکلاس گومز که یک جمع کننده حرفه‌ای زباله است، محقق شده است او در حال حاضر به یک سازنده سازهای زهی تبدیل شده است. از همان آغاز او مسئول پیدا کردن مواد برای تولید آلات موسیقی بود و کم کم به چنین پیشرفتی دست یافت. به نظرم او یک استعداد پنهان بود که اشکار شد.
خود گومز نیز می‌گوید: "زباله؛ زباله نیست. اگر شما ایده‌های خلاقانه‌ای برای انها داشته باشید. چرا که شما می‌توانید هر کاری با آنها انجام دهید.
و این ارکستر بود که کیتورا را به همه جا معرفی کرد. چرا که تا چند سال پیش، هیچ کس نامی از این محل نشنیده بود. اینجا به قول معرف "محل دفن هارمونیک" بود که قرار است فیلمی بر اساس ان ساخنه شود.
در سال‌های اخیر، ارکستر بازیافتی برای اجرا کنسرت به سراسر جهان دعوت شده و می‌شود. آنها جوایز بیشماری را از آن خود کرده‌اند. جوایز از حکومت سلطنتی هلند، اسپانیا و....گرفته تا شرکت در همایش تد TED . آنها بسیار معروف و الهام بخش میلیون‌ها نفر در سراسر جهان شده‌اند. آنان به عنوان فرزندان چاوز از کیتورا شناخته می‌شوند.
شاگردان او بر این باور هستند که آنان بسیار خوش شانس هستند که فردی مثل چاوز را در کنار خود دارند. او زندگی ما را به زیبایی تغییر داد و همچنین اینده‌ای درخشان برایمان رقم زد. آنان تا کنون به 20 کشور سفر کرده‌اند که حتی در خواب هم آن را نمی‌دیدند. 
یکی از شاگردان چاوز که جوانی 17 ساله است می‌گوید:" ما با این موسیقی بازیافتی سهم خود را از زندگی بدست اوردیم و این امر تنها با قدرت خداوند و تلاش چاوز و ما صورت گرفته است و ما شکست ذهنیت غلط و الگوی تمام کسانی هستیم که باور دارند چون در فقر بدنیا امده‌اند سرنوشتشان است و باید در فقر هم زندگی کنند. در صورتی که ما نشان دادیم این بینش به کلی قابل تغییر است.
جالب است بدانید که در منطقه کیتورا حتی خانه‌ها هم از زباله‌های بازیافتی ساخته شده است. اینجا منطقه‌ای است که غیر ممکن ممکن می‌شود! ویولن معمولی که هزینه آن بیش از یک خانه در اینجا هست ما به رایگان صاحب آن می‌شویم.
زمانی همه این کودکان در معرض خطر محرومیت اجتماعی بودند در حالیکه حال همه آنها در سراسر جهان معروف شده‌اند. حال آنها به یاری همدیگر در حال ساخت بزرگترین هنرستان منطقه خود هستند. ای هنرستان قرار است 200 کودک در خودجای داده و اموزش دهد و همچنیان هنرهای دستی و سایر کلاس‌های مورد نیاز بزرگسالان نیز در این هنرستان دایر خواهد بود آن هم به صورت رایگان! در نتیجه با کمک‌های این ارکستر بازیافتی همه کودکان منطقه امکان رفتن به کالج را در اینده خواهند داشت و همچنین بزرگسالان از اموزش‌های لازم برای زندگی بهره خواهند برد.
این گروه قرار است در جشنواره‌های بین المللی موسیقی هم شرکت کنند.

