پدر محیط زیست ایران ۱۴ اسفند ۱۳۹۸

۱۴ اسفند ۱۳۹۸: یک سال پیش در چنین روزی اسکندر فیروز در واشنگتن آمریکا درگذشت. کتاب "حیات وحش ایران" او به زبان‌های فارسی و انگلیسی کامل‌ترین اثر در این زمینه به شمار می‌رود.

اسکندر فیروز

اسکندر فیروز در سال ۱۳۰۵ در شیراز زاده شد.

پدرش سرلشکر بود و هشت ساله بود که او را برای تحصیل به آلمان فرستاد: «مراقبت ما را به خانواده زیلکس در ۲۳ کیلومتری شرق برلین سپردند. آقای زیلکس قاضی و مشغله فکری همسرش درس خواندن و ورزش ما شده بود.»

۱۳ ساله بود که با آغاز جنگ جهانی دوم، نخست به بیروت و سپس به آمریکا رفت و پس از پایان دبیرستان در دانشگاه بنام ییل مهندسی ساختمان خواند و در سه برنامه سدسازی بزرگ در سری‌لانکا، هند و ترکیه شرکت کرد: «هشت سالم بود که مرا به آلمان بردند و حال در ۲۴ سالگی به تهران بازگشتم. نسبت به تهران، در افکارم نوعی دوگانگی وجود داشت: پایتخت وطنم بود و خودمانی و دوست‌داشتنی و از طرف دیگر، بعد از آشنایی با شهرهای غرب، از کم‌توجهی به نظافت، بی‌نظمی در مکان‌های عمومی و خیابان‌ها و فقر مغازه‌ها ناراضی و ناراحت بودم.»

شیفتگی او به شکار او را با جنگل‌ها و بیابان‌های سراسر ایران آشنا کرد.

۳۰ ساله بود که "کانون شکار" را گشود و به عنوان نماینده مجلس در تصویب "قانون شکار در ایران" نقش کلیدی داشت.

۴۱ ساله بود که با تلاش‌های او "کانون شکار" به "سازمان شکاربانی و نظارت بر صید" تبدیل شد و چهار سال پس از آن در سال ۱۳۵۰ به "سازمان حفاظت محیط زیست" ارتقا یافت: «شکار شیر و به ویژه فیل، یعنی کشتن حیوانات به عنوان ورزش سالم یا تفریح، نوعی وازدگی و انزجار در من به وجود آورد. پس از سفر آفریقا دوربین‌های عکاسی جانشین تفنگ‌هایم شدند و به مراتب راضی‌تر بودم که در کلکسیونم عکس‌های خوب جای شاخ یا پوست حیوانات را بگیرند.»

۴۴ ساله بود که با تلاش‌های او بخش‌های نیازمند به نگهبانی زیست‌محیطی "پارک ملی"، "اثر طبیعی ملی"، "پناهگاه حیات وحش" و "منطقه حفاظت‌شده" نامگذاری شدند و یک سال پس از آن "کنوانسیون رامسر" ویژه نگهبانی از محیط زیست تنظیم و تصویب شد و "سازمان حفاظت محیط زیست ایران" گشایش یافت: «جالب است که تا یک دهه بعد فقط فرانسه و انگلستان مانند ایران، سازمان و وزارتخانه ای در این زمینه به وجود آوردند.»

۴۷ ساله بود که عضو هیأت مدیره "سازمان جهانی حفاظت از محیط زیست" زیر پوشش سازمان ملل متحد شد و دو سال پس از آن به معاونت این نهاد و عضویت "صندوق جهانی طبیعت" رسید. اسکندر فیروز در ۹۳ سالگی در پایتخت ایالات متحده آمریکا درگذشت.

منبع: https://p.dw.com/p/3qBPJ