ارتش سبز، حافظ لایه ازن

کشورهای در حال توسعه، بر اساس مصوبات پروتکل مونترال، حدود ۹۰ درصد از کل مصرف و تولید فریون‌ها و هالن‌ها را به عنوان مواد اصلی تحت کنترل پروتکل حذف کرده‌اند. با این حال و علی رغم دستاورد‌های چشمگیر پروتکل برای حذف مواد مخرب لایه ازن و حفاظت از لایه ازن کره زمین، بر اساس گزارش‌های موجود برخی از این مواد در صنایع و تسهیلات دفاعی و نظامی به‌عنوان مصارف حساس مورد استفاده قرار می‌گیرند و با وجود این که امروزه تاسیسات و تجهیزات نظامی جدید فاقد فریون‌ها و هالن‌ها هستند، اما استفاده از این مواد برای تعمیر و پشتیبانی از سیستم‌ها و تجهیزات قدیمی مبتنی بر این مواد همچنان ادامه دارد.بر این اساس نظام دفاعی کشورها علاوه بر وظیفه دفاع از مرزها و حفاظت از یکپارچگی کشور در زمان جنگ، وظیفه مهم دیگری نیز برای دفاع و صیانت از امنیت کشور در مقابل نابسامانی‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ناشی از تخریب محیط زیست و کاهش دسترسی به منابع زیستی را نیز در زمان صلح عهده‌دار هستند که در این زمینه ارتش سبز رویکرد برنامه محیط زیست سازمان ملل است که به عنوان رهیافت به کشورها ارائه می‌شود.
در چارچوب مقررات پروتکل مونترال، ایران در گروه کشور‌های مشمول ماده ۵ پروتکل قرار داشته و سرانه مصرف فریون‌ها و هالن‌ها در آن کمتر از ۳۰۰ گرم است. مواد مخرب لایه ازن در ایران تولید نشده و مقادیر مورد نیاز برای مصرف این مواد در داخل کشور از طریق واردات از سایر کشور‌های عضو پروتکل تامین می‌شود. هدف عمده و اصلی از اجرای برنامه‌های پروتکل مونترال در ایران کاهش تدریجی مصرف و واردات مواد مخرب لایه ازن و حذف فیزیکی این مواد از چرخه مصرف در بخش‌های مختلف و مصرف‌کنندگان نهایی بوده است. مواد مخرب لایه ازن در ایران شامل فریون‌ها، هالن‌ها، حلال‌های تتراکلرید کربن و تری کلرواتان، متیل بروماید و هیدروکلروفلوروکربن‌ها هستند که در طیف گسترده‌ای از واحد‌های صنعتی و خدماتی شامل صنایع تولید و مونتاژ سیستم‌های سرمایشی (یخچال‌های خانگی، تجاری و صنعتی)، اسفنج‌سازی، تعمیرگاه‌های یخچال و کولر خودرو، سردخانه‌ها، چیلرها، صنایع الکترونیک، فلزی، شیمیایی، نساجی، مواد غذایی، خودروسازی، دارویی و ‌بخش کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کشور ایران، به‌عنوان یکی از اعضای پروتکل مونترال، تاکنون با جذب بیش از ۶۵ میلیون دلار اعتبار بین‌المللی و اجرای پروژه‌های انتقال فناوری در واحد‌های مصرف‌کننده مواد مخرب لایه ازن موفق به حذف حدود ۶ هزار و ۷۰۰ تن مواد مخرب لایه ازن شده است.
در سطح بین‌المللی، پروتکل مونترال به عنوان یکی از موفق‌ترین پیمان‌نامه‌های بین‌المللی زیست‌محیطی محسوب می‌شود. تحت این پروتکل، تاکنون با تخصیص و صرف حدود ۲ میلیارد دلار کمک‌های مالی از جانب کشور‌های توسعه یافته به کشور‌های در حال توسعه، حدود ۹۰ درصد از کل مصرف و تولید فریون‌ها و هالن‌ها به عنوان مواد اصلی تحت کنترل پروتکل در کشور‌های در حال توسعه حذف شده است.
با این حال و باوجود دستاورد‌های چشمگیر پروتکل برای حذف مواد مخرب لایه ازن و حفاظت آن، بر اساس گزارش‌های موجود برخی از این مواد در صنایع و تسهیلات دفاعی و نظامی به عنوان مصارف حساس مورد استفاده قرار می‌گیرند. با وجود این که امروزه تاسیسات و تجهیزات نظامی جدید فاقد فریون‌ها و هالن‌ها هستند، اما استفاده از این مواد برای تعمیر و پشتیبانی از سیستم‌ها و تجهیزات قدیمی مبتنی بر این مواد همچنان ادامه دارد.
● مواد مخرب لایه ازن در صنایع دفاعی
بر اساس مستندات دفتر حفاظت لایه ازن سازمان حفاظت محیط زیست، بررسی‌ها نشان داده است فریون‌ها به عنوان مواد سرمایشی در سیستم‌های خنک‌کننده و تهویه مطبوع تاسیسات دفاعی از قبیل سیستم‌های تسلیحات نظامی، پادگان‌ها و ساختمان‌های اداری، تاسیسات مخابرات و ارتباطات استفاده می‌شوند. هالن‌ها به‌عنوان مواد اطفای حریق در نیروی زمینی، دریایی و هوایی بویژه برای حفاظت نیروها و کادر نظامی در سخت افزار‌های نظامی مانند هواپیما، کشتی و تانک‌ها استفاده شده و حلال‌ها به عنوان پاک‌کننده در صنایع نظامی وهیدروکلروفلوروکربن‌ها به عنوان یکی دیگر از مواد مخرب لایه ازن به عنوان ماده سرمایشی در سیستم‌های خنک‌کننده و بعنوان عامل پف‌دهنده در تعمیر و نگهداری سیستم‌های عایق‌بندی و به عنوان حلال در برخی کاربرد‌های خاص در تاسیسات و تجهیزات نظامی کاربرد دارند.
توجه به مدیریت مواد و ترکیبات مضر برای محیط زیست از آن‌رو اهمیت دارد که در بسیاری از موارد تاثیرات سوء ناشی از کاربرد این مواد نه تنها باعث تخریب محیط زیست پیرامون ما می‌شود، بلکه به صورت غیرمستقیم بر نظام‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور‌ها نیز تاثیر سوء می‌گذارد. از جمله تاثیرات سوءاجتماعی، اقتصادی و سیاسی ناشی از تغییرات آب و هوایی، افزایش نرخ مهاجرت از کشور‌های آسیب‌دیده به سایر کشور‌هاست که عامل اصلی بسیاری از نا‌امنی‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در کشور‌های پذیرنده این دسته از مهاجران بوده است.
● پدافند عامل و غیرعامل
در عین حال توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که با تبدیل و جایگزینی سیستم‌های مبتنی بر مواد مخرب لایه ازن در بخش‌های صنعتی و خدماتی غیر نظامی، بسیاری از تاسیسات و تجهیزات نظامی و دفاعی بویژه در بخش غیر عملیاتی (پدافند غیرعامل) نیز به سیستم‌های عاری از مواد مخرب لایه ازن تبدیل شده، اما فرآیند تبدیل و جایگزینی هنوز در بخش دفاعی و نظامی تکمیل نشده است.
اکنون بسیاری از نهاد‌های دفاعی و نظامی در سراسر دنیا اقداماتی را برای اتخاذ و اجرای سیستم‌های مدیریتی مناسب برای کاهش و حذف مواد مخرب لایه ازن انجام داده‌اند. هدف از این اقدامات در درجه اول تضمین موجودی (ذخایر) مواد مخرب لایه ازن در صنایع و تاسیسات نظامی و دفاعی برای عملیات پدافند عامل است. در مواردی که جایگزین مناسبی برای مواد مخرب لایه ازن وجود نداشته است، این مواد از بخش پدافند غیرعامل (غیر عملیاتی) جمع‌آوری و جهت استفاده در بخش پدافند عامل (عملیاتی) ذخیره شده است. این ذخایر بانک مواد مخرب لایه ازن نامیده می‌شوند. در گزارش سال ۲۰۰۸ کمیته ارزیابی تکنولوژیک و اقتصادی پروتکل مونترال، موارد عمده کاربرد مواد مخرب لایه ازن در تسلیحات نظامی را مشخص کرده است. این کاربرد‌ها می‌توانند به عنوان اولویت‌های اصلی در برنامه مدیریت حذف مواد مخرب لایه ازن در صنایع و تاسیسات نظامی و دفاعی مد‌نظر قرار گیرند.