برگرفته از: cnb

فلزات قابل بازیافت - آلومینیوم

ظروف و ضایعات آلومینیوم به هر شکلی که باشد قابل بازیافت است .بنابراین فویل آلومینیومی وقوطی های نوشابه وکنسرو و بشقاب و چارچوب پنجره ها و حتی تراشه های آلومینیوم در کارگاه ها و حلقه های آلومینیومی در بازکن ها را می توان جمع آوری و بازیافت کرد.برای حفظ بهداشت محل نگهداری قوطی های مصرف شده و بازیافت صحیح تر و بهداشتی تر می توان آنها را شست و در جایی معین جمع آوری کرد. برای بازیافت قوطی های آلومینیومی ابتدا آنها را ذوب می کنند .سپس فلز مذاب را به محض سرد شدن زیر فشار می گذارند و به ورق تبدیل می کنند و سرانجام این ورقه ها را دوباره به شکل قوطی در می آورند.آلومینیوم بازیافتی نه تنها در ساخت قوطی های جدید که در ساخت مواد مختلف آلومینیومی از جمله مواد ساختمانی بکار می رود. از بازیافت ۵۰۰گرم آلومینیوم قوطی های نوشابه می توان انرژی کافی برای روشنایی یک لامپ ۱۰۰واتی به مدت ۴ساعت یا انرژی لازم برای روشنایی یک تلویزیون به مدت ۵/۳ ساعت را تامین کرد. بازیافت یک قوطی آلومینیومی در مقایسه با تولید همان قوطی از مواد خام اولیه باعث کاهش آلودگی به میزان ۹۷درصد و کاهش آلودگی هوا به میزان ۹۵درصد می شود. تولید آلومینیوم از آلومینیوم بازیافت شده نسبت به تولید آن از سنگ معدن به ۹۰ درصد انرژی کمتر نیاز دارد.بازیافت دو قوطی آلومینیومی موجب صرفه جویی در انرژی به اندازه نیم لیتر بنزین است .به همین خاطر است که آلومینیوم استفاده شده دارای ارزش قراضه ای زیادی است ساخت قطعات آلومینیومی از آلومینیوم بازیافتی هم موجب صرفه جویی در انرژی و هم موجب صرفه جویی در هزینه ها است. منبع: شیمی برای زندگی

کروم ( Chromium )

فرم فلزی کروم در سال 1797 میلادی کشف شد . این فلز دارای ظرفیت های مختلفی می باشد که عوارض آن نیز مرتبط با ظرفیت آن متفاوت می باشد . بیشترین شکل کروم به فرم کروم 2 و 3 و 6 ظرفیتی می باشد ( از آنجائی که کروم دوظرفیتی به کروم 3 ظرفیتی ( تری والان ) تبدیل می شود بنابراین بیشترین مواجهات را می توان به کروم 3 ظرفیتی ( تری والان ) ، 6 ظرفیتی ( هگزاوالان ) تقسیم نمود . به طور کلی آلیاژهای کروم مانند Stainless Steel ( که حاوی کروم ظرفیت صفر و کروم تری والانت می باشد ) سمیت کمتری نسبت به ترکیبات هگزاوالان کروم دارند . بیشترین مواجهات با کروم در صنعت ، مواجهات تنفسی و پوستی می باشد که از این مواجهات می توان به صنایع تولید کننده Stainless Steel و یا جوشکاری بر روی این آلیاژ اشاره نمود . از دیگر مواجهات با Mist کروم میتوان آبکاری را ذکر نمود که مواجهات با تری اکسید کروم ( Cro 3 ) مطرح می باشد . در مواردی که از پیگمانهای رنگی با پایه کروم استفاده می شود معمولاً کرومات سرب و روی بکار برده می شود که حاوی کروم 6 ظرفیتی می باشد و معمولاً پیگمانهای زردرنگ را تشکیل می دهند . سایر صنایعی که احتمال مواجهه با کروم وجود دارد شامل رنگ های نساجی ( معمولاً اکسید کروم ( Cr2o3 ) و سولفات کروم ) و همچنین در صنایع شیشه سازی ( فرم انعکاسی شیشه ) و همچنین در تولید سیمان این فلز بکار می رود .
عوارض بالینی کروم
عوارض کروم بستگی به ظرفیت کروم دارد و فاکتور مهم و تعیین کننده در آن قدرت نفوذ آن می باشد و فاکتور مهم دیگری نیز که بر قدرت نفوذ آن تاثیر دارد میزان حلالیت در آب این ترکیبات می باشد .
کروم 6 ظرفیتی براحتی از پوست سالم جذب می شود در حالیکه کروم 3 ظرفیتی تنها از پوست آسیب دیده جذب می شود . بنابراین گرچه کروم 3 ظرفیتی کارسینوژن می باشد ولی از آنجائی که قدرت نفوذ کمی به پوست دارد در محیط کار به عنوان کارسینوژن مطرح نمی باشد و تنها فرم 6 ظرفیتی کروم در محیط کار قدرت نفوذ به پوست دارد و وارد سلول می شود و سپس در داخل سلول به کروم 3 ظرفیتی ( فرم کارسینوژن) تبدیل می گردد . بنابراین احیاء داخل سلولی کروم 6 ظرفیتی عوارض کارسینوژیسته آن را افزایش میدهد در حالیکه احیاء خارج سلولی کروم 6 ظرفیتی به عنوان یک عامل حفاظتی مطرح می باشد .

عواملی که سبب افزایش جذب پوستی کروم می گردند شامل : افزایش PH ( در محدوده قلیایی ) ، التهابات پوستی ، زخم های باز ، از دست دادن رطوبت و چربی نرمال پوست و همچنین حلالیت ، مدت مواجهه و غلظت و PH آن در زمان مواجهه تاثیرگذار می باشد .
مهمترین مواجهات تنفسی که منجر به عوارض تنفسی از قبیل تحریک مخاطات تنفسی تا سرطان های راههای هوایی فوقانی و ریه می گردد شامل مواجهات با کرومات های 6 ظرفیتی می باشد .
کروم جذب شده اساساً از طریق ادرار دفع می شود و به طور متوسط نیمه عمر 41 – 15 ساعت دارد ولی در مطالعات Kinetic سه مدل مجزای زمانی برای دفع کرومات ها مطرح می باشد و اندازه گیری کروم ادرار ، بیشتر مواجهات اخیر با کروم را مطرح می سازد .
سایر روش های دفع کروم از طریق مدفوع ، تعریق و پوست و مو می باشد و گرچه این ماده در اکثر بافتها یافت می گردد ولی محل اولیه ذخیره کروم در کبد ، طحال ، عضلات ، چربی و استخوان میباشد.
- ترکیبات غیرقابل حل کروم (insolube) مانند دی کرومات تالیوم از آنجائیکه قدرت نفوذ کمتری دارند معمولاً ضرر کمتری دارند .
- ترکیبات بسیار حلال کروم ( highly solube ) مانند تری اکسید کروم ( cro 3 ) ، یا کرومیک اسید میتوانند ضایعات بسیار خورنده برای پوست و مخاطات ایجاد نمایند و ایجاد تحریک مخاطات و اولسر پوستی و همچنین درماتیت تحریکی و آلرژیک ایجاد نمایند ولی از آنجائیکه به سرعت از جریان خون حذف می شوند فرصت کمتری برای ورود به سلول و ایجاد تاثیرات سرطانزایی دارند.
- ترکیباتی از کروم که دارای حلالیت کم یا متوسط می باشد ( slightly or Moderately soluble ) میباشند مانند کرومات کلسیم ، بیشترین ریسک کانسر ریه را دارند و از سایر ترکیبات سرطانزای کروم می توان به کرومات های سرب و روی اشاره نمود .
اشکال کروم فلزی و کروم 3 ظرفیتی به عنوان ایجاد کننده کانسرهای ریوی و طبقه بندی نشده اند و در گروه 3 طبقه بندی IARC قرار دارند و بیشترین عوارض کانسروژینک کروم مربوط به فرم 3 ظرفیتی آن می باشد که معمولاً دوره کمون بیشتر از 20 سال دارد . کرومات ها علاوه بر کانسر ریه قادر به ایجاد کانسر در مجاری فوقانی تنفسی ( مانند سینوس ها ) نیز می باشند .
سایر عوارض پوستی کروم شامل ایجاد درماتیت های تحریکی و تماسی و همچنین اولسرهای پوستی ناشی از کروم می باشد ( Chrome hole ) که معمولاً علیرغم ایجاد ضایعات عمیق و punched out ، نسبتاً بدون درد می باشند و احتمال ایجاد عفونت های ثانویه باکتریال بر روی زخم های فوق وجود دارد و ممکن است برای ترمیم ضایعات ، قطع مواجهات برای چند ماه ضرورت داشته باشد و باید تا زمان بهبود کامل اولسرهای ناشی از کروم مواجهات قطع گردد . زخم های پوستی ناشی از کروم معمولاً بر مناطقی که بیشترین مواجهات وجود دارد ایجاد می گردد که می توان به برجستگی های استخوانی بر سطح دست و ساعد اشاره نمود .