● کاربرد فریون‌ها در صنایع نظامی
بر اساس مستندات دفتر حفاظت لایه ازن سازمان حفاظت محیط زیست، فریون‌ها یا مواد مخرب لایه ازن (CFCs) عمدتا در سیستم‌های خنک‌کننده (سرمایشی) و بویژه در سیستم‌های تهویه مطبوع کشتی‌ها و تاسیسات قدیمی نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرند. کاربرد فریون‌ها در برخی از تجهیزات نظامی دریایی مانند کشتی‌ها و زیر دریایی‌ها همچنان ادامه دارد. چرا که سیستم‌های سرمایشی در این قبیل تجهیزات به نحوی طراحی شده‌اند که فقط امکان استفاده از نوع مشخصی از مواد مخرب لایه ازن (فریون‌ها) را فراهم می‌سازند. ابعاد و احجام این قبیل تاسیسات خنک‌کننده متناسب با نیازهای خاص تجهیزات نظامی طراحی‌شده و ممکن است با جایگزینی فریون‌ها برخی مشخصات تجهیزات نظامی مانند ویژگی اکوستیک آنها تغییر بکند. در برخی موارد جایگزینی فریون‌ها در تجهیزات نظامی بسیار پرهزینه بوده و از این نقطه نظر هزینه عاملی محدود کننده محسوب می‌شود.
هالن‌ها (۱۲۱۱، ۱۳۰۱ و ۲۴۰۲) در تاسیسات اطفای حریق بویژه در داخل تجهیزات زرهی، هواپیماهای نظامی چند موتوره، تجهیزات زرهی دریایی و از این قبیل مورد استفاده قرار می‌گیرند. بر همین اساس انتقال فناوری در صنایع دفاعی و نظامی به منظور فراهم‌سازی زمینه‌های استفاده از جایگزین‌های هالن‌ها و احداث تاسیسات جمع‌آوری، بازیافت و استفاده مجدد از هالن‌های بازیافتی حائز اهمیت است. توجه به این موضوع بویژه با در نظر گرفتن کاهش دسترسی به هالن‌ها در بازار جهانی و ضرورت استفاده از مواد اطفای حریق غیر مخرب لایه ازن در تاسیسات و تجهیزات نظامی در بخش عملیاتی (پدافند عامل) از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
ایران، تاکنون با جذب بیش از ۶۵ میلیون دلار اعتبار بین‌المللی موفق به حذف حدود ۶ هزار و ۷۰۰ تن مواد مخرب لایه ازن شده استعلاوه بر این موارد، مقادیری از برخی مواد مخرب لایه ازن نیز به عنوان حلال در بخشی از صنایع نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد که اطلاعات بسیار اندکی در این زمینه موجود است.
در منطقه آسیا و اقیانوسیه کشور‌های هند، اندونزی، ایران، مالزی، پاکستان و تایلند دارای سیستم مدیریت جمع‌آوری و بازیافت و ذخیره هالن و تاسیسات بانک هالن هستند. از این رو تقویت این قبیل تاسیسات برای استفاده از هالن‌های بازیافتی در دیگر بخش‌های حساس مانند صنایع و تجهیزات نظامی و دفاعی اهمیت بسیار بالایی دارد.
به دنبال کارگاه‌های آموزشی برگزار شده در بیانیه نهایی نشست ۲۰ اعضای پروتکل مونترال که در اکتبر ۲۰۰۸ در شهر دوحه قطر برگزار شد، اعلام شد نیرو‌های دفاعی و نظامی کشور‌های عضو پروتکل با همکاری دولت‌ها و برنامه محیط زیست سازمانمللمتحد در اجرای برنامه‌های حفاظت از لایه ازن و حل بحران گرمایش جهانی مشارکت فعال داشته باشند.
با در نظر گرفتن این پیشرفت‌ها در زمینه مدیریت حذف مواد مخرب لایه ازن در بخش دفاعی و نظامی و با استفاده از تجربیات آخرین کارگاه آموزشی که در کشور هند به همین منظور برگزار شد، پیشنهاد شد یک کارگاه آموزشی دو روزه در سطح منطقه‌ای با موضوع حذف مواد مخرب لایه ازن در کاربرد‌های دفاعی و نظامی برگزار شود. کشور سریلانکا در روزهای ۲۷ و ۲۸ فروردین میزبانی این کارگاه را در شهر کلمبو عهده‌دار شد که ایران نیز در آن حضور داشت.
● آخرین تصمیمات پروتکل مونترال
در این نشست کشورهای عضو پروتکل مونترال به منظور حذف مواد مخرب لایه ازن در صنایع دفاعی، تصمیمات و پیشنهاداتی اخذ شد که با توجه به وجود همکاری‌های بین‌المللی بین وزارتخانه‌های دفاع کشور‌های منطقه و نظر به این‌که وظیفه اصلی نیرو‌های نظامی و دفاعی هر کشور دفاع از امنیت ملی و یکپارچگی کشور در مقابل تهدید‌های خارجی و داخلی می‌باشد، نیرو‌های دفاعی کشور‌ها باید آمادگی لازم را برای دفاع از خطرات نظامی (دخالت‌های خارجی) و حفظ امنیت داخلی (در مقابل ناامنی‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ناشی از تخریب محیط زیست و منابع طبیعی کشور‌ها از قبیل مهاجران زیست محیطی که آسیب‌های ناشی از آن به اندازه تهدید‌های نظامی برای امنیت کشور‌ها خطرآفرین است) کسب کنند. با توجه به بهره‌مندی نیرو‌های دفاعی و نظامی از استعداد‌ها و توانمندی‌های فنی، برقراری ارتباط، ایجاد انگیزش و جلب مشارکت در نیرو‌های نظامی و دفاعی کشور‌های منطقه می‌تواند زمینه مناسبی را برای مدیریت مسائل زیست محیطی فراهم کنند.
● همکاری‌های بین‌المللی
همچنین وبگاه مربوط به تجارت هالن که در حال حاضر با برنامه ازن بخش تکنولوژی، صنعت و اقتصاد برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد اداره می‌شود، پایگاه اطلاعاتی مفیدی است که نیرو‌های نظامی می‌توانند با مراجعه به آن، اطلاعات کافی در زمینه منابع تامین هالن مورد نیاز خود را در مصارف حساس کسب کنند. مقرر شد برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد جزییات مربوط به نحوه استفاده از این بانک اطلاعاتی را همراه با تسهیلات لازم در اختیار شرکت‌کنندگان قرار دهد.
● آموزش و ظرفیت‌سازی
در این زمینه از برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد درخواست شد تا تسهیلات و کمک‌های لازم را در زمینه برقراری ارتباط بین وزارتخانه‌های دفاع و سازمان‌های متولی محیط زیست کشور‌ها به منظور تبادل اطلاعات درباره بانک مواد مخرب لایه ازن و فناوری‌های جایگزینی ارائه کنند.
پیشنهاد شد وزارتخانه‌های دفاع در مجموعه تشکیلاتی خود واحدی را به عنوان مسوول هماهنگی و برقراری و حفظ ارتباط با سازمان‌های محیط زیست تعیین و ایجاد کنند. با این که ایجاد و راهبری چنین واحدی ممکن است بسته به نظام‌های مدیریت کشور‌ها متفاوت باشد، ولی شبکه ایجاد شده در هلند (DEFNET) می‌تواند به عنوان مدلی در این زمینه مورد استفاده قرار گیرد.
برقراری ارتباط بین ۳ نیروی زمینی، هوایی و دریایی از مهم‌ترین و کارآمدترین راه‌حل‌ها برای تبادل اطلاعات و همکاری ۳ نیرو در راستای مدیریت مواد مخرب لایه ازن است.