عارضه دیگر ترکیبات کروم شامل تحریک مخاطات و ایجاد علایمی مانند اریتم گلو ، تحریک ملتحمه ، خارش و زخم مخاط بینی و در مواجهات بالا پرفوراسیون سپتوم بینی اشاره نمود و از آنجائی که در بسیاری از موارد صدمات به غضروف بینی در قسمت قدامی آن نمی باشد ممکن است دفورمیتی خارجی را به صورت مشهود ایجاد ننماید و ممکن است در مواجهات اولیه با Mist اسید کرومیک تنها شاهد نواحی پراکنده اریتماتو بر روی مخاط بینی باشیم که در صورت بستن سوراخ بینی توسط دست و ایجاد دم به کمک بینی احساس سوزش و درد شدید ایجاد می گردد .
از دیگر عوارض کروم ایجاد اختلال بویایی و زرد شدن دندان و زبان در طی مواجهات حاد و همچنین ایجاد ژنژیویت ، پریودنتیت و کراتیت ، کونژکتیویت ، برونشیت مزمن و انقباض برونش ها ، پولیپ بینی و سینوزیت در مواجهات مزمن می باشد .
عوارض کلیوی کروم شامل صدمه به لوله های پروگزیمال کلیوی می باشد که سبب افزایش دفع بتادو میکروگلوبولین می گردد که این تغییرات توبرلی معمولاً با قطع مواجهه قابل بازگشت می باشند .
معاینات و آزمایشات لازم برای افرادی که مواجهه با کروم دارند :
جهت بیولوژیک مانیتورینگ تنها مقایسه کروم ادرار در ابتدا و انتهای شیفت کمک کننده می باشد (سطح کروم به علت رژیم غذایی در بین افراد متفاوت می باشد ) ولی به طور کلی در صورتیکه هدف اندازه گیری مواجهات اخیر با کروم 6 ظرفیتی باشد اندازه گیری کروم ارتیروسیت کمک کننده می باشد زیرا کروم 3 ظرفیتی قادر به ورود به سلولهای خونی نمی باشد .
به طور کلی در مورد افرادی که مواجهات با کروم 6 ظرفیتی دارند ، موارد زیر جهت معاینات بدو استخدام توصیه می گردد .
الف ) اخذ شرح حال دقیق از نظر مواجهات و عوارض ناشی از کروم در مشاغل قبلی
ب ) در معاینات توجه دقیق روی پوست ، مخاطات و ریه توصیه می گردد و در هر وضعیتی که سبب افزایش عوارض ناشی از کروم می گردد ( مانند سیگار کشیدن ، آسم ، درماتیت ، حساسیت قبلی به کروم ) باید مورد توجه قرار گیرد و در صورت لزوم عدم مواجهه با کروم جهت شغل فعلی مورد بررسی قرار گیرد .
ج ) گرافی ریه در نمای قدام و لترال
د ) اسپیرومتری
ذ ) آزمایشات خون شامل CBC و تست های کبدی و کلیوی
و ) آزمایش ادرار و بررسی سطح پروتئین ، گلوکز و سدیمان و وزن مخصوص آن
در معاینات دوره ای تمامی موارد بالا بجز گرافی ریه به صورت سالیانه تکرار گردد و انجام گرافی ریه و سیتولوژی خلط بعد از 10 سال ( باتوجه به دوره کمون سرطان ریه ) توصیه می گردد .
در مورد افرادی که با ترکیبات 2 یا 3 ظرفیتی کروم مواجهه دارند اگر سابقه ای از مشکلات پوستی یا تنفسی دارند ارزیابی های لازم قبل از شروع بکار ضروری می باشد .
نکات قابل توجه دیگر جهت پیشگیری از عوارض کروم شامل :
1) استفاده از مواد آلترناتیو دیگر بجای کروم و در صورت عدم امکان جایگزینی استفاده از کروم 3 ظرفیتی بجای کروم 6 ظرفیتی در صورت امکان پیشنهاد می گردد .
2) کاهش مواجهات بوسیله روشهای کنترل مهندسی
3) آموزش کارگران در مورد اهمیت بهداشت فردی و استفاده مناسب از وسایل حفاظت فردی
4) معاینات منظم و توجه به شناسایی علایم تحریکی پوست و مخاط در مراحل اولیه
5) تبدیل کروم 6 ظرفیتی به 3 ظرفیتی به کمک احیاء کننده ها ( مانند ویتامین C ) و یا اضافه کردن فروس سولفات ( Feso 4 ) به سیمان جهت کاهش عوارض پوستی .