حمیده سادات هاشمی

گیاهان در بیرون از محیط زمین چه رنگی هستند؟

دانشمندان با کمک یک برنامه الگو‌ساز رایانه‌ای حدس می‌زنند که گیاهان بسته به طیف نوری که بر آنها می‌تابد در بیرون از محیط زمین احتمالا سبز و زرد و قرمز هستند و احتمال آبی بودن آنها خیلی کم است. به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) خوزستان، دانشمندان در حین انجام این مطالعه همچنین به راز سبز بودن گیاهان کره زمین پی بردند. آنان می‌گویند گیاهان نور قرمز را به دلیل وفور آن و نور آبی را به دلیل جذب آسان آن جذب می‌کنند و نور سبز را به دلیل نبود نیاز به آن بازتاب می‌دهند. محققان آژانس‌های فضایی آمریکا و اروپا اعلام کرده‌اند از یافته‌های این پژوهش برای بررسی احتمال رویش گیاهان زمینی در سیارات دیگر استفاده خواهد کرد. دانشمندان خاطرنشان می‌کنند که تحقیق درباره وجود حیات گیاهان در کرات دیگر بدون در نظر گرفتن عمل فتوسنتز راه به جایی نمی‌برد.

منبع : ایسنا

بهترین‌ فناوری‌ها برای محیط‌ زیست انتخاب شدند

در این لیست به‌ترتیب فناوری تولید نفت از منابع ارگانیکی، فناوری تقطیر آب دریا، فناوری پیل‌های هیدروژنی که می‌تواند در آینده به عنوان سوخت جایگزین بنزین مورد استفاده قرار گیرد، توسعه فناوری سلول‌های فتوولکانیک و فناوری گرمایی خورشیدی، جمع‌آوری انرژی گرمایی اقیانوسی، تولید انرژی الکتریکی از جزر و مد دریا، فناوری باغبانی روی پشت بام منازل، استفاده از گیاهان و میکروارگانیسم‌ها برای پاک‌سازی مناطق آلوده، فناوری جمع‌آوری دی‌اکسیدکربن و کارت ‌الکترونیکی رتبه‌های اول تا دهم را به‌دست آوردند.

همچنین در بخش رده بندی 10 پدیده شگفت‌انگیز، Science Live به ترتیب موارد زیر را برگزید:

1- اتصال ذهن و بدن و اینکه ذهن چگونه از بدن تاثیر می‌پذیرد و برعکس
2- ادراک فراحسی که علم در پاسخگویی به آن ناتوان است
3- مرگ تقریبی
4- اشیاء آسمانی ناشناخته(UFO)
5- "دجا- وو"(این پدیده درحقیقت نوعی ذهنیت مغز است که باعث می‌شود فرد احساس کند وقایع و رویدادهایی که در این لحظه تجربه می‌کند، در گذشته نیز با آن‌ها مواجه شده است)
6- روح
7- ناپدید شدن‌های اسرارآمیز
8- اشراق
9- "پا گنده" (این موجود عجیب که حیوانی بسیار بزرگ و شبیه به انسان است، از دیرباز در داستان‌های آمریکایی مورد بررسی قرار گرفته است. در این داستان‌ها در شب‌های برفی ردپای انسانی که به‌نظر می‌رسد پاهای بزرگی داشته باشد، در کوه‌های تبت به جا می‌ماند. به اعتقاد دانشمندان این موجود عجیب می‌تواند واقعا وجود داشته باشد)
10- "وزوز تائوس"، تائوس شهری در نیومکزیکوی آمریکا است. حدود دو درصد شهروندان این شهر سال‌ها است که صدایی شبیه به وزوز مگس را در بسامد پایین می‌شنوند که از بیابان‌های اطراف می‌آید. باوجود این، هنوز منبع این صدا شناسایی نشده است.

این نخستین باری است که یک فناوری الکترونیکی وارد لیست Science Live شده است.

بازیافت زباله‌های اتمی بوسیله دی‌اکسیدکربن

یک کارخانه تازه تاسیس موفق شده تا زباله‌های اتمی را به گونه‌ای بازیافت کند که بتوان از آنها در تامین سوخت استفاده کرد.

به گزارش سرویس «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، به نقل از پایگاه اینترنتی ساینس دیلی، این کارخانه که سرپرستی آن بر عهده چاین وایی، پروفسور دانشکده شیمی دانشگاه آیداهوی آمریکا است، طی 20 سال بر بازیافت زباله‌های اتمی بررسی و نظارت و داشته و هم اکنون موفق شده تا یک فرآیند پیشرفته را در بازیافت این زباله‌ها به کار ببندد.

این فرآیند دوستدار محیط زیست بوده و از فرآیندها و تکنولوژی‌ کافئین‌گیری از قهوه یا حذف کافئین سرچشمه گرفته است.

چاین وایی در این باره معتقد است:‌ زباله‌های اتمی مشکل بسیار بزرگی است؛ ما یک فن‌آوری جدید و تازه احتیاج داریم و فکر می‌کنم یکی از تکنولوژی‌ها که استفاده از سیالات بسیار خطرناک است، نقش بسیار مهمی در بازیافت زباله‌های هسته‌ای ایفا می‌کند.

سیالات بسیار خطرناک که در این مورد دی اکسید کربن است. هر ماده‌ای است که با افزایش فشار و دما به طور همزمان ویژگی‌های گاز مایع را نشان می‌دهد. با این تعریف چنین موادی دارای خصوصیات گازی بوده و اجزای تشکیل دهنده آن دارای ویژگی‌های مواد مایع هستند. به طور مثال در جدا کردن کافئین از دانه‌های قهوه از دی‌اکسیدکربن استفاده می‌کنند.

در اینجا اگر دمای دی‌اکسید کربن به حالت عادی بازگردد، تنها گاز باقی ماند؛ از این رو به هیچ ماده حلالی برای پاکسازی نیاز نیست.

در همین حال، پروفسور چاین وایی از این ماده نیمه سیال و نیمه‌گاز برای بازیافت زباله‌های اتمی استفاده کر

زباله های الکترونیکی - خطری با ابعاد ناشناخته ...