کیوان شریفی

درباره بازیافت آلومینیوم ...


 

 شرکت Rexam بزرگترین سازنده قوطیهای نوشیدنی در جهان است و به تازگی تصمیم گرفته که خط تولید کارخانه قوطی نوشیدنی خود را در برلین آلمان از استیل به آلومینیوم تغییر دهد.دلیل این حرکت صرفه های  اقتصادی موجود در تولید قوطی آلومینیومی است که از داشتن یک سیستم بازیافت مطلوب در آلمان و اثر مثبت آن در ارتباط با محیط زیست ناشی می شود.

این تغییر رویه یک پاسخ مثبت به سیاستهای آلمان است که از ماه می سال 2006 در خصوص ایجاد یک سیستم ملی جمع آوری ظروفی که قبلا یک بار استفاده شده و بازیافت آنها، اعمال خواهد شد.قوطی های آلومینیومی 100% قابل بازیافت بوده و می توانند مجدداً به پروسه بازیافت بدون ایجاد هیچگونه فساد یا خرابی بازگرداند. Rexam معتقد است که ارزش بالای قراضه های قابل بازیافت آلومینیوم، قوطیهای نوشیدنی را تبدیل به بهترین نوع بسته بندی در سیستم بازیافت نموده است.

ارزش هر قراضه این مواد آلومینیومی حداقل یک سنت یورو بالاتر از سایر مواد بسته بندی است. یک قوطی نوشیدنی مصرف شده تنها نوع بسته بندی است که می تواند سبب ایجاد درآمد مطلوبی با توجه به قانون بازیافت باشد. بعلاوه قوطیهای نوشیدنی هزینه حمل و نقل کمتری در طول زنجیره تأمین دارند. قوطیهایی که جهت بازیافت تحویل داده شده اند نیز براحتی فشرده شده و قابلیت حمل و نقل آنها آسانتر خواهد شد. تبدیل کارخانه برلین در ژانویه 2006 آغاز شده و پیش بینی می گردد تا انتهای نیمه اول سال تکمیل گردد. به دنبال آن، تولید در این کارخانه از 2 خط به 3 خط افزایش یافته  و 40 شغل جدید ایجاد خواهد شد. هزینه تقریبی این عملیات معادل 24 میلیون یورو برآورد شده است.

فلزات قابل بازیافت ...

ظروف و ضایعات آلومینیوم به هر شکلی که باشد قابل بازیافت است .بنابراین فویل آلومینیومی وقوطی های نوشابه وکنسرو و بشقاب و چارچوب پنجره ها و حتی تراشه های آلومینیوم در کارگاه ها و حلقه های آلومینیومی در بازکن ها را می توان جمع آوری و بازیافت کرد.برای حفظ بهداشت محل نگهداری قوطی های مصرف شده و بازیافت صحیح تر و بهداشتی تر می توان آنها را شست و در جایی معین جمع آوری کرد.