خبرگزاری میراث فرهنگی: در کشورهای پیشرفته به یاری هشدارهای گاه به گاه متخصصان، گروهها و تشکلهای غیردولتی زیست‌محیطی نسبت به خطر تازه از راه رسیده زباله‌های الکترونیکی بسیار حساس هستند و تاکنون نقش موثری در واداشتن شرکتهای معتبر و غولهای ساخت دستگاههای کامپیوتری نسبت به پرداخت خسارتهای زیست‌محیطی داشته‌اند.
میزان حساسیت و کارایی این جریانهای زیست‌محیطی به‌قدری است که غولهای بزرگی چون شرکت اپل با وجود نقش تعیین‌کننده‌ای که در اقتصاد کشورهایی چون امریکا دارند، تحت فشار افکار عمومی و اعتراض‌های متنوع تشکل‌های زیست‌محیطی قدرت فرار از مقررات و مالیاتهای زیست‌محیطی را نداشته‌اند و عمدتا ناگزیر به تسلیم دربرابر این تشکلها و پرداخت هزینه‌های جانبی ناشی از تولید و انتشار آلاینده‌های زیست‌محیطی و خطرناک دستگاه‌های کامپیوتری می‌شوند.
اما در کنار همه این تمهیدات مقررات قضایی نیز پا به پای کشفیات و دانشهای علمی به‌پیش می‌روند.
درحالیکه در کشور ما به فرض به‌روز بودن دانش مسئولان، روال کار به نوعی است که میان مقررات قانونی و یافته‌های علمی از یکسو و مقررات قانونی؛ نظارت و اجرای این مقررات از سوی دیگر، شکافهای عمیقی وجود دارد که درنهایت نتیجه‌ای جز ادامه رفتارهای مخرب محیط زیست و تشدید مخاطرات ندارد.
روشن است که برای حل این معضل هم راههای مختلفی وجود دارد اما روشن نیست که چرا این راه‌حلها در کشورما حتی در حد حرف و سخن هم طرح نمی‌شود.یکی از این روشها، وضع مالیاتهای زیست‌محیطی ازجمله "مالیات سبز" است.
"حمید کریم‌زادگان"، متخصص اقتصاد محیط زیست دراین زمینه می‌گوید:« ما در ایران این کارها را در حد دانشگاهی انجام می‌دهیم، اما هنوز تعیین دقیق جریمه‌ها به شکل علمی آغاز نشده است درحالیکه مالیات‌های زیست‌محیطی یا مالیاتهای سبز یکی از ابزارهای اقتصادی قدیمی در حفظ محیط زیست است که سالیان طولانی در کشورهای مختلف از آن استفاده شده است.»
به گفته وی، استفاده از این ابزار در مواردی که علم اقتصاد محیط زیست پیشنهاد می‌کند؛ بسیار لازم و ضروری است و مانع از انتشار آلاینده‌های بیش از حد بهینه اجتماعی می‌شود.
اما در کشور ما تنها سیستم موجود در این زمینه نوعی سیستم مجازات یا جریمه است که آن هم به شدت ضعیف اعمال می‌شود.
با این‌حال اساس پرداخت جریمه آلودگی این است که هزینه تخریب محیط زیست را آلوده‌کننده پرداخت کند که مبنای آن همان اصل معروف "پرداخت آلوده‌ساز" (PPP) است.
جریمه پرداختی از سوی "آلوده‌ساز" براساس مقدار آلودگی کم و زیاد می‌شود. انگیزه این کار آن است که آلوده‌کننده هزینه آلوده‌کنندگی خود را با توجه به استانداردهای موجود برعهده بگیرد. متأسفانه در ایران آلوده‌کننده‌ها هزینه آلودگی را نمی‌پردازند و آن را به جامعه تحمیل می‌کنند. لذا در تصمیم‌گیری‌های جدید درخصوص فعالیت‌های اقتصادی از دیدگاه اقتصاد محیط زیست، فعالیت‌ها باید براساس هزینه‌های اجتماعی و منافع اجتماعی سنجیده شوند و اثرات خارجی فعالیت‌ها درنظر گرفته شود و آلوده‌کننده ملزم به رفع آن شود.
"قانون مسوولیت‌پذیری تولید‌کنندگان درقبال زباله‌های الکترونیکی" ازجمله این مقررات سبز است که اگرچه در کشورما عبارتی عجیب و ناشناخته است، مکانیسمی است که در تمام کشورهای توسعه یافته شرکتهای تولیدکننده و غولهای بزرگ اقتصادی این کشورها را به‌رغم نفوذ انکارناپدیری که دارند، ملزم به پاسخگویی و مراعات حقوق زیستی و طبیعی مردم کرده است.
شاید یکی از جالبترین نمونه‌ها در این زمینه ماجرای استیو جابز؛ مدیر ارشد عملیاتی شرکت رایانه‌ای اپل و یکی از چهره‌های پیشرو در صنعت رایانه است.
او (به همراه استیو وزنیاک) با بنیان گذاشتن شرکت اپل در سال 1976 و ارائه رایانه اپل II، به رواج و پذیرش رایانه خانگی درمیان عموم مردم کمک بسیار کرده است. این شرکت در سال‌های اخیر با معرفی دستگاه قابل‌حمل پخش موسیقی آی‌پاد، نرم‌افزار موسیقی دیجیتال آی‌تیونز و فروشگاه موسیقی آی‌تیونز و تولید دستگاه‌های شخصی الکترونیکی و موسیقی آن‌لاین، هیاهوی زیادی به راه انداخت. در این میان جابز نیز به کارمندانش گوشزد می‌کرد که «هنرمند واقعی کسی است که کالایش را خوب بسته‌بندی و به موقع ارسال می‌کند» اما عکس‌العمل جابز دربرابر منتقدان و فعالان محیط زیست از همه جالب‌تر است.
در سال 2005 جابز در گردهمایی سالانه اپل درمورد برنامه‌های ضعیف شرکت اپل در زمینه بازیافت زباله‌های الکترونیکی، با انتقاد شدید مدافعان محیط زیست مواجه شد. جابز در پاسخ عکس‌العملی تندی نشان داد و گلایه‌های مدافعین محیط‌زیست را «چرت و پرت» خواند. اما درعمل اوضاع طور دیگری بود. زیرا چند هفته بعد شرکت اپل اعلام کرد که آی‌پاد‌های مستعمل و از کار افتاده را که شرکت اپل برای نخستین‌بار در سال 2001 به بازار ارائه کرده بود، از طریق فروشگاه‌های لوازم کامپیوتری جمع‌آوری خواهد کرد. اما دوستداران محیط زیست به این تصمیم شرکت اپل قانع نشدند. از این رو یکی از جمعیت‌های فعال در زمینه بازیافت زباله‌های الکترونیکی به نام جنبش بازگرداندن کامپیوتر‌ها (کامپیوترهای کهنه به کارخانه‌ها) در یک اقدام ابتکاری، پرچمی به یک هواپیمای درحال پرواز بست. این هواپیما بر فراز محل برگزاری مراسم فارغ‌التحصیلی دانشجویان دانشگاه استنفورد که سخنران افتتاحیه آن جابز بود، به پرواز درآمد و حاضران در این جلسه مهم دیدند که روی پرچم آویخته به هواپیما نوشته شده بود:« استیو! بازیگر کوچکی نباش. همه زباله‌های الکترونیکی را بازیافت کن!»
مدافعان محیط زیست با این روش نشان دادند که فریب این اقدام کوچک شرکت اپل را نمی‌خورند.
جالب آنکه اخیرا (پنجم آوریل 2007) یکی از حامیان محیط زیست از طریق پایگاه اینترنتی همین جمعیت محیط زیستی این پیام را به جابز ارسال کرد:« ما از برنامه تازه شرکت اپل خوشحالیم اما چرا تمام شرکت‌های فعال در تولید رایانه اقدام به چنین فعالیت‌هایی نمی‌کنند؟ آنان چرا از اقدام علیه قانون مسوولیت‌پذیری تولید‌کنندگان در قبال زباله‌های الکترونیکی دست برنمی‌دارند؟»
در ادامه این نامه آمده است:« ما خوشحال‌تر خواهیم شد اگر تمام شرکت‌های تولید‌کننده کالاهای الکترونیکی اعلام کنند که گردآوری و بازیافت ضایعات و زباله‌های الکترونیکی چگونه و ازچه طریقی انجام می‌شود که این به معنای تصمیم جدی برای یک اقدام و حرکت واقعی است! اما شرکت شما همچنان دست‌اندرکار مبارزه با قانون بازیافت ضایعات الکترونیکی(توسط شرکت‌های تولید‌کننده این دستگاه‌ها) است. این شرکت همچنان علیه وضع مالیات و عوارض درمورد ضایعات الکترونیکی در سرتاسر کشور تلاش می‌کند. اما با اعلام اهداف معینی در زمینه برگرداندن دستگاه‌های کهنه به کارخانه‌ها و توقف فعالیت در مبارزه علیه قانون مسوولیت‌پذیری شرکت‌های تولید‌کننده وسایل الکترونیکی، شما می‌توانید یک نوآور واقعی و یک پیشرو در زمینه حمایت از محیط زیست و صنایع سبز باشید. من فکر می‌کنم شما در آینده چنین شخصی خواهید بود.
اکنون مدتهاست که کارشناسانی هم در ایران نسبت به مخاطرات ناشی از زباله‌های الکترونیک و بیماری‌های ناشی از انتشار انواع مواد خطرناک موجود در این دستگاه ها هشدار می‌دهند اما این صداها ظاهرا به گوش کسی نمی‌رسد یا شاید برخی صلاح بدانند که خود را به نشنیدن بزنند. اما چه بشنوید و چه نشنوید یک مسئله قطعی است. بیماری و آلودگی انتخاب نمی‌کند و محیط زیست تک تک افراد هم یک جزیره مجزا از محیط زیست همگان نیست.
بنابراین مسئولان بهتر است از هم اکنون برای سلامتی نسل آینده فرزندان خود(نه وظایف و تعهدات اجتماعی خود) به فکر برنامه ریزی و سرمایه گذاری جدی برای بازیافت زباله‌های الکترونیکی باشید پیش از آنکه خیلی دیر شود و مانند بسیاری دیگر از آلودگی‌ها و تخریب‌های زیست محیطی، پیش از شیوع انواع بیماری‌ها در منابع آب و خاک و هوا، پیش از آنکه شاهد بیماری و مرگ فرزندان خود باشید، اقدام کنید. درغیر اینصورت این پاسخ که مسئولان پیشین مسئول این عواقب بوده‌اند و ما بی تقصریم دردی از فرزند بیمارتان دوا نخواهد کرد.

ضایعات الکترونیکی خطر بزرگ زیست محیطی ...

هریک از دستگاه های الکترونیکی در محیط کار و زندگی، که یا مجهز به باطری هستند یا با برق از آنها استفاده می​کنیم، مثل کامپیوتر، تلویزیون، تلفن همراه، دستگاه های ضبط و پخش دیجیتالی و غیره که پس از خراب شدن یا قدیمی شدن آنها را دور می​اندازیم، منابع با ارزشی است که هدر می​رود.حجم ضایعات الکترونیکی در تمام کشورهای جهان به میزان غیرقابل تصوری رسیده است. علاوه بر آن دستگاه های الکترونیکی که به کشورهای عقب مانده و غیر صنعتی صادر می​شود، پس از استفاده به شیوه​های خطرناکی مثل سوزاندن نابود می​شود که نه تنها قسمت​های با ارزش و قابل بازیافت آنها ازبین می​رود بلکه دود ناشی از سوزاندن این وسائل گازهای سمی و خطرناکی را در هوا منتشر می​کند.