برای بازیافت قوطی های آلومینیومی ابتدا آنها را ذوب می کنند .سپس فلز مذاب را به محض سرد شدن زیر فشار می گذارند و به ورق تبدیل می کنند و سرانجام این ورقه ها را دوباره به شکل قوطی در می آورند.آلومینیوم بازیافتی نه تنها در ساخت قوطی های جدید که در ساخت مواد مختلف آلومینیومی از جمله مواد ساختمانی بکار می رود.

از بازیافت ۵۰۰گرم آلومینیوم قوطی های نوشابه می توان انرژی کافی برای روشنایی یک لامپ ۱۰۰واتی به مدت ۴ساعت یا انرژی لازم برای روشنایی یک تلویزیون به مدت ۵/۳ ساعت را تامین کرد.

بازیافت یک قوطی آلومینیومی در مقایسه با تولید همان قوطی از مواد خام اولیه باعث کاهش آلودگی به میزان ۹۷درصد و کاهش آلودگی هوا به میزان ۹۵درصد می شود. تولید آلومینیوم از آلومینیوم بازیافت شده نسبت به تولید آن از سنگ معدن به ۹۰ درصد انرژی کمتر نیاز دارد.بازیافت دو قوطی آلومینیومی موجب صرفه جویی در انرژی به اندازه نیم لیتر بنزین است .به همین خاطر است که آلومینیوم استفاده شده دارای ارزش قراضه ای زیادی است ساخت قطعات آلومینیومی از آلومینیوم بازیافتی هم موجب صرفه جویی در انرژی و هم موجب صرفه جویی در هزینه ها است.