در کنار فلزات با ارزشی مثل طلا، پالادیوم و نقره که در ساختن این دستگاه ها بکار رفته، مواد نادر دیگری مثل فلز " ایندیوم" هم در ترکیب ِ قسمت های مختلف ِ بیش از یک میلیارد وسیله الکترونیکی مانند صفحات " ال سی دی" کامپیوتر یا تلفن​های همراه بکاررفته که ارزشی گاه بیشتر از طلا و نقره دارند.در طول پنج سال گذشته، قیمت فلز "ایندیوم" شش برابر شده و در حال حاضر از قیمت نقره هم بیشتر شده است و با اینکه معادن جهانی این فلز به تدریج رو به تخلیه شدن است، اما فقط چند کارخانه در آمریکا و بلژیک و ژاپن قادرند این فلز با ارزش را بازیافت کنند و بقیه این ماده بکار رفته در دستگاه​های الکترونیکی برای همیشه نابود می​شود.بسیاری از کارشناسان محیط زیست از جمله مدیران پروژه دانشگاه سازمان ملل معتقدند تنها کمبود منابع معدنی فلزات نادر نیست که بازیافت آنها را ضروری می​کند، بلکه روش های کاملا نا به جا برای نابودی ضایعات الکترونیکی مشکلات بسیار زیست محیطی و امکان بروز بیماری​های مختلف را ایجاد می​کند. سوزاندن جعبه​های کامپیوتر و یا کابل​های برق وسایل الکترونیکی و ترانسفرماتورها که موجب آسیب​های جبران ناپذیر به سیستم عصبی انسان و بروز انواع سرطان​هاست.

در کشورهای توسعه نیافته انسان های بسیاری هستند که زندگی شان از راه بازیافت انواع زباله ها و ضایعات مصرفی می​گذرد و تقریبا در تمام موارد مردان و زنان و کودکان ِ کارگر بدون هیچ وسیله ایمنی با این مواد در ارتباط هستند. به همین جهت یکی از هدف​های پروژه جدید دانشگاه سازمان ملل تهیه و توزیع جهانی راهنمای ِ از هم باز کردن ِ قسمت های مختلف دستگاه​های الکترونیکی ِ از کار افتاده است.

۱۸۰۰ کیلو مواد اولیه = یک کامپیوتر کوچک

آژانس اروپایی محیط زیست پس از یک بررسی و محاسبه انجام شده در همه ِ کشورها گزارش داده که حجم سالانه ضایعات الکترونیکی که در سال گذشته حدود ۴۰ میلیون تن بوده، سه برابر سریعتر از مجموع ضایعات و زباله های تولید شده توسط انسان در حال اضافه شدن است و اگر مجموع ضایعات الکترونیکی یک سال را در کامیون​های حمل زباله بار کنند و این کامیون ها بدون فاصله در یک خط مستقیم قرارگیرند خطی به اندازه نیمی از پیرامون کره زمین ایجاد خواهد شد.

یک گزارش منتشر شده دیگر از سوی سازمان ملل با عنوان کامپیوتر و محیط زیست نشان می دهد هرچه عمر استفاده از وسایل الکترونیکی طولانی ترباشد، به حفظ محیط زیست بیشتر کمک می شود. در این گزارش آمده که برای تولید یک کامپیوتر معمولی با اکران، به اندازه ده برابر وزن آن انرژی فسیلی مثل نفت و گاز مصرف شده است. در مقایسه باید توجه داشت که مثلا برای تولید یک اتومبیل یا یک یخچال معادل یک یا دوبرابر وزن آنها انرژی فسیلی مصرف شده است. به معنی دقیق تر تولید یک کامپیوتر با مانیتور ۱۷ اینچی معادل ۲۴۰ کیلوگرم نفت، ۲۲ کیلوگرم مواد شیمیایی و ۱۵۰۰ لیتر آب، یعنی در مجموع حدود ۱۸۰۰ کیلوگرم مواد اولیه مصرف شده است.

آقای "هانس وان جینکل"، رئیس دانشگاه سازمان ملل گفته وقت آن رسیده که مشکل افزایش ضایعات الکترونیکی در سطح جهان را بطور جدی حل کنیم، چون هم محیط زیست همه ِ ما سالم تر خواهد شد و هم تولیدکنندگان وسایل الکترونیکی با بازیافت مواد ساخته شده سود بیشتری خواهند برد و مصرف کنندگان نیز به جای دورانداختن وسایل الکترونیکی شان قسمت هایی از آن را که نیاز به نو شدن دارد تعویض می کنند.

بازیافت گوشی های تلفن همراه، معادن پنهان طلا ...

قصد دارید تلفن همراه قدیمی خود که تقریباً از کار افتاده است را دور بیندازید؟ ما به شما توصیه می کنیم کمی دست نگه دارید زیرا ممکن است در درون قطعات الکتریکی آن طلا، نقره، مس یا دیگر فلزات ارزشمند را پیدا کنید. هم اکنون افراد زیادی در تلاش هستند با دست یافتن به این فلزات گران قیمت و آب کردن آنها و ساخت جواهرات پول خوبی به جیب بزنند. شرکت های سازنده گوشی های موبایل اغلب در مدارهای الکترونیکی گوشی های خود از طلا استفاده می کنند زیرا این فلز با ارزش نسبت به دیگر فلزات رسانای بهتری است.

تاهیداکو سکیگاوا رئیس شرکت بازیافت دوا هولدینگز می گوید: «فلزات به کار رفته در گوشی های موبایل می توانند بیش از حد باارزش باشند برای همین ما می خواهیم هر طور که شده آنها را بازیافت کنیم.» معدنچیان از آب کردن یک تن سنگ طلاتنها پنج گرم طلااستخراج می کنند در حالی که بازیافت کنندگان گوشی همراه از ذوب یک تن گوشی تلفن همراه خراب شده 150 گرم طلابه دست می آورند. همین وزن گوشی تلفن همراه علاوه بر طلاحدود 100 کیلوگرم مس و سه کیلوگرم نقره را در کنار فلزهای دیگر در خود جای داده است. با افزایش قیمت فلزات در بازارهای جهانی بازیافت مواد اهمیت زیادی پیدا کرده است. قیمت طلادر هر اونس هم اکنون حدود 890 دلار است. قیمت این فلز گران قیمت در ماه مارس به اوج خود و به قیمت 1030 دلار رسید.

سرب و قلع هم نسبت به گذشته به قیمت بیشتری مبادله می شوند و قیمت نقره هم فاصله زیادی با میانگین قیمت خود در سال گذشته دارد. بازیافت قطعات الکترونیکی در ژاپن که منابع طبیعی کمی دارد کار عقلانی به نظر می رسد. صنعت الکترونیک این کشور بالغ بر میلیاردها دلار است و سالانه بیش از ده میلیون گوشی همراه قدیمی در این کشور از رده خارج می شود. نوزومو یاماناکا مدیر اکوسیستم کارخانه بازیافت مواد که در آن هزاران گوشی تلفن همراه بازیافت و ذوب می شوند، می گوید: «برای بسیاری گوشی های همراه انبار شده در کارخانه ما تنها یک توده فلزی و پلاستیکی به درد نخور هستند اما همین تپه های بی ارزش برای ما حکم معدن طلارا دارد.»

در کارخانه هانیو در 80 کیلومتری جنوب غربی توکیو استخراج طلاو نقره از داخل گوشی های همراه حسابی رونق دارد. در این کارخانه مدارهای الکترونیکی در داخل کوره هایی قرار می گیرند و طلای آن در اثر حرارت آب شده و از سوراخی در زیر کوره خارج می شود. قیمت سه کیلو طلای به دست آمده از این روش حدود 90 هزار دلار است. این طلاهای مذاب پس از خروج از کوره به صورت شمش های طلاقالب گیری می شوند.

آرای در حالی که عینک پلاستیکی به چشم زده می گوید: «دو سال پیش زمانی که به تازگی در این کارخانه استخدام شده بودم از آنچه می دیدم به شدت تعجب می کردم. هم اکنون استخراج انواع فلزات از درون مدارهای گوشی های تلفن همراه برای من به یک تفریح تبدیل شده است.» در این کارخانه مدارهای الکترونیکی و دیگر ضایعات صنعتی در ابتدا بر حسب نوع آن تفکیک می شوند و سپس در درون مواد شیمیایی فرو می روند تا مواد غیرضروری شان آب شود و تنها فلزات پاکسازی شده باقی بمانند.

این کارخانه که 20 سال پیش فعالیت خود را در نزدیکی توکیو آغاز کرد، ماهانه بین 200 تا 300 کیلو شمش طلابا خلوصی معادل 99/99 درصد تولید می کند که قیمت آن حدود 8/8 میلیون دلار است. میزان تولید طلای این کارخانه تقریباً برابر میزان تولید طلایی است که از کارخانجات استخراج طلااز سنگ معدن به دست می آید. این کارخانه همچنین از کابل ها، جوهرهای سیاه که حاوی پلادیوم و نقره هستند و کارت های حافظه قدیمی انواع فلزها را استخراج می کند. به رغم اینکه دولت توجه خاصی به فعالیت این کارخانه و اهمیت آن در اقتصاد کشور مبذول داشته، این کارخانه با کمبود گوشی های قدیمی موبایل روبه رو است. 128 میلیون جمعیت ژاپن به طور متوسط از هر گوشی تلفن همراه دو سال و هشت ماه استفاده می کنند. این بدان معنی است که سالانه تعداد زیادی گوشی همراه از استفاده ساقط می شوند. مشکل کار اینجا است که تنها 10 تا 20 درصد از آنها بازیافت می شوند زیرا مردم اغلب گوشی های خود را در کمد خانه هایشان نگه می دارند زیرا نگرانند که مبادا اطلاعات شخصی در آنها باشد که ممکن باشد در آینده به آنها نیاز پیدا کنند. در مارس 2007 تنها 558 تن گوشی قدیمی تلفن همراه برای بازیافت جمع آوری شد که میزان آن یک سوم میزان گوشی های همراه از رده خارج شده یی بود که در سه سال گذشته دور انداخته شده بودند.

منبع: روزنامه اعتماد

بیوگاز

بر اساس مطالعات انجام شده دفن زباله ها از حدود پنج هزار سال پیش مرسوم بوده است . نزدیک به یک دهه زباله های شهری اصفهان در زمینهای واقع در گردنه زینل با مساحت تقریبی یکصد هکتار ، در حوزه هایی با عمق متوسط 9 متر و مساحت تقریبی 30*1000 متر مربع دفن می شود در این منطقه تاکنون 30 لندفیل موجود وجود داشته که از زباله پر شده و روی آن پوشانده شده است .

استحصال بیوگاز از از لندفیل زباله شهری در سال 1381 بمنظور بازیافت انرژی های موجود در لندفیل زباله و حفظ محیط زیست اجرا گردید که بر آورد می شود سالانه بالغ بر 2.500.000 متر مکعب گاز تولید گردد شایان ذکر است که شیخ بهائی 450 سال قبل در اصفهان از این گاز برای گرم کردن حمام شیخ استفاده نموده است.

بیو گاز حوزه های دفن زباله که از تجزیه پسماند جامد شهری در اثر واکنشهای شیمیایی و فعالیتهای بیولوژیکی تولید می شود ، به طور عمده شامل مخلوطی از متان حدود 50 – 60 درصد و 30 – 40 درصد دی اکسید کربن است به علاوه مقدار ناچیز اکسیژن ، ترکیبات آلی غیر متانی مانند سولفید هیدروژن و همچنین گازهای آلی نیز در بیوگاز تولیدی وجود دارد .به علاوه آنالیز بیوگاز استحصالی حوزه های دفن زباله پایلوت شهر اصفهان نشان داد که بیوگاز مذکور دارای 4/59 درصد دی اکسید کربن ،7/4 درصد نیتروژن و درصد ناچیزی از گازهای دیگر مانند اکسیژن و مونوکسید کربن می باشد .

جمع آوری گاز حوزه های دفن زباله دارای منابع مختلفی در زمینه های زیست محیطی ، اقتصادی و از همه مهمتر انرژی می باشد . بیوگاز تولیدی حوزه های دفن زباله دارای اجزا، آلی فرار بوده که محتویات سمی آنها باعث آسیب به لایه ازن می گردد . در صورتیکه این گاز توسط تکنولوژیهای مختلف مصرف و یا سوزانده شود اثرات مخرب زیست محیطی آن کاهش یافته و یا از بین می رود .
به علاوه این حوزه های دفن زباله یک منبع انرژی در دسترس و تجدید پذیر بوده که با توجه به تداوم تولید گاز در یک بازه زمانی نسبتا" طولانی ( 10 تا 15 سال ) بعنوان یک سوخت مطمئن برای کاربردهای مختلف محسوب می شود .

زباله سوز:

استفاده از زباله سوزها جهت سوزاندن مواد زاید عفونی یکی از بهترین و مقرون به صرفه ترین روش جهت بی خطر سازی و دفع نهای این مواد است
زباله های عفونی که تصفیه اولیه ( بی خطر سازی ) بر روی انها انجام نشده است باید درون ظروف مناسب و مطابق با استاندارد به محل زباله سوزها انتقال داده شده و سوزانده شود
دمای متعارف زباله سوزها 1000-1300 سانتیگراد می باشد برای کنترل آلاینده ها خروجی از زباله سوزها نصب تجهیزاتی مانند سیکلونها رسوب دهنده های الکترو استاتیکی ، شستشو دهنده مرطوب و ... الزامی می باشد
در اروپا جهت گیری عمومی بر حذف زباله سوزهای کوچک بیمارستانی و حرکت به سوی زباله سوزهای بزرگ مرکزی است که باید با اتخاذ تدابیر لازم خطرات سوء بهداشتی را به حد اقل رساند . سوزاندن زباله به تنهایی یک روش کامل نیست زیرا خاکستر بجا مانده میبایست به نحو دیگری دفع شود انتخاب این روش به عنوان یک روش بهداشتی بستگی به ارزش حرارتی زباله دارد زباله ایران به دلیل رطوبت زیاد و وجود مواد آلی و فساد پذیر از ارزش حرارتی پائینی برخوردار است . علاوه بر این عملیات زباله سوزی به انرژی زیادی نیاز دارد که از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست . همچنین این روش به هر حال با آلودگی هوا همراه است .

دانستنی های محیط زیست

مغناطیس کره، محیط مغناطیسی کره زمین است. کره زمین یک اهنربای بزرگ دو قطبی است.احتمالا علت وجود میدان مغناطیسی زمین هسته مذاب ان است که از جنس اهن ونیکل می باشد.این میدان مغناطیسی به دو قطب شمال وجنوب می پیونددو در طول تاریخ زمین شناسی چند بار معکوس شده است.میدان مغناطیسیزمین در خط استوا حدود32/0 گوس و در قطبها حدود62/0 گوس است. ویلیام گیلبرت در سال 1600 فرض کرد که زمین یک اهنربای بزرگ است.توماس گلد در سال1959 نام مغناطیس کره را مطرح کرد.مغناطیس کره به مقدار زیادی در فضا امتداد یافته و تحت تاثیر باد خورشیدی (یون ها و الکترون های منتشر شده از خورشید)قرار دارد. مغناطیس کره از 60 تا 37280 مایل(100 تا 60000 کیلومتر)در فضا به سمت خورشید و 186500 مایل(300000 کیلومتر) دور از خورشید امتدادیافته ودامنه مغناطیسی زمین را تشکیل می دهد. ایست مغناطیسی مرز بین محدوده ای است که در یک طرف ان میدان مغناطیسی کره زمین ودر طرف دیگر ان میدان مغناطیسی بقیه منظومه شمسی غالب است.