منبع: شیمی برای زندگی

دستیابی محققان پژوهشگاه صنعت نفت به دانش فنی بازیافت فلزات گران

جام جم آنلاین: محققان کشورمان با دستیابی به دانش فنی استحصال فلزات گرانبها موفق شدند فلزاتی مانند رنیم و پلاتین را بازیافت کنند. بازیافت فلزات گرانبها از مواد مستعمل فرآیند مهمی است؛ زیرا کاتالیست‌های زیادی در صنعت نفت مورد استفاده قرار می‌گیرند که حاوی فلزات گرانبها هستند اما تاکنون به دلیل دسترسی نداشتن به دانش فنی، برای استحصال این فلزات از کشورهای خارجی کمک گرفته می‌شد.
اهمیت این طرح زمانی بیشتر مشخص می‌شود که بدانیم نه تنها درصد خلوص این مواد با خروجی معتبرترین شرکت بازیافت‌کننده جهان برابری می‌کند، بلکه مزایای دیگری هم این کار را از نمونه‌های مشابه آن متمایز می‌کند.
چنانچه این طرح در ایران صنعتی شود گامی بزرگ در جهت صرفه‌جویی اقتصادی و نیل به خودکفایی خواهد بود. با دکتر مهدی رشیدزاده، مجری طرح و رئیس مرکز تحقیقات کاتالیست پژوهشگاه صنعت نفت، درباره این طرح و مراحل آن صحبت کردیم.
بازیافت فلزات بخصوص فلزات گرانبها از چه زمان و در چه کشورهایی مطرح بوده است؟
این فرآیند که به ریفورمینگ کاتالیستی معروف است فرآیند کاملا شناخته شده‌ای است که در صنعت پالایش نفت برای بهبود کیفیت اکتان بنزین، تهیه آروماتیک‌ها برای صنایع پتروشیمی و تولید هیدروژن (به عنوان محصول جانبی) برای مصارف صنعتی به کار می‌رود.
شرکت W.C.Heraeus یکی از معتبرترین شرکت‌های بازیافت‌کننده فلزات گرانبها از کاتالیست‌ها و سایر مواد مستعمل است که  بیش از 50 سال در 2 مرکز خود در آلمان و کالیفرنیای آمریکا طیف وسیعی از فلزات با ارزش نظیر طلا، نقره، پلاتین، پالادیوم، رنیم، روتنیوم و رودیم را بازیافت می‌کند.
با توجه به این‌که این روش‌ها از مدت‌ها پیش در دنیا استفاده می‌شدند، چه ویژگی‌هایی کار شما را از بقیه متمایز می‌کند؟
بازیافت پلاتین و رنیم از کاتالیست مستعمل ریفورمینگ توسط مرکز تحقیقات کاتالیست پژوهشگاه صنعت نفت با راندمان و درجه خلوص بالای 99 درصد و در محدوده ارقام گزارش شده صنعتی معتبرترین شرکت بازیافت‌کننده جهان است. البته هزینه بازیافت داخلی هر کیلوگرم کاتالیست در مقایسه با قیمت بازیافت خارجی کمتر است.
به اضافه این‌که با این روش، سالانه فروش مقادیر قابل توجهی سدیم آلومینات تحت عنوان محصول جانبی آن امکان‌پذیر می‌شود، که درواقع از مزایای  طرح محسوب می‌شود.
چه سازمان‌ها یا مراکزی این طرح را حمایت کرده‌اند؟
بخشی از این طرح با حمایت معاونت بازرگانی شرکت ملی پالایش و پخش انجام شده است.
اهمیت اجرای این طرح از لحاظ علمی، اقتصادی و... چیست؟
پس از سپری شدن عمر مفید کاتالیست‌های حاوی فلزات گرانبها از رآکتور پالایشگاه‌ها تخلیه می‌شوند. به دلیل قیمت قابل توجه پلاتین در تمام دنیا بازیافت این فلز از کاتالیست‌های مستعمل یک ضرورت اقتصادی است و از آنجا که فرآیند بازیافت این فلز از کاتالیست مستعمل در ایران صنعتی نشده، سالانه مقادیر قابل توجهی از این کاتالیست‌ها به منظور بازیافت فلزات با ارزش آن به خارج از کشور فرستاده می‌شود.
با توجه به میزان مصرف بالای این کاتالیست‌ها که بالغ بر 100 تن در سال است، چنانچه این طرح در ایران صنعتی شود گامی بزرگ در جهت صرفه جویی اقتصادی و نیل به خودکفایی خواهد بود.
کار روی این پروژه از چه زمانی شروع شده و در حال حاضر این طرح در چه مرحله‌ای است؟
کار روی این پروژه از سال 1375 در مرکز تحقیقات کاتالیست پژوهشگاه شروع شده است. پس از انجام پروژه‌های آزمایشگاهی و نیمه صنعتی طراحی مفهومی، بازیافت فلزات پلاتین رنیم از کاتالیست مستعمل ریفورمینگ در مقیاس 400 کیلوگرم در روز انجام شده است هم اکنون پژوهشگاه آمادگی واگذاری بسته طراحی مفهومی بازیافت فلزات پلاتین  رنیم از کاتالیست مستعمل ریفورمینگ در مقیاس 400 کیلوگرم به همراه بررسی فنی اقتصادی طرح بازیافت و دستورالعمل نحوه محاسبات ارزش فلزات پلاتین  رنیم در کاتالیست مستعمل را به شرکت‌های بازیافت‌کننده داخلی و خارجی دارد.