به گزارش موج ، جودی گرین والد مدیر بخش نوآوری در کاهش گازهای گلخانه ای در مرکز تحقیقاتی تغییرات جوی جهان در مورد گرم شدن زمین هشدار جدی داد و گفت : منابع تولید دی اکسید کربن در جهان تنها به نیروگاه ها و کارخانه ها محدود نیست و شامل تمام فعالیت های روزمره می شود. بنابر این ما همه در برابر آن مسئول هستیم و باید برای نجات زمین از چنگال سرخ گرما تلاش کنیم. اگر شما می خواهید در نجات زمین از دست گرمای شدید حاصل از گازهای گلخانه ای سهیم باشید، نیازی به صرف هزینه های میلیاردی و مشارکت در طرح های بیوتکنولوژیک جهانی ندارید. اگر نسبت به کاهش تولید دی اکسید کربن و دیگر گازهای گلخانه ای خود را مسئول می دانید، نیازی نیست که سقف خانه خود را با باتری های خورشیدی بپوشانید و یا از خودروهای گران قیمت هیبرید استفاده کنید. شما تنها با رعایت چند معیار ساده مصرف صحیح، می توانید در کاهش تولید گازهای گلخانه ای مشارکت داشته و نقش انسانی خود را در بهترین حالت ممکن ایفا کنید. امروز فواید محیط زیست سالم بر هیچ یک از ما پوشیده نیست و همه ما از کاهش هزینه های انرژی خوشحال می شویم. اما چطور می توان به این نقطه رسید؟ جواب این سوال بسیار آسان است. به عنوان مثال، رایانه های لپتاپ را در نظر گیرید. این رایانه ها به دلیل قابل حمل بودن، مورد توجه قرار گرفته اند اما خوب است که بدانیم، این رایانه های کوچک گذشته از قابلیت حمل آسان، انرژی بسیار کمتری در مقایسه با رایانه های میزی بزرگ مصرف می کنند. پس می بینیم که کاهش تولید گازهای گلخانه ای بسیار ساده تر از تصور و گمان مردم است. استفاده از رایانه های لپتاپ، استفاده از مانیتورهای تخت و پلاسما به جای دایناسورهای لامپی و شستن لباس ها و ظرف ها با ماشین های لباس شویی و ظرف شویی جدید و بهینه شده و هزاران هزار گزینه دیگر، ما را در تحقق رویای زمینی پاک و عاری از گازهای گلخانه ای یاری خواهد کرد. خانه ها و خودروها بزرگ ترین منبع تولید دی اکسید کربن هستند. ایوان میلز از دانشمندان آزمایشگاه ملی لارنس برکلی آمریکا گفت : در سال 2005 انرژی مصرف شده در خانه ها برای تامین گرمای مورد نیاز در روزهای سرد 21 درصد گازهای گلخانه ای ایالات متحده را تولید کرده است. همچنین سازمان ها و ادارات 18 درصد، کارگاه ها و کارخانه های صنعتی 28 درصد و بخش حمل و نقل 33 درصد گازهای گلخانه ای ایالات متحده را تولید کرده اند. اورواشی رانگان از کارشناسان ارشد مجله معتبر کانسومر ریپرتس معتقد است، اگر هنگام رانندگی به چند نکته ساده توجه داشته باشیم، می توانیم تولید دی اکسید کربن خودرو را به میزان قابل توجهی کاهش دهیم. وی گفت : با رانندگی صحیح، سوخت کمتری مصرف می کنیم و این یعنی کاهش تولید دی اکسید کربن خودرو. تنظیم باد چرخ ها، تعویض به موقع روغن موتور، تون آپ منظم خودرو و ده ها نکته ساده هنگام رانندگی همچون حرکت با دنده مناسب، مصرف سوخت خودرو را به نسبت بسیار زیادی کاهش می دهد. رانگان گفت : اگر می خواهید زمین گرفتار گرمی بیش از حد نشود و نسل های آینده از محیط زیست سالم لذت برند، کمی آهسته برانید. شاید باور این واقعیت قدری دشوار باشد، اما اگر به جای تاختن خودروی خود با سرعت 120 کیلومتر در ساعت، تنها 20 کیلومتر در ساعت از سرعت خود بکاهید و با سرعت 100 کیلومتر در ساعت حرکت کنید، دی اکسید کربن تولید شده بوسیله خودروی شما تا 700 کیلو گرم در سال کاهش خواهد یافت و اگر خودروی شما از مدل های شاسی بلند و کابین دار باشد، این رقم از 700 کیلو گرم در سال نیز فراتر خواهد رفت. این به معنای کاهش تولید دی اکسید کربن ناشی از حمل و نقل به میزان 15 درصد در سال است. طی سال های اخیر دولت با ارائه طرحی با نام برنامه کاهش تولید کربن اقدام به نهادینه سازی مبارزه عمومی با روند گرم شدن زمین کرده است. در این طرح شهروندان عادی با روش های ساده و مبتدی کاهش تولید گازهای گلخانه ای آشنا می شوند. این روش ها هرگز نیازمند صرف هزینه های سنگین نیستند و در توان بسیاری از شهروندان می باشند. اما کارشناسان اجرای برنامه کاهش تولید کربن را کافی نمی بینند و معتقدند، شهروندان باید تولید دی اکسید کربن خود را کاهش دهند. آنژا کولماس کارشناس موسسه زیست محیطی استوک هولم می گوید : برنامه کاهش تولید کربن به جنبه های عمومی زندگی شهروندان پرداخته است و هرگز وارد حریم شخصی افراد نمی شود. حال آنکه بیشتر دی اکسید کربن تولید شده در ایالات متحده ناشی از فرهنگ مصرف گرایی شهروندان است. خانم کولماس معتقد است، حجم دی اکسید کربن تولید شده به دست شهروندان آمریکایی آنچنان زیاد است که اجرای طرح های عمومی همچون برنامه کاهش تولید کربن به تنهایی نیازهای جوی آسمان منطقه را تامین نمی کند. وی در ادامه گفت : هر آمریکایی بطور متوسط 19 لی 20 تن دی اکسید کربن در سال تولید می کند. این در حالی است که اروپایی ها 10 تن و چینی ها 3 تن دی اکسید کربن در سال تولید می کنند. 10 قدم در راه کاهش دمای زمین 1. از مواد غذایی بومی استفاده کنید. دنیس هایس رئیس سازمان زیست محیطی بالت فاندیشن می گوید : 10 درصد از انرژی مورد نیاز در ایالات متحده صرف کشاورزی و زراعت، طبخ صنعتی محصولات کشاورزی و حمل محصولات کشاورزی از مزارع به کارخانه های طبخ صنعتی و فروشگاه ها می شود. اگر محصولات ساده کشاورزی را بتوان از مزارع بومی تامین کرد، انرژی مورد نیاز حمل را حذف کرده ایم و با این روش گذشته از کاهش هزینه ها، از تولید ده ها تن دی اکسید کربن جلوگیری کرده ایم. کاهش مصرف گوشت قرمز از دیگر راه های کاهش تولید دی اکسید کربن است. خانم کالموس می گوید : دامداری و پرورش گاو، گوسفند و خوک نیازمند صرف انرژی بسیار زیادی است. من منظورم اجبار مردم در گیاه خوار شدن نیست، اما فقط می خواهم به کسانی که با اشتهای تمام نشدنی خود، هزارها کیلوگرم گوشت قرمز را می بلعند بگویم : اگر بخشی از وعده های غذایی خود را به غذاهای غیر گوشتی اختصاص دهند، تولید دی اکسید کربن به میزان قابل ملاحظه ای کاهش خواهد یافت. وارین کارلینزیگ کارشناس سایت زیست محیطی www.sustainlane.com اظهار داشته است : اگر نمی توانید از گوشت قرمز بگذرید، حداقل از گوشت حیواناتی مصرف کنید که غذایی جز ذرت دارند. در ایالات متحده غذای بسیاری از دام ها به وسیله ذرت تامین می شود که تولید ذرت انرژی زیادی مصرف می کند. ما نمی خواهیم که شما هرگز گوشت قرمز نخورید. اما اگر گوشت قرمز مصرفی خود را از فروشگاه هایی که گوشت ارسال شده به آنها از دام هایی که در چراگاه های بومی و طبیعی پرورش یافته اند تهیه نمایید، شرائط را برای کاهش حجم قابل ملاحظه ای از دی اکسید کربن موجود در هوا محیا ساخته اید. 2. نوع تعطیلات خود را به گونه ای انتخاب کنیم که نیازمند صرف کمترین انرژی باشد. خانوم کالموس معتقد است : روش لذت بردن بیشتر مردم از مسافرت ها صحیح نمی باشد. هدف بسیاری از مردم مقصد سفر و آرامش در کنار خانواده و یا دوستان نیست، بلکه مسافرت و گشت و گذار در مسیرهای طولانی و خسته کننده است. شاید سفر در دل طبیعت در ابتدا جذاب و مسرت بخش باشد، اما پس از طی مسافت کمی، تمام سرنشینان به غیر از راننده به خواب فرو می روند و هنگام رسیدن به مقصد چیزی جز خستگی شدید احساس نمی کنند. در مورد سفرهای هولیی نیز چنین است. اگر قصد مسافرت با هواپیما را دارید، از پروازهای مستقیم استفاده کنید. هواپیما ها هنگام بلند شدن و فرود آمدن انرژی بسیار زیادی نسبت به حالت پرواز مصرف می کنند. کالموس در ادامه می گوید : از پروازهای سوپر کلاس تا حد ممکن پرهیز کنید. فضای در نظر گرفته شده برای شما در پروازهای سوپر کلاس 2 تا 6 برابر فضای مختص شما در پروازهای معمولی است. فضای اضافی و امکانات رفاهی غیر ضروری چه باشند و چه نباشند، در رسیدن سلامت شما به مقصد تفاوتی ایجاد نمی کنند. حال آنکه حمل این فضای اضافی و امکانات رفاهی غیر ضروری هزاران لیتر سوخت را به هدر می دهد. همچنین اگر نیازی به خودروهای جادار و شاسی بلند نداریم، بهتر است از خودروهای کوچک و در صورت امکان از خودروهای هیبرید و یا خودروهای مجهز به موتور دوگانه سوز استفاده کنیم. خودروهای هیبرید هنگام ترمز، توقف و درجا کار کردن، الکتریسیته تولید می کنند که در هنگام حرکت این نیروی الکتریکی، مصرف می شود. خودروهای گردش گری و مخصوص حمل گردش گرها به آرامی حرکت می کنند و در بسیاری از اماکن تاریخی و تفریحی بطور موقت توقف می کنند. نبابر این بکارگیری خودروهای هیبرید در صنعت توریسم و جهانگردی، مصرف سوخت و در پی آن تولید دی اکسید کربن و دیگر آلاینده های جوی را تا چند برابر کاهش خواهد داد. 3. استفاده از مواد بازیافت شده از دیگر روش های موثر در کاهش تولید دی اکسید کربن است. اگر در اداره ها و بانک ها مشغول به کار هستید، از کاغذهای بازیافت شده استفاده کنید و از مسئولان نیز درخواست خرید کاغذهای بازیافتی داشته باشید. همچنین قبل از پرینت گرفتن، یک بار دیگر فکر کنید که آیا پرینت گرفتن از صفحه مورد نظر ضروری است؟ صنایع کاغذ سازی از صنایع پر هزینه، نیازمند صرف انرژی بسیار زیاد و به شدت آلاینده می باشد. این موضوع در مورد صنایع جوهرسازی نیز صادق است. به یاد داشته باشیم مواد اولیه کارخانه های کاغذ سازی، چوب درختان جنگلی است که تنها کارخانه های تبدیل دی اکسید کربن به اکسیژن می باشند. پس صرفه جویی در مصرف کاغذ و جوهر کارتریج، دی اکسید کربن موجود در هوا را به شدت کاهش می دهد. هنگامی که میز کار خود را ترد می کنید، مانیتور رایانه را خاموش کنید و اگر به داده های موجود در حافظه رایانه نیاز دارید، رایانه خود را در حالت Stand by قرار دهید. همچنین برگذاری کنفرانس های الکترونیکی که از سفرهای کاری و اداری جلوگیری می کنند، می تواند ما را در کاهش تولید دی اکسید کبن یاری کند. 4. بازرسی و کنترل سیستم های گرمایشی و برودتی منازل و ساختمان های اداری بازده مصرف انرژی در بناها را تا 25 درصد افزایش می دهد. تامیر قسمت های آسیب دیده سیستم های گرمایشی و برودتی به مراتب هزینه ای کمتر از تامین دمای مورد نیاز با اجزای آسیب دیده است. نظرتان در مورد زندگی در خانه های کوچک تر و یا آپارتمان چیست؟ در ایالات متحده هرچه از تعداد افراد خانواده کاسته می شود، بر مساحت خانه افزوده می شود. این فرهنگ نادرست، سالانه میلیون ها لیتر سوخت را صرف گرمایش اتاق های خالی می کند. همچنین تامین روشنایی و خنک کردن اتاق های خالی در روزهای گرم، از دیگر منابع اتلاف انرژی و تولید دی اکسید کربن می باشند. 5. از تکنولوژی و فناوری چدید نهایت استفاده را کنید. استفاده از لپتاپ های کم مصرف، ماشین های لباس شویی و ظرف شویی بهینه شده و ده ها لوازم خانگی جدید دیگر که به نسبت اجدادشان انرژی بسیار کمتری مصرف می کنند، ما را در نجات زمین از خطر تشدید گازهای گلخانه ای در جو کمک می کند. مایکرو ویوها نیز نقش بسیار مهمی در کاهش مصرف انرژی در منازل دارند. تهیه چای و دیگر نوشیدنی های گرم به وسیله مایرو ویو انرژی بسیار کمتری در مقایسه با اجاق گاز مصرف می کند. 6. لوازم خانگی را در زمانی که استفاده نمی کنید، از مدار الکتریکی خارج کنید. وقتی شما دوشاخه سیم لوازم خانگی خواموش را از پریز برق خارج نمی کنید، جریان برق همچنان در مدار الکتریکی آنها بر قرار است و به صورت گرما اتلاف می شود. در ایالات متحده 5 درصد برق مصرف شده در خانه ها به این صورت اتلاف می شود. هنگامی که به مسافرت می روید، فیوز کنتور برق را باز کنید تا جریان برق در تمام مدار الکتریکی خانه را قطع کرده باشید. شاید مقدار الکترسیته ای که در مدت زمان کوتاهی در یک سیم نازک به گرما تبدیل می شود بسیار اندک باشد. اما اتلاف انرژی الکتریکی در مداری بزرگ و پیچیده همچون شبکه سیم کشی منازل بخصوص زمانی که ده ها لامپ و وسیله برقی به آن متصل است، در زمان طولانی سرسام آور خواهد بود. 7. نوع وسیله نقلیه مورد استفاده خود را تغییر دهید. خودروهای هیبرید بهترین گزینه برای کاهش تولید دی اکسید کربن ناشی از حمل و نقل می باشند. اما استفاده از خودروهای هیبرید تنها گزینه نیست. استفاده از خودروهای کوچک و کم مصرف، تنظیم موتور به موقع، تنظیم باد چرخ ها، عدم استفاده از باربند و ده ها نکته دیگر در مورد رانندگی صخیخ و بهینه، مصرف سوخت و تولید دی اکسید کربن ناشی از حمل و نقل را با کاهش شدید روبرو خواهد کرد. استفاده از وسایل نقلیه عمومی نیز در اجرای برنامه های زیست محیطی بسیار موثر است. اما چرا تنها به فکر افزایش راندمان مصرف سوخت خودروهایمان باشیم. امروز بدن ما به دلیل زندگی ماشینی و مدرنی که در پیش گرفته ایم، به شدت نیازمند ورزش و تحرک است. پیاده روی و استفاده از دوچرخه و اسکیت نه تنها بسیاری از مشکلات روحی و جسمی ما را بر طرف می کند که تولید گازهای گلخانه ای را به نسبت قابل ملاحظه ای کاهش خواهد داد. 8. استفاده از انرژی های جایگزین می تواند در کشورهایی همچون ایالات متحده که در آن شرکت های خصوصی برق مورد نیاز شهرها را تامین می کنند، کاهش مصرف سوخت های فسیلی و هسته ای را به دنبال داشت باشد. شهروندان با خرید برق از شرکت هایی که بخشی از ژنراتورهای خود را به کمک انرژی های طبیعی همچون آب و باد به گردش در می آورند، تولید دی اکسید کربن را کاهش می دهد. برای آگاهی بیشتر از منابع انرژی های نو می توانید به سایت های اینترنتی www.green-e.org و www.greentagsusa.org مراجعه بفرمایید. 9. از مصرف گرایی بپرهیزید. بیشترین انرژی در هر کشوری صرف ساخت و تولید مایحتاج شهروندان می شود. تولید کیف، کفش، لباس و ... همه و همه نیازمند صرف انرژی است. اگر بدون توجه به نیازهایمان و تنها از روی تنوع و دل خوشی اقدام به تعویض لوازم شخصی و خانگی سالم و قابل استفاده کنیم، بزرگترین خیانت را در حق نسل های آینده کرده ایم. 10. در مصرف آب صرفه جویی کنیم. تولید آب سالم و بهداشتی هزینه و انرژی بسیار زیادی می طلبد. در کالیفرنیای آمریکا، تولید آب سالم و بهداشتی یکی از پر مصرف ترین بخش های مصرف انرژی به شمار می آید. شیر آب را هنگام مسواک زدن و اصلاح صورت، بسته نگاه دارید. استفاده از ماشین لباس شویی و ماشین ظرف شویی، مصرف آب را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. آب لوله کشی شهری برای آبیاری باغچه ها، شستن حیاط و محوطه جلوی خانه و شستن ماشین نیست و تنها با هدف تامین آب آشامیدنی و نیازهای بهداشتی – فردی شهروندان تولید و به منازل فرستاده می شود. بیایید در حفظ و نگه داری محیط زیست برای فرزندانمان کوشا باشیم.