در طرح شما فلزات در چه مراحلی بازیافت می‌شود؟
در بازیافت فلزات پلاتین  رنیم از کاتالیست مستعمل در مرحله نخست، رنیم طی عملیات شیمیایی از کاتالیست جدا، سپس پلاتین از پایه طی یک مرحله انحلال شیمیایی تفکیک می‌شود. ناخالصی‌های محلول‌های پلاتین و رنیم با استفاده از روش تبادل یونی حذف و نمک رنیم از محلول خالص آن  تهیه می‌شود. پلاتین اسفنجی با استفاده از روش الکترولیز از محلول خالص آن استخراج و سرانجام در کوره‌های الکتریکی به شمش پلاتین خالص تبدیل می‌شود.
در این روش بازیافتی از چه فناوری و تجهیزاتی استفاده شده است؟
در این طرح از یک رآکتور تحت فشار آزمایشگاهی، رآکتور نیمه‌صنعتی، کوره، آون و ستون‌های تبادل یونی به همراه سیستم الکترولیز استفاده شده است.
امکان صادرات این محصول هم وجود دارد؟
با توجه به این‌ که پلاتین  رنیم بازیافتی، مجددا در ساخت کاتالیست ریفورمینگ مورد استفاده قرار می‌گیرد، امکان صادرات آن برای ساخت کاتالیست یا استفاده از آن در فرآیندهای دیگر وجود دارد.
آینده این طرح را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با توجه به استراتژیک بودن تامین کاتالیست در کشور و حمایت‌هایی که بتازگی از طرف مسوولان به منظور ساخت کاتالیست در داخل کشور انجام می‌گیرد، این موضوع اهمیت خاصی دارد. اگر موضوع طرح‌های توسعه‌ای پالایشگاه‌ها و ایجاد پالایشگاه‌های جدید و مجتمع‌های پتروشیمی را که در دستور کار است نیز لحاظ کنیم، اهمیت مساله دوچندان می‌شود.
لذا با توجه به راندمان بالای بازیافت فلزات پلاتین و رنیم با راندمان و خلوص بالای 99 درصد که در محدوده ارقام بازیافتی شرکت بازیافت‌کننده خارجی است؛ اگر این طرح در ایران صنعتی شود، علاوه بر سودآوری زیاد، به ایجاد اشتغال نیز کمک خواهد کرد.
عنصری باارزش‌تر از طلا
پلاتین که به صورت گسترده‌ای به عنوان کاتالیزور همگن و ناهمگن به کار می‌رود، فلزی است بسیار گرانقیمت. در واقع پلاتین اگرچه مانند طلا برای ساخت جواهرات قیمتی استفاده می‌شود و به دلیل رنگ، زیبایی و ارزش آن تحت عنوان «طلای سفید» شناخته شده، اما کاربردهای عملی پلاتین بسیار بیشتر از طلاست.
از نظر میزان فراوانی، پلاتین در قشر زمین مانند طلاست و معمولا با فلزات دیگری از گروه پلاتین نام یعنی «روتنیم، اسمیم، رودیم، ایریدیم، پالادیم و پلاتین» یافت می‌شود. البته همه این فلزات از نظر اقتصادی بااهمیت هستند، اما اهمیت آنها به اندازه پلاتین نیست.
پلاتین اگرچه به عنوان عنصری طبیعی از مدت زمان طولانی شناخته شده است، اما امروزه پلاتین قیمتی‌تر از طلاست و علاوه بر جواهرسازی در تجهیزات آزمایشگاهی، دندانپزشکی، صنایع الکتریکی و الکترونیکی، صنایع اتومبیل‌سازی، صنایع شیمیایی و حتی در درمان سرطان به عنوان دارو به کار می‌رود.
در ضمن خواص کاتالیزوری پلاتین بسیار مهم، شاخص و برجسته است. در واقع پلاتین یکی از اجزای اصلی بسیاری از محصولات فلزی مانند الکترود است و در بعضی واکنش‌های شیمایی به عنوان کاتالیزور به کار می‌رود.
دراین میان به دلیل قیمت قابل توجه پلاتین در تمام دنیا بازیافت این فلز از کاتالیست‌های مستعمل یک ضرورت اقتصادی است و از آنجا که فرآیند بازیافت این فلز از کاتالیست مستعمل در ایران صنعتی نشده است، سالانه مقادیر قابل توجهی از این کاتالیست‌ها به منظور بازیافت فلزات با ارزش آن به خارج از کشور فرستاده می‌شود.
با توجه به میزان مصرف بالای این کاتالیست‌ها که بالغ بر 100 تن در سال است، اگر این طرح در ایران صنعتی شود گامی بزرگ در جهت صرفه‌جویی اقتصادی و نیل به خودکفایی خواهد بود